US.I/415/16/KS/05 - Metoda szacunkowego ustalania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej

Pytanie podatnika

Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. Nr 5 z 2005 r., poz. 60) zwracamy się z uprzejmą prośbą o zinterpretowanie zakresu i sposobu zastosowania art. 24 ust. 4 i 4a i b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. Nr 14 z 2000 r., poz. 176, z późn. zm.), czyli ustalenia dochodu z działu specjalnego produkcji rolnej. Jednocześnie informujemy, że nie toczy się w tej sprawie jakiekolwiek postepowanie (sądowe, administracyjne) lub kontrola podatkowa. Zważywszy na treść art. 14a § 2 ordynacji podatkowej wyczerpująco przedstawiamy stan faktyczny oraz własne stanowisko w sprawie.

1) Stan faktyczny. W deklaracjach podatkowych deklarujemy, że podatek z działów specjalnych produkcji rolnej jest naliczony i płacony od chwili wstawienia kurcząt (jednodniowych) do końca produkcji jaj wylęgowych. Okres ten wynosi około 1 roku.

2) Własne stanowisko w sprawie: Uważamy, że nasze deklaracje nie są poprawne i powodują, że wpłacamy więcej podatku niż to wynika z przepisów. Naszym zdaniem powinno być tak, że podatek z działów specjalnych produkcji rolnej powinien być naliczany i płacony od chwili rozpoczęcia nieśności do końca produkcji (okres ten trwa około 6 miesięcy).Uzasadniając swoje stanowisko uważamy, że organy skarbowe w różnych regionach Polski interpretują ustalenie dochodu tak jak wyżej przedstawiamy, a nie tak jak deklarujemy w deklaracjach podatkowych. Z racji prowadzonej działalności mamy częsty kontakt z hodowcami kur, którzy deklarują inaczej niż my Uprzejmie wyjaśniamy, że ważną okolicznością w produkcji kur jest okres nieśności w danym roku. Niektóre dorosłe kury niosą się 1 miesiąc, inne 6 miesięcy, niektóre zaś wogóle. Logiczne zatem jest naliczenie dochodu z okresu nieśności. Ustalenie zaliczki na podatek na podstawie prawdopodobnej dochodowości produkcji, której podatnik nie może przewidzieć wydaje się być nielogiczne. Ponadto należy zauważyć, że ustalone normy szacunkowe odnoszą się do kur dorosłych (właściwych), nie zaś do jednodniowych kurcząt, których chów przez kilka miesięcy nie tylko nie daje żadnego dochodu, ale jest obciążony licznymi kosztami. Ustawodawca używając pojęcia kura wcale nie zastrzega by odnosiło się ono do kurcząt. Różnice między tymi dwoma pojęciami opierają się na kryteriach biologicznych i fiskalnych. Kurczęta nie przynoszą wcale dochodu, a kura tylko wtedy, jeżeli nie padnie i osiągnie nieśność. Nie ma zatem żadnych podstaw, jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 1993 r. (sygn. Akt III ABN 69/93) by stwierdzić, że polskie prawo podatkowe nie widzi różnicy między "kurą" a "kurczęciem" i na tej podstawie domagać się wpłacenia zaliczek od nieistniejących dochodów. Art. 24 ust. 4 wyraźnie stwierdza, że dotyczy on tych podatników, którzy osiągają dochody. Mając powyższe na uwadze prosimy o wydanie interpretacji, która uwzględnia postępowanie organów podatkowych w innych regionach Polski tak, aby nasza produkcja była traktowana na równi z innymi hodowcami.

Dnia 24 marca 2005 r. do tutejszego organu podatkowego wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny sprawy: w deklaracji podatkowej Podatnik deklaruje wstawienie drobiu nieśnego kury mięsne, tj. kurcząt jednodniowych do końca produkcji jaj wylęgowych. Okres ten wynosi około 1 roku i za taki czas naliczany i płacony jest podatek dochodowy z działów specjalnych produkcji rolnej.

Co do faktu, że jest to dochód z działów specjalnych (świadczy o tym okres chowu i liczba drobiu powyżej 80 szt.) istnieje zgodność.

W złożonym wniosku zawarte jest pytanie - w jaki sposób ustala się dochód z działów specjalnych produkcji rolnej i zaliczki od dochodu?

Sformułowano również własne stanowisko w sprawie twierdząc, iż:

- w opisanym stanie faktycznym, podatek z działów specjalnych produkcji rolnej powinien być naliczany i płacony od chwili rozpoczęcia nieśności do końca produkcji, okres ten trwa około 6 miesięcy a nie od momentu wstawienia. Liczenie dochodu za rok i od momentu wstawienia w ocenie podatnika powoduje zawyżenie dochodu do opodatkowania i w konsekwencji podatku.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sokółce mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę, oraz stwierdzenie, iż w przedstawionej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym, postanawia udzielić następującej interpretacji, co do zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w art. 10 ust. 1 pkt 4 - wymienia jako źródło przychodów działy specjalne produkcji rolnej.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 3 ww. ustawy działami specjalnymi produkcji rolnej jest m.in. fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego.

Ustawodawca przewiduje dwa zasadnicze sposoby opodatkowania dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej a wynika to z treści art. 24 ust. 4 cyt. wyżej ustawy:

1. w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów czyli wg zasad przewidzianych dla działalności gospodarczej;

2. przy zastosowaniu norm szacunkowych.

