US-26-PD-415/29/04 - Wydatki poniesione na wykończenie mieszkania i zakup sprzętu gospodarstwa domowego

Pytanie podatnika

W dniu 8 lipca 2003 r. zawarliśmy z bankiem umowę o mieszkaniowy kredyt hipoteczny, a w dniu 11 lipca 2003 r. został sporządzony akt notarialny w związku z zakupem lokalu mieszkalnego od firmy budowlanej. Czy możemy dokonać odliczeń na spłatę odsetek od kredytu mieszkaniowego, dokonać odliczeń z tytułu zakupu ww. mieszkania oraz wydatków poniesionych na wykończenie mieszkania i zakup sprzętu gospodarstwa domowego?

Odpowiedź

Stosownie do postanowień art. 26b ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1, odlicza się, z zastrzeżeniem ust. 2-4, faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu lub pożyczki udzielonej podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:

- budową budynku mieszkalnego,

- wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku,

- zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy lub od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,

- nadbudową i rozbudową budynku na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.

Art. 26b wyżej cytowanej ustawy określa szczegółowe warunki uprawniające do skorzystania z odliczenia od dochodu przedmiotowej ulgi, a mianowicie:

- Kredyt lub pożyczka został udzielony podatnikowi po dniu 1 stycznia 2002 r. przez podmiot uprawniony na podstawie przepisów prawa bankowego albo przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych do udzielania kredytów, a z umowy kredytu wynika, że dotyczy on jednej z inwestycji uprawniającej do ulgi,

- Ww. inwestycja dotyczy budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczonym pod budownictwo mieszkaniowe w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w razie braku tego planu - określonym w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wydanej na podstawie obowiązujących ustaw.

Inwestycja została zakończona przed upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym uzyskano pozwolenie na budowę w rozumieniu prawa budowlanego, a zakończenie inwestycji nastąpiło nie wcześniej, niż w 2002 r. i zostało potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania "zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku.

W przypadku omawianej inwestycji" zakupu lokalu mieszkalnego w budynku mieszkalnym od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej - została zawarta umowa w formie aktu notarialnego o przeniesieniu na podatnika własności lokalu mieszkalnego, której jedną ze stron jest podatnik.

Odsetki zostały faktycznie zapłacone, a ich wysokość i termin zapłaty są udokumentowane dowodem wystawionym przez uprawniony podmiot wskazany w punkcie 1, nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie, chyba że zwrócone odsetki zwiększyły podstawę obliczenia podatku, nie zostały odliczone od przychodów na podstawie art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Podatnik lub jego małżonek nie korzystał lub nie korzysta z odliczenia od dochodu (przychodu) lub podatku wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe, mieszczących się w zlikwidowanej tzw. "dużej" uldze mieszkaniowej tj. na podstawie przepisów art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509) poniesionych na cele określone w art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. a-f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r.

Niespełnienie powyższych warunków skutkuje utratą przez podatnika prawa do skorzystania z odliczenia przedmiotowej ulgi. Z przedstawionego przez Państwa stanu faktycznego i załączonych do wniosku dokumentów wynika, iż otrzymaliście Państwo w 2003 r. kredyt przeznaczony na częściowe sfinansowanie nabycia lokalu mieszkalnego w domu wielorodzinnym położonego w S., stanowiącego własność M. Przeniesienie własności lokalu mieszkalnego w formie aktu notarialnego nastąpiło w dniu 11 lipca 2003 r. Zatem jedynie po spełnieniu powyższych warunków możliwe jest skorzystanie z ulgi na spłatę odsetek od kredytu, zgodnie z art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509), podatnikom którzy w latach 1997-2001 nabyli prawo do odliczenia od podatku wydatków poniesionych na cele określone w art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. a-f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r. przysługuje, na zasadach określonych w tej ustawie, prawo do odliczenia dalszych wydatków na kontynuację danej inwestycji - poniesionych przed 1 stycznia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r.

Wśród wydatków poniesionych na własne potrzeby mieszkaniowe, uprawniających do przedmiotowej ulgi w podatku dochodowym, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 27a ust. 1 pkt 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., odrębnie wymienia wydatki przeznaczone na zakup lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej (lit. d) oraz wydatki na wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym (lit. f). Ponieważ Państwo zakupiliście lokal mieszkalny w stanie surowym od M... w 2003 r. oznacza to, iż nie nabyliście prawa do tzw. "dużej ulgi budowlanej", gdyż w tym stanie rzeczy nie następuje kontynuacja tej inwestycji w rozumieniu art. 4 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Natomiast wydatki poniesione w latach 2003-2005 na wykończenie wymienionego lokalu mieszkalnego będziecie Państwo mogli odliczyć od podatku w ramach tzw. małej ulgi remontowo-modernizacyjnej, w limicie ustalonym na lata 2003-2005, zgodnie z art. 27a ust. 1 pkt 1 (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r.) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r., przeznaczone na remont i modernizację lokalu mieszkalnego zajmowanego na podstawie tytułu prawnego, bez względu na stan techniczny budynku czy też lokalu (np. stan surowy mieszkania).

Za tytuł prawny do lokalu mieszkalnego, o którym mowa wyżej, uważa się między innymi:

- własność,

- umowę użyczenia,

- umowę najmu lub dzierżawy,

- inny stosunek zobowiązaniowy, z którego wynika prawo podatnika do korzystania z lokalu mieszkalnego.

Z przedstawionego przez Państwa stanu faktycznego wynika, iż wiązała Państwa umowa z inwestorem o wybudowanie lokalu. Jeżeli powyższa umowa zawiera klauzulę, że inwestor zobowiązał się udostępnić lokatorowi mieszkanie bezpośrednio po jego wybudowaniu, a przed ustanowieniem odrębnej własności lokalu - to umowa ta stanowi tytuł prawny, o którym mowa w art. 27a ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto - gdy umowa o budowę lokalu mieszkalnego nie przewiduje oddania lokatorowi mieszkania przed ustanowieniem na jego rzecz odrębnej własności, ale do przekazania lokalu dochodzi na podstawie innej umowy zobowiązującej przyszłego użytkownika do m.in. ponoszenia kosztów eksploatacji lokalu, to należy uznać, że w takim przypadku podatnik także posiada tytuł prawny do zajmowanego lokalu. A zatem, jedynie w przypadku braku umowy pomiędzy wykonawcą (inwestorem), a przyszłym użytkownikiem (lokatorem), na podstawie której nabywa on prawo do zajęcia lokalu mieszkalnego przed ustanowieniem odrębnej własności tego lokalu - podatnikowi nie przysługuje prawo dokonania przedmiotowych odliczeń, z uwagi na brak tytułu prawnego do zajmowanego lokalu mieszkalnego. Dokumentem potwierdzającym poniesienie wydatków na remont i modernizację jest faktura wystawiona przez podatnika VAT nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku, a także dowód odprawy celnej (art. 27a ust. 6 pkt 1 ustawy).

Katalog wydatków podlegających odliczeniu w ramach powyższej ulgi został określony w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 grudnia 1996 r. w sprawie określenia rodzajów wydatków na remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, o które zmniejsza się podatek dochodowy (Dz. U. Nr 156, poz. 788). W myśl § 1 pkt 1 wyżej wymienionego rozporządzenia, za wydatki na remont i modernizację budynku lub lokalu mieszkalnego uważa się wydatki poniesione na zakup materiałów i urządzeń w związku robotami określonymi w załączniku do rozporządzenia. O ile zatem rozporządzenie obejmuje wykonanie określonych robót zaliczanych do remontu i modernizacji lokalu mieszkalnego, to również zakup materiałów i urządzeń niezbędnych do ich wykonania podlega odliczeniu w ramach tej ulgi. Odliczeniu nie podlega natomiast zakup narzędzi, jakkolwiek służyłyby wykonaniu określonych robót. Mając na względzie powyższe przepisy oraz przedstawiony w piśmie stan faktyczny poniesione przez Państwa wydatki na zakup sprzętu gospodarstwa domowego oraz wyposażenia mieszkania nie mieści się w zakresie wydatków na remont i modernizację, określonych w powołanym wyżej rozporządzeniu z dnia 21 grudnia 1996 r.