US III/443-16/06 - Wniesienie przedsiębiorstwa do spółki a obowiązek dokonania korekty deklaracji

Pytanie podatnika

Czy w przypadku wniesienia wkładu w postaci przedsiębiorstwa osoby fizycznej do istniejącej, w dniu dokonania takiej czynności, spółki jawnej ma zastosowanie art. 91 ust. 9 ustawy o podatku VAT?

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskujący prowadzący działalność gospodarczą jako osoba fizyczna zamierza wnieść tytułem wkładu do istniejącej (w dniu wniesienia wkładu) i będącej podatnikiem podatku VAT spółki jawnej, dotychczas prowadzone przedsiębiorstwo.

W związku z powyższym Podatnik wniósł zapytanie: czy wnoszący przedsiębiorstwo ma obowiązek dokonać korekty zgodnie z art. 91 ustawy, czy też obowiązek ten przechodzi na nabywcę przedsiębiorstwa zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy o VAT?

Zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym w złożonym wniosku dokonanie czynności polegającej na wniesieniu wkładu do spółki powinno być traktowane jako zbycie przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 91 ust. 9 ustawy o podatku VAT. Tak więc w związku z dokonaniem takiej czynności nie ma obowiązku korekty podatku naliczonego u wnoszącego wkładem przedsiębiorstwo, a o konieczności dokonania korekty w spółce decyduje dalsze przeznaczenie wniesionego wkładu w spółce. Dla uzasadnienia przedstawionego przez siebie stanowiska Wnioskujący zwraca uwagę na dwie istotne kwestie. Po pierwsze samo pojęcie nabycia nie występuje w prawie podatkowym, choć występuje w prawie cywilnym. W tym zakresie Strona zwraca uwagę na przepis art. 112 ustawy - Ordynacja podatkowa, który przewiduje odpowiedzialność nabywcy poszczególnych składników majątkowych podatnika za jego zobowiązania. Choć przepis, według składającego zapytanie, dotyka zupełnie innego problemu istotnego jednak na gruncie prawa podatkowego to posługuje się jednak pojęciem nabycia, a sposób jego rozumienia daje asumpt do formułowania określonych wniosków co do sposobu rozumienia tego pojęcia. W zakresie tej kwestii Wnioskujący zauważa, iż przepis ma zastosowanie tylko do nabycia wtórnego, bowiem w tym przypadku istnieje zbywca. Rozpatrywany przepis ma zastosowanie do takich czynności jak: umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, aport pieniężny, czy też wkład do spółki handlowej itp. Po drugie, na poparcie zaprezentowanego w niniejszym wniosku stanowiska, Strona odwołuje się do unormowań prawa wspólnotowego. Na gruncie VI Dyrektywy pojęcie zbycia, zdaniem pełnomocnika podatnika zostało ujęte w bardziej precyzyjny sposób. W art. 5 (8) mowa jest o przeniesieniu całości lub części majątku przedsiębiorstwa, za wynagrodzeniem bądź bez wynagrodzenia w drodze aportu. Tym samym, w ocenie Wnioskującego, nie ma podstaw, aby w inny sposób podchodzić do pojęcia, o którym mowa w art. 91 ust. 9 ustawy o podatku VAT. Dlatego, zgodnie ze stanowiskiem Strony art. 91 ust. 9 znajduje zastosowanie także w przypadku wniesienia przedsiębiorstwa tytułem wkładu do handlowej spółki osobowej.

Tut. organ podatkowy podziela stanowisko przedstawione przez Stronę.

Zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) w przypadku zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału), o którym mowa w art. 6 pkt 1, korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana odpowiednio przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zakładu (oddziału). Stosownie do unormowań wynikających z powołanego art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia "przedsiębiorstwa". Przedmiotową definicję zawiera art. 55¹ ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) w myśl którego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Powyższa definicja zawarta została również w art. 4a pkt 3 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) oraz w art. 5a pkt 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.). Ustawodawca nie wskazał również co należy rozumieć pod pojęciem "transakcji zbycia". Zdaniem tut. organu pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tzn. iż zbycie przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności jak właściciel, np. sprzedaż, zamiana, darowizna, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu). Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że czynność wniesienia w formie wkładu do wcześniej zawiązanej spółki jawnej, przedsiębiorstwa osoby fizycznej, należy rozumieć jako "zbycie przedsiębiorstwa", o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT. Tak więc zgodnie z cytowanym wyżej art. 91 ust. 9 spółka jawna jako nabywca przedsiębiorstwa zobowiązana będzie do ewentualnej korekty podatku naliczonego, do jakiej zobowiązany byłby zbywca przedsiębiorstwa. Zbycie przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans nie skutkuje zaś w sferze wcześniejszych odliczeń podatku dokonanych przez podatnika-zbywcę.