Stanowisko Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy w sprawie charakteru prawnego dyżuru medycznego po 1 stycznia 2008 r.

W związku z wątpliwościami interpretacyjnymi związanymi z długością czasu dyżuru medycznego z ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.), Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy po konsultacji z Ministerstwem Zdrowia uprzejmie informuje o swoim stanowisku:

Zgodnie z art. 32jb. ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.), pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Reguła ta ma charakter zasady, od której ustawodawca przewidział jeden wyjątek. Zgodnie bowiem z art. 32jb ust. 2 ustawy, pracownikowi pełniącemu dyżur medyczny okres odpoczynku powinien być udzielony bezpośrednio po zakończeniu pełnienia dyżuru medycznego. Szczególne przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej nie przenoszą przy tym zasady wynikającej z art. 151⁵ § 2 k.p., zgodnie z którym czas dyżuru nie może naruszać prawa do takiego odpoczynku. Odpoczynek dobowy, co do zasady przysługujący pracownikowi medycznemu w dobie pracowniczej może być zatem udzielony dopiero po jej upływie, w sytuacji gdy pełni on dyżur medyczny. Nie ma zatem przeszkód prawnych, aby pracownik medyczny pełnił dyżur w wymiarze 16 godzin i 25 minut po 7 godzinach i 35 minutach swojej pracy lub 24 godzin, w dniu wolnym od pracy.

Jednocześnie Departament informuje, że w stanowisku Ministerstwa Zdrowia podkreśla się, że ustawa z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz ustawy prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 176, poz. 1240) wprowadza do ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, przepisy przyznające pracownikom prawo do nieprzerwanego dobowego oraz tygodniowego odpoczynku. Dotychczas ww. uprawnienia pracownicze uregulowane były jedynie w przepisach Kodeksu pracy.

Ze względu na fakt, że ustawa o zakładach opieki zdrowotnej będąca ustawą szczególną względem Kodeksu pracy nie zawierała przedmiotowych regulacji, wyżej wskazane przepisy gwarantowały odpowiednie okresy odpoczynku także pracownikom zakładów opieki zdrowotnej. W celu stworzenia podstaw prawnych dla umożliwienia jak najszerszego uelastyczniania organizacji pracy w zakładzie opieki zdrowotnej, przy jednoczesnym uwzględnieniu wymogów prawa wspólnotowego wprowadzono do ustawy o zakładach opieki zdrowotnej przepis szczególny w zakresie okresów odpoczynku dobowego przysługujących pracownikom pełniącym dyżury medyczne. W odniesieniu do tych pracowników zastosowanie będzie miał przepis art. 32jb ust. 2 ww. ustawy, zgodnie z którym pracownikowi pełniącemu dyżury medyczne naruszony okres odpoczynku dobowego powinien być udzielony bezpośrednio po zakończeniu pełnienia dyżuru medycznego.