Wyboru sposobu ustalania dochodu z tego źródła tj. na podstawie ksiąg (1) - bądź norm szacunkowych (2) - dokonuje sam podatnik. Jeżeli podatnik ma zamiar ustalać dochód z działów specjalnych produkcji rolnej w oparciu o księgi podatkowe, winien poinformować o tym Naczelnika Urzędu Skarbowego. Zgodnie z art. 15 ww. ustawy o zamiarze założenia ksiąg podatnik jest obowiązany zawiadomić organ podatkowy przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku.

Powyższy termin ma charakter materialny, a zatem nie podlega on przywróceniu w razie uchybienia.

Ustalanie dochodu na podstawie ksiąg odbywa się na podobnych zasadach jak z działalności gospodarczej. Dochodem jest bowiem różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania.

W tym przypadku ustawodawca nakazuje uwzględnienie swego rodzaju "różnic remanentowych". Ponieważ zgodnie z treścią art. 24 ust. 4 przedmiotowej ustawy - dochodem (stratą) z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego.

Dochód ustalony w ww. sposób najbardziej odpowiada rzeczywistym dochodom podatnika.

Tego sposobu ustalania dochodu Pan nie wybrał. Jeżeli podatnik nie zdecydował się na prowadzenie ksiąg wykazujących przychody z działów specjalnych produkcji rolnej, to wówczas przychody z tej działalności ustalane są na zasadach ryczałtowo-szacunkowych, określonych w art. 24 ust. 4-4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to metoda szacunku dochodów. W tym przypadku dochód ustalany jest jako iloczyn wielkości - określonego w przepisach - współczynnika dochodowości oraz jednostek określających wielkość działu specjalnego produkcji rolnej, tj. np. sztuki drobiu nieśnego - kury mięsne razy norma szacunkowa dochodu rocznego z tabeli "rodzajów i rozmiarów działów specjalnych produkcji rolnej oraz norm szacunkowych dochodu rocznego" stanowiącej załącznik nr 2 do ustawy (w tym przypadku 1,80 zł. od sztuki w stadzie).

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sokółce nie podziela poglądu Pana jakoby dochód i w konsekwencji zaliczki na podatek powinny być liczone od momentu wejścia drobiu w okres nieśności ponieważ wtedy jest to już "kura dorosła". Fakt ten nie wynika z przepisów omawianej ustawy.

Obowiązek podatkowy w hodowli drobiu nieśnego - kury mięsne powstaje od momentu wstawienia na fermę. Wysokość zaliczek z działów specjalnych produkcji rolnej ustalana jest decyzją organu podatkowego. Organ podatkowy wydaje decyzję ustalającą wysokość zaliczek w zasadzie niezależnie od faktu osiągania dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej. Dlatego należy uznać za prawdziwe Pana stwierdzenie we wniosku "ustalenie zaliczki na podatek na podstawie prawdopodobnej dochodowości produkcji". Zatem zaliczki na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej podatnicy nie prowadzący ksiąg podatkowych są obowiązani opłacać od rozpoczęcia prowadzenia działu specjalnego, a nie od daty uzyskania dochodu z tej produkcji. Podstawą ustalenia zaliczek jest rozmiar zamierzonej produkcji w roku następnym, a więc ilość drobiu jaka będzie znajdowała się na fermie, niezależnie od tego czy drób ten jest drobiem dorosłym (właściwym), czy też jeszcze nie (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 września 1992 r. III SA 1619/92 publ. POP 1993/4/72) zatem podstawą do opodatkowania jest rozmiar zamierzonej i zadeklarowanej przez podatnika w deklaracji PIT - 6 rodzaju produkcji i norma szacunkowa dochodu rocznego.

Odnosząc się do przedłożonego przez Pana fragmentu wyroku z dnia 18 listopada 1992 r. sygn. akt ARN 69/93 należy zaznaczyć, że dotyczył on ustalenia, czy dana produkcja jest działem specjalnym produkcji rolnej czy też nie, i co należy rozumieć pod pojęciem hodowli kur nieśnych. Orzeczenie to zapadło w innym stanie faktycznym i prawnym i nie znajduje zastosowania w przedstawionej sprawie.

Ustosunkowując się do Pana stwierdzenia, że kurczęta nie przynoszą wcale dochodu, a kura tylko wtedy, jeżeli nie padnie i osiągnie nieśność należy zauważyć, że każdy rodzaj działalności gospodarczej, produkcji w tym i rolnej jest dotknięty czynnikiem ryzyka a jest ono na pewno większe gdy obiera się szacunkową metodę ustalania dochodu. Odnosząc się do Pana pisma z dnia 12 kwietnia 2005 r., Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sokółce, jeszcze raz podkreśla, że w deklaracji PIT-6 wykazuje się rodzaj produkcji zamierzonej na rok następny. Po dokonaniu oceny prawnej stanu faktycznego przedstawionego we wniosku postanowiono jak w rozstrzygnięciu. Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja niniejsza nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, jest natomiast wiążąca dla organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia. Interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego jest wiążąca do czasu zmiany przepisów prawa, które były przedmiotem interpretacji. Na postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Sokółce w terminie 7 dni od dnia doręczenia.