US IV-434/1/2005/IP - Ustalenie wartości służebności na potrzeby podatku od spadków i darowizn

Pytanie podatnika

Zasady ustalania wartości służebności w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że testamentem została Pani powołana do spadku. Jednocześnie ww. testator zobowiązał Panią do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych innej osoby poprzez umożliwienie jej dożywotniego i bezpłatnego zamieszkiwania w spółdzielczym własnościowym lokalu mieszkalnym, stanowiącym przedmiot spadku.

Wątpliwości z Pani strony budzi zagadnienie obliczenia wartości zapisu, obowiązkiem wykonania którego została Pani obciążona. Według Pani oceny wartość nieodpłatnej, dożywotniej służebności mieszkania stanowi przeciętna wysokość comiesięcznych opłat związanych z eksploatacją przedmiotowego lokalu pomnożona przez 12 (liczba miesięcy w roku) - co daje wartość świadczenia rocznego, które następnie mnoży się przez współczynnik o którym mowa w art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Mając na uwadze stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Organ podatkowy stwierdza, co następuje: Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 3 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Do długów i ciężarów pomniejszających wartość masy spadkowej zalicza się m.in. obowiązek wykonania zamieszczonego w testamencie zapisu, przedmiotem którego może być m.in. obowiązek ustanowienia na rzecz zapisobiorcy określonego prawa rzeczowego, np. służebności osobistej mieszkania.

Przepis art. 13 ust. 3 cytowanej ustawy stanowi, że w razie ustanowienia świadczeń na czas życia jednej osoby za podstawę opodatkowania przyjmuje się wartość prawa obliczoną według wieku osoby, z której śmiercią gaśnie zobowiązanie. Wartość wynosi przy wieku:

- do lat 15 - 22-krotną wartość świadczenia rocznego;

- powyżej lat 15 do 25 - 21-krotną wartość świadczenia rocznego;

- powyżej lat 25 do 35 - 20-krotną wartość świadczenia rocznego;

- powyżej lat 35 do 45 - 18-krotną wartość świadczenia rocznego;

- powyżej lat 45 do 55 - 15-krotną wartość świadczenia rocznego;

- powyżej lat 55 do 65 - 11-krotną wartość świadczenia rocznego;

- powyżej lat 65 do 75 - 7,5-krotną wartość świadczenia rocznego;

- powyżej lat 75 do 80 - 5-krotną wartość świadczenia rocznego.

Z analizy treści powołanego przepisu wynika, że wysokość służebności oblicza się mnożąc jej roczną wartość przez odpowiedni współczynnik związany z wiekiem osoby, na czas życia której ustanawia się powyższe świadczenie.

W ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca nie określił jednak sposobu ustalania rocznej wartości służebności. Do obliczenia skapitalizowanej wartości ww. ograniczonego prawa rzeczowego należy zatem przyjąć jego roczną wartość w wysokości określonej przez spadkobiercę.

Z powyższych rozważań wynika, że przy ustalaniu rocznej wartości służebności może Pani uwzględnić koszty i opłaty związane z eksploatacją przedmiotowego lokalu mieszkalnego.