US PM-436/1/04 - Zakup samochodów celem ich dalszej odsprzedaży a powstanie obowiązku podatkowego na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych

Pytanie podatnika

Czy dokonywane zakupy samochodów celem ich dalszej odsprzedaży powodują powstanie obowiązku podatkowego na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych? Jedna ze stron czynności cywilnoprawnej jest podatnikiem podatku VAT.

Zakład Usługowo-Handlowy "S." Jerzy Ł. zwrócił się z zapytaniem czy dokonywane zakupy samochodów celem ich dalszej odsprzedaży powodują powstanie obowiązku podatkowego na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. ZUH "S." Jerzy Ł. (jako jedna ze stron czynności cywilnoprawnej) jest podatnikiem podatku VAT. Z tego względu uważa, że wystąpiła przesłanka wyłączająca opodatkowanie umowy sprzedaży podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sanoku, stosownie do art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w związku z wniesionym zapytaniem z dnia 19.06.2004 r. dotyczącym stosowania przepisów prawa podatkowego, wyjaśnia:

Zakresem przedmiotowym ustawy z dnia 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) objęte są umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a). Umowy tego rodzaju podlegają więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stosowanie tej reguły wyłącza natomiast przepis art. 2 pkt 4 powołanej ustawy, w świetle którego nie podlegają podatkowi umowy sprzedaży, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności na podstawie odrębnych przepisów jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona od tego podatku.

Przy nabywaniu pojazdów w celu dalszej odsprzedaży wyróżnić należy dwa rodzaje umów:

- sprzedaż pojazdów dokonywaną przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej (a więc nieposiadające statusu podatnika VAT),

- sprzedaż pojazdów dokonywaną przez podmioty gospodarcze - podatników VAT.

W przypadku, gdy zbywcą samochodu jest osoba fizyczna - niebędąca podatnikiem VAT - umowa sprzedaży objęta będzie podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania omawianej czynności cywilnoprawnej. Nabywca rzeczy (pojazdów) od osoby fizycznej w celu dalszej odsprzedaży uzyskuje w myśl art. 10 ust. 2 pkt 2 ustawy status płatnika podatku od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym ma obowiązek uzależnić wypłacenie należności od uprzedniego zapłacenia podatku (art. 10 ust. 3), przekazać pobrany podatek na rachunek urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę płatnika (art. 10 ust. 3a).

Natomiast w sytuacji, gdy sprzedaży samochodu dokonuje podmiot gospodarczy, który z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowany podatkiem VAT lub też jest zwolniony z tego podatku (co potwierdza wystawiona faktura), omawiana umowa nie powoduje, stosownie do treści wyżej cytowanego art. 2 pkt 4 ustawy, powstania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie tut. organ podatkowy informuje, iż nowa ustawa o podatku od towarów i usług oprócz powołanego przez pana zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535) wprowadziła specjalną procedurę opodatkowania towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków. Przepisy te zostały zawarte w art. 120 cyt. ustawy. Podstawowym wyróżnikiem tej procedury jest sposób określania podstawy opodatkowania. Procedura ta określa podstawę opodatkowania w przypadku realizowania dostaw ww. towarów używanych jako marżę nie zaś obrót rozumiany jako cała kwota należna z tytułu dostawy pomniejszona o kwotę podatku. Opodatkowanie marży dotyczy dostawy towarów używanych, które podatnik - zgodnie z art. 120 ust. 10 cyt. ustawy - nabył od:

- osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, nie będącej podatnikiem o którym mowa w art. 15,

- podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113,

- podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem zgodnie z ust. 4.

Opodatkowanie według tej specjalnej procedury podlegają tylko dostawy tych towarów używanych, które odpowiadają definicjom utworzonym dla potrzeb tej procedury (art. 120 ust. 1).

Reasumując, błędne jest stanowisko podatnika, iż status nabywcy pojazdów używanych - będącego podatnikiem podatku VAT - jest wystarczający dla wyłączenia umowy sprzedaży zawartej z osobą fizyczną z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nabycie pojazdu przez pana firmę od osoby fizycznej podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, natomiast jego sprzedaż zwolniona jest od tego podatku na podstawie art. 2 ust. 4 powołanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.