Udzielanie zaliczek na drobne zakupy pracownikom samorządowych jednostek organizacyjnych.

Sposób prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, jak również samorządowych osób prawnych regulowany jest w odpowiednich aktach prawnych. Podstawowymi aktami prawnym w tym zakresie są: ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157 poz. 1240 z późn. zm.) oraz wydane na podstawie delegacji wynikającej z art. 17 ust. 1 powyższej ustawy rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz. U. Nr 241, poz. 1616 z późn. zm.). Wskazane rozporządzenie w zakresie udzielania zaliczek w § 15 ust. 6 odsyła do odrębnych przepisów stanowiąc, że zaliczki w państwowych jednostkach budżetowych mogą być udzielane wyłącznie w zakresie określonym w odrębnych przepisach. Rozporządzenie to w odniesieniu do samorządowych jednostek budżetowych jak i samorządowych zakładów budżetowych nie zawiera takiego uregulowania. W ocenie tutejszej Izby, gdyby była taka wola ustawodawcy, to Minister Finansów, działając w ramach ustawowego upoważnienia, wprowadziłby podobne ograniczenia również w odniesieniu do samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.

Zasada praworządności, sformułowana w art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wymaga, aby dysponowanie środkami publicznymi miało swoją podstawę w przepisach prawa. Skoro prawo powszechnie obowiązujące nie traktuje o całości zagadnień właściwego gospodarowania środkami publicznymi, należy odnieść się do drugiego segmentu prawa finansowego, jakim są regulacje wewnętrzne, zwane aktami kierownictwa wewnętrznego.

Niektóre akty normatywne powszechnie obowiązujące zawierają delegację dla kierowników jednostek organizacyjnych do określenia zasad gospodarki finansowej. Miedzy innymi art. 10 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) zobowiązuje kierowników jednostek do uregulowania zasad rachunkowości obowiązującej w danej jednostce. Zdaniem tutejszej Izby, wówczas to kierownik jednostki postanowi, czy w tej jednostce dopuszcza w określonym przez siebie zakresie zaliczkową formę dokonywania zakupów oraz określi zakres ich udzielania i sposób rozliczania. Uregulowanie to nie może zawierać postanowień sprzecznych z aktami prawnymi powszechnie obowiązującymi.

W związku z powyższym, w ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, nie ma przeszkód prawnych do udzielania zaliczek na drobne zakupy pracownikom samorządowych jednostek organizacyjnych, o ile przewidują taką możliwość "zasady (polityka) rachunkowości" przyjęte w danej jednostce.