ST4-4820/1/2003 - Zasady i kryteria podziału subwencji ogólnej dla powiatów, w tym miast na prawach powiatu, na 2003 r.

Zgodnie z art. 40 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2003 (Dz. U. Nr 150, poz. 983 ze zm.) przekazuję w załączeniu informację o ostatecznej wysokości przyznanych kwot poszczególnych części subwencji ogólnej na 2003 r.

Ponadto informuję również o planowanej na 2003 r. kwocie dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowiącego dochód budżetu państwa.

Kwota części wyrównawczej subwencji ogólnej dla powiatów wynosi 458.901 tys. zł.

Zgodnie z art. 30 ww. ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wysokość należnej powiatowi części wyrównawczej subwencji ogólnej obliczono mnożąc liczbę mieszkańców powiatu przez liczbę stanowiącą 85% różnicy między zwaloryzowanym na 2003 r. najwyższym wskaźnikiem podstawowych dochodów podatkowych na 1 mieszkańca (wskaźnik S_w) a wskaźnikiem wyliczonym dla danego powiatu (wskaźnik S).

Zaplanowana w ustawie budżetowej część oświatowa subwencji ogólnej na 2003 r. wynosi 24.321.215 tys. zł. Z kwoty tej wyłączona została 1% rezerwa w wysokości 243.212.150 zł, która została powiększona o kwotę 3.286 zł wynikającą z zaokrągleń.

Kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na 2003 r. dla poszczególnych gmin, powiatów (w tym miast na prawach powiatu) oraz samorządów województw naliczone zostały zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej ł Sportu z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w 2003 r. (Dz. U. Nr 234, poz. 1966).

Zakres zadań oświatowych realizowany przