Us-25/024/404/206/04 - Sposób wystawiania faktur VAT przy działalności w zakresie sprzedaży towarów używanych

Pytanie podatnika

Pytanie dotyczy sposobu wystawiania faktur VAT (marża) przy działalności w zakresie sprzedaży towarów używanych (samochodów) oraz odliczania podatku naliczonego przy tej działalności.

Z przedłożonego pisma wynika, że prowadzi Pani działalność gospodarczą w zakresie handlu samochodami używanymi, a sprzedaż opodatkowuje na zasadzie stosowania szczególnej procedury opodatkowania marży. Zasady opodatkowania dostaw towarów używanych unormowane w art. 120 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) znajdują zastosowanie m.in. do działalności polegającej na handlu samochodami używanymi. Towarami używanymi - w rozumieniu art. 120 ust. 1 pkt 4 w/cyt. Ustawy o VAT (dla celów stosowania szczególnej procedury opodatkowania marży) - są ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, nie będące dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi i antykami, a także metalami szlachetnymi lub kamieniami szlachetnymi. Samochody używane nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie są zatem towarami używanymi w rozumieniu w/w przepisu. Zgodnie z art. 120 ust. 4 w/cyt. ustawy o VAT - w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika dla celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Powyższy przepis dotyczy dostaw towarów używanych, które podatnik nabył od:

- osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15;

- podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;

- podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem zgodnie z ust. 4.

Na podstawie art. 174 ustawy o podatku VAT w przypadkach o których mowa w art. 120, procedura polegająca na opodatkowaniu marży ma zastosowanie do dostaw towarów nabytych lub uprzednio importowanych przez podatników, o których mowa w art. 120 ust. 4, po dniu 30 kwietnia 2004 r. W deklaracji VAT-7 obowiązującej od rozliczenia za miesiąc maj 2004 r. podatnik ma obowiązek wykazać podstawę opodatkowania w zł oraz podatek należny w zł. Zatem podatnik rozliczający sprzedaż wg szczególnej procedury, polegającej na opodatkowaniu marży, w deklaracji VAT-7, wykazuje jedynie obrót wynikający z marży - jako podstawę opodatkowania (z pominięciem obrotu odpowiadającego kwocie nabycia samochodu) oraz podatek należny od marży. Zgodnie z art. 120 ust. 16 ustawy o VAT podatnik dokonujący dostawy na szczególnych zasadach określonych w art. 120 ust. 4 ustawy o VAT nie może oddzielnie wykazywać na wystawionych przez siebie fakturach podatku od dostawy towarów, w przypadku gdy opodatkowaniu podlega marża. W konsekwencji podatek ten nie będzie mógł być przez nabywcę tych towarów odliczony. Stosownie do § 12 ust. 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971) faktury dokumentujące świadczenie czynności, których podstawą opodatkowania, zgodnie z art. 120 cyt. ustawy o VAT, jest marża zawierają następujące dane:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,

2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy (przy czym pamiętać należy, że faktury wystawiane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych mogą nie zawierać tych danych po stronie nabywcy),

3. dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako "FAKTURA VAT",

4. nazwę towaru,

5. jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów,

6. kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażonym cyframi i słownie,

7. wyrazy "VAT marża".

Zatem brak jest podstaw do dokumentowania dostawy samochodu w sposób wskazany przez podatnika w zapytaniu, tj. wykazywanie w fakturze wartości marży i podatku VAT. Jak już wyżej wspomniano na fakturze winna być tylko - oprócz nazw i numerów identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, daty dokonania sprzedaży, numeru i daty wystawienia faktury, nazw i ilości sprzedawanych samochodów oraz wyrazów VAT marża - kwota należności ogółem, wyrażona cyframi i słownie. Stosowanie szczególnych zasad opodatkowania dostaw towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków nie zwalnia podatników z prowadzenia stosownej ewidencji. Z przepisu art. 120 ust. 15 ustawy o VAT wynika, że w odniesieniu do dostaw opodatkowanych na szczególnych zasadach ewidencja taka musi zawierać w szczególności kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży, o której mowa w art. 120 ust. 4 ustawy o VAT. Jest ona bowiem podstawą opodatkowania, a zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy w ewidencji powinny się znaleźć m.in. dane niezbędne do określenia podstawy opodatkowania.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Z zawartej w tym przepisie generalnej reguły wynika, że podatnik podatku od towarów i usług może odliczyć podatek naliczony, który związany jest z transakcjami opodatkowanymi, z zastrzeżeniem wymienionych w tym przepisie wyjątków. Spośród zawartych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT zastrzeżeń dotyczących prawa do odliczenia podatku naliczonego do opisanej w zapytaniu sytuacji mają zastosowanie regulacje art. 120 ust. 19, zgodnie z którym obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, jeżeli podlegały opodatkowaniu zgodnie z ust. 4. Z regulacji tych wynika zakaz obniżania podatku należnego o podatek naliczony zawarty jedynie w fakturach dokumentujących konkretne, wymienione w tych przepisach zakupy, a nie podatku naliczonego w ogóle. Oznacza to, że podatnik rozliczający się metodą marżową ma prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych. Podatnik ma prawo do rozliczania zakupów kosztowych typu: energia elektryczna telekomunikacja, czynsz, z uwzględnieniem terminów i ewentualnych ograniczeń tego prawa wynikających z innych przepisów ustawy. Ponadto zgodnie z art. 90 ust. 1 - 4 ustawy w stosunku do towarów, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części ww. kwot podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego z zastrzeżeniem ust. 10. Z uwagi na fakt, że dokonuje Pani sprzedaży samochodów używanych przy zastosowaniu procedury "opodatkowanie marży" nie występuje sprzedaż zwolniona. Zatem posiada Pani pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z prowadzoną działalnością.