US.I-1.415/7/2005 - Utracone wadium jako koszt uzyskania przychodu.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kolbuszowej, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), postanawia uznać, że stanowisko strony przedstawione we wniosku, który wpłynął do tutejszego Urzędu w dniu 26 czerwca 2005 r., uzupełnione w dniach 3 czerwca 2005 r. i 6 czerwca 2005 r., jest prawidłowe w przedstawionym przez stronę stanie faktycznym.

W dniu 26 kwietnia 2005 r. wpłynął do tutejszego organu podatkowego wniosek o interpretację przepisów prawa podatkowego. W przedmiotowym wniosku pan Andrzej K. prowadzący działalność gospodarczą P.H.U. R. w K. zwrócił się z następującym problemem: "przystępując do przetargu na zakup towaru w Agencji Mienia Wojskowego uiściłem wadium zgodnie z wymogami przetargu. Przetarg wygrałem, lecz po kalkulacji kosztów zerwałem warunki przetargu nie płacąc i nie odbierając wylicytowanego towaru. Moim celem było zapobieżenie większym stratom finansowym mojej firmy w przypadku wywiązania się z warunków przetargu. Postępując w ten sposób poniosłem mniejszą stratę godząc się na przepadek wpłaconego wadium. Zwracam się z pytaniem czy utracone wadium może być zaliczone przez moją firmę jako koszt uzyskania przychodu lub jako pozostałe koszty operacyjne (ustawa o rachunkowości art. 3 ust. 1 pkt 32) i w jaki sposób powinno być udokumentowane?".

W związku z wezwaniem tutejszego organu do uzupełnienia braków w ww. wniosku został on uzupełniony w następujący sposób: "Stan faktyczny przedstawiony we wniosku dotyczy marca 2005 r. W dniu 23 marca 2005 r. przystąpiłem do przetargu organizowanego przez Agencję Mienia Wojskowego w Warszawie na zakup ogniw srebrno-cynkowych. Zgodnie z wymogami przetargu wpłaciłem wadium 10 % ceny wywoławczej, tj. 40.000 zł od kwoty 4.000.000 zł. Przetarg wygrałem. Po przetargu pobrałem z magazynu wojskowego kilka sztuk ogniw celem dokonania analizy chemicznej na zawartość srebra. Po wykonaniu analizy okazało się, że pakiet ogniw, które wylicytowałem w cenie 440.000 zł jest warta ok. 340.000 zł netto. Dlatego też wolałem zgodzić się na przepadek wadium (40.000 zł) niż stracić 100.000 zł w cenie netto plus różnica pomiędzy podatkiem należnym a naliczonym w kwocie ok. 22.000 zł. Łącznie moja strata wynosiłaby ok. 122.000 zł. Dlatego zerwałem warunki przetargu nie płacąc i nie odbierając wylicytowanego towaru. Postępując w ten sposób moja firma poniosła mniejszą stratę. Chcę nadmienić, że już wcześniej kupowałem na przetargach organizowanych przez AMW podobne ogniwa srebrno-cynkowe i zawsze te transakcje były dla mnie korzystne, więc nie sądziłem, że w opisanym przypadku mogę na tej transakcji stracić. Oglądałem towar przed przetargiem, ale wzrokowo nie mogłem ocenić jakie jest zużycie tych ogniw, a zawartość srebra zależy od ich zużycia. Wcześniej też przed przetargiem nie miałem możliwości dokonania analizy chemicznej tych ogniw, ponieważ magazyn może wydać towar kontrahentowi dopiero po wygraniu przetargu. Według mnie poniesiona strata w wysokości 40.000 zł jest moim kosztem uzyskania przychodu."

Ustalono, że w ww. sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa ani też postępowanie przed Sądem Administracyjnym.

Biorąc pod uwagę przedstawiony przed podatnika stan faktyczny tutejszy organ zważył, co następuje:

Ocenę poniesionych wydatków pod kątem możliwości uznania ich za koszt uzyskania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej należy dokonać w oparciu o art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Zgodnie z nim za koszty uzyskania przychodów można uznać jedynie te racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, które spełniają łącznie następujące warunki:

Poniesiony wydatek (zapłata wadium) związany z uczestnictwem w przetargu niewątpliwie miał na celu osiągnięcie przychodu. Jednakże podatnik pomimo wygrania przetargu nie zawarł umowy i wpłacone wadium przepadło. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym przez podatnika do zawarcia umowy nie doszło, ponieważ chciał on zapobiec stratom, jakie wystąpiłyby w przypadku zakupu wylicytowanych ogniw srebrno-cynkowych. Według podatnika nie miał on możliwości dokonania analizy tych ogniw przed przystąpieniem do przetargu. Dopiero po jego wygraniu pobrał w celu analizy kilka sztuk ogniw i stwierdził, że wartość towaru jest mniejsza niż cena którą musiałby zapłacić. Poniesione z tego tytułu straty wyniosłyby ok. 122.000 zł. Dlatego też wolał stracić wadium niż godzić się na poniesienie większych strat.

W ocenie tutejszego organu w takim przypadku, kiedy celem podatnika przystępującego do przetargu i wpłacającego wadium był zakup przedmiotu przetargu i uzyskanie przychodu poprzez sprzedaż odzyskanych metali szlachetnych nie można odmówić mu prawa do zaliczenia takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodu. Prowadzenie działalności gospodarczej związane jest z ryzykiem i nie w każdym przypadku wydatek, który jest nakierowany na osiągnięcie przychodu rzeczywiści taki przychód przynosi. Utrata wadium nie została zawiniona przez podatnika, miała ona na celu zapobieżenie większym stratom. Jednocześnie takiego rodzaju wydatki nie zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sposób dokumentowania kosztów uzyskania przychodów dla podatników prowadzących księgi rachunkowe zawierają postanowienia ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.). Zgodnie z art. 20 ust. 2 ww. ustawy o rachunkowości podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane dalej "dowodami źródłowymi":

Zgodnie z ust. 4 ww. artykułu w przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć tych operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności.

Kwestie wpłaty wadium w pieniądzu regulują postanowienia art. 45 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 z późn. zm.). Wadium może być wnoszone w pieniądzu, które wpłaca się przelewem na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego.

Udowodnienie, że poniesiony wydatek może zostać, zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczony do kosztów uzyskania przychodów ciąży na podatniku. W związku z powyższym oprócz dokumentu stwierdzającego fakt dokonania wpłaty wadium winien zgromadzić dokumenty, które stwierdzałyby przedstawiony we wniosku stan faktyczny, tj. analizy ww. ogniw, kalkulację dokonaną przez podatnika dotyczącą nieopłacalności zakupu towaru i/lub inne dokumenty pozwalające w sposób jednoznaczny stwierdzić, że odstąpienie od zawarcia umowy miało gospodarcze uzasadnienie.

Interpretacja dotyczy stanu prawnego obowiązującego w okresie wskazanym we wniosku, tj. marcu 2005 r., i odnosi się wyłącznie do przedstawionego przez wnioskodawcę i przytoczonego w treści postanowienia stanu faktycznego. Interpretacja niniejsza obowiązuje do czasu zmiany stanu prawnego, który był przedmiotem interpretacji. Interpretacja ta nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.