US-I-1-410-3-49/06 - Zakup maszyn i urządzeń od firmy współmałżonka.

"(...) Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku (...) wynika, że małżonka Wnioskodawcy (...) prowadzi działalność gospodarczą i jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. W trakcie tej działalności i dla jej potrzeb wybudowano obiekt budowlany (halę produkcyjno - handlową). W związku z realizacją tej inwestycji dokonano odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług. Obiekt ten wybudowano na gruncie stanowiącym współwłasność małżeńską. Małżonka zamierza zlikwidować prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą. Wnioskodawca natomiast dokonał rejestracji swojej firmy w tym samym przedmiocie działalności co małżonka i prowadzi działalność w części tego samego obiektu co żona. Wnioskodawca, będąc również zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, odkupił część maszyn i urządzeń oraz towarów handlowych od firmy małżonki.

W związku z powyższym na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych pojawiły się wątpliwości:

- czy dla potrzeb podatku dochodowego wystawiona faktura przez żonę dla męża będzie stanowiła w firmie żony przychód do opodatkowania, a odpowiednio w firmie męża wartość początkową budynku dla potrzeb amortyzacji?,

- czy wystawiona faktura na rzecz firmy męża dotycząca sprzedaży budynku będzie jednocześnie przychodem i kosztem u męża, który jest jednocześnie właścicielem?

(...) Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.), amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c tej ustawy, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania inne przedmioty - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy, określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi. Podstawą do dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest wartość początkowa środka trwałego ustalona zgodnie z treścią art. 22g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wynika z art. 22g ust. 11 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma jednak zastosowania do składników majątku stanowiącego współwłasność majątkową małżonków (...), nie definiując jednocześnie pojęcia wspólności majątkowej małżonków.

Definicję taką zawiera natomiast ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. nr 9, poz. 59 ze zm.). W myśl art. 31 tego aktu prawnego, wspólność majątkowa między małżonkami powstaje z mocy ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa, obejmując ich dorobek. Przedmioty majątkowe nie objęte wspólnością stanowią majątek odrębny każdego z małżonków. Treść art. 33 ww. ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy określa co stanowi odrębny majątek każdego z małżonków, eliminując spośród innych przedmiotów przedmioty służące do prowadzenia przedsiębiorstwa (art. 33 pkt 5).

Ponadto z treści art. 22g ust. 12 i ust. 13 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że w razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów - wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego. Przepis ten stosuje się odpowiednio w razie zmiany działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków - jeżeli przed przerwą lub zmianą składniki majątku były wprowadzone do ewidencji (wykazu). Zgodnie z treścią art. 22h ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony, z uwzględnieniem art. 22i ust. 2-7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego stanu prawnego w kontekście stanu faktycznego przedstawionego we wniosku (...) wynika zatem, że drugi z małżonków ma prawo amortyzować składniki majątku bez potrzeby ich odkupowania (stanowią one bowiem jego współwłasność), które uprzednio były wprowadzone do ewidencji (wykazu) u pierwszego z małżonków. Dokonując odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej takich środków trwałych, ustalonej w wysokości określonej w ewidencji pierwszego małżonka - drugi z małżonków uwzględnia dotychczasową wysokość odpisów oraz kontynuuje metodę amortyzacji przyjętą przez pierwszego (...)".