US 72/ROP1/420 - 364/04/EZ - Zakwalifikowanie usług medycznych do kosztów uzyskania przychodów

Pytanie podatnika

Dotyczy zakwalifikowania usług medycznych do kosztów uzyskania przychodów w oparciu o definicję "profilaktycznej opieki zdrowotnej"

Na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997 r. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w związku ze złożonym w dniu 12 marca 2004 r. zapytaniem dotyczącym udzielenia pisemnej informacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego informuje:

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2004 r. art. 16 ust. 1 pkt 65, ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów związanych z finansowaniem świadczeń zdrowotnych przez pracodawcę na rzecz pracowników z wyjątkiem poniesionych kosztów świadczeń zdrowotnych, do których ponoszenia zobowiązują pracodawcę przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw.

Reasumując a contrario za koszty uzyskana przychodów uważa się koszty związane z finansowaniem świadczeń zdrowotnych przez pracodawcę na rzecz pracowników do ponoszenia których zobowiązuje pracodawcę kodeks pracy i inne ustawy.

Przepis ten ma zatem na celu ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych tzw. abonamentów medycznych. W 2003 r wszelkie wydatki związane z finansowaniem świadczeń zdrowotnych pracowników mogły być uznane za koszty uzyskania przychodów. W przytoczonych przez podatnika przepisach Kodeksu pracy oraz przepisach ustawy o służbie medycyny pracy widnieje taksatywny - otwarty katalog działań za które pracodawca ponosi koszty.

Mimo tego niewłaściwym pozostaje zastosowanie przy interpretacji omawianych przepisów i zagadnień wykładni rozszerzającej. Profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami, za którą koszty ponosi pracodawca a tym samym stanowiąca koszty uzyskania przychodu winna być niezbędna z uwagi na warunki pracy.

Ma ona na celu zapobieganie powstawaniu, szerzeniu się niekorzystnych skutków zdrowotnych, które w sposób bezpośredni lub pośredni mają związek z warunkami albo charakterem pracy.

Wymienione przez podatnika kolejno: wizyty w miejscu zachorowania tj. (w miejscu pracy), świadczenia tzw. gorącej linii, polegające na udzielaniu porady telefonicznej lub wizyty w miejscu pracy w wypadku nagłego zachorowania, świadczenia pogotowia rachunkowego nie mieszczą się w katalogu definicji opieki profilaktycznej, a tym samym nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Natomiast wyszczególnione przez podatnika kolejno: pozostałe badania i orzeczenia lekarskie wynikające z kodeksu pracy, badania profilaktyczne do celów sanitarno- epidemiologicznych, ocena możliwości wykonywania pracy na konkretnym stanowisku pracy, konsultacje w zakresie patologii zawodowej, badania wynikające z konieczności wcześniejszej diagnostyki i prowadzenia czynnego poradnictwa dla osób chorych na choroby zawodowe, badania wynikające z konieczności wcześniejszej diagnostyki i prowadzenia czynnego poradnictwa dla osób chorych na choroby związane z wykonywaną pracą, szczepienia ochronne niezbędne ze względu na wykonywaną pracę (przeciwko WZW typu A, WZW typu B, tężcowi, błonicy, kleszczowemu zapaleniu mózgu. Wściekliźnie, żółtej gorączce - w zależności od warunków pracy i narażeń) zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 stycznia 2003 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy oraz szczepień ochronnych wskazanych do wykonania pracownikom podejmującym pracę lub zatrudnionym na tych stanowiskach (Dz. U. Nr 5, poz. 60) za dodatkową opłatą, w przypadku zaliczenia pracownika do grupy szczególnego ryzyka, zwłaszcza w przypadku pracy przy przekroczeniu normatywów higienicznych - badania związane z monitorowaniem stanu zdrowia, jeżeli pracownik jest kobietą w ciąży, kobietą w wieku rozrodczym osobą niepełnosprawną, bądź młodocianą - nie mogą zostać kategorycznie ocenione jako spełniające warunki do uznania za koszty uzyskania przychodów bądź też jako ich nie spełniające.

Podatnik bowiem nie zidentyfikował w/w stanów faktycznych. Każdy kolejny rodzaj badań należy odnieść do konkretnej osoby (grupy osób) zajmującej określone stanowisko pracy, wykonywanej w danych warunkach.

Specyfikę i odrębność każdego przypadku potwierdza pośrednio, odległy w czasie ale ciągle aktualny wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 1974 r., II PR 262/74 (PiZS 1976, nr 3, poz. 67) "Obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i nieszkodliwych dla zdrowia warunków pracy obejmuje przestrzeganie nie tylko ogólnie obowiązujących norm w tym zakresie, lecz także indywidualnych przeciwwskazań związanych ze stanem zdrowia lub osobniczymi skłonnościami pracownika.".

Spółka winna ponadto wykazać, udowodnić, że usługi medyczne świadczone na rzecz pracowników przez prywatną firmę medyczną pozostają w związku z warunkami lub charakterem ich pracy.

Tak więc przykładowo: podatnik świadczący usługi przewozowe i zatrudniający kierowcę ponosiłby koszty badań lekarskich i psychologicznych przewidzianych dla kierowców w ustawie o transporcie drogowym.

Powyższy stan faktyczny ilustruje przedmiotowe rozważania w tym sytuację w której podatnik bezspornie może zaliczyć koszty związane z finansowaniem świadczeń zdrowotnych do kosztów uzyskania przychodów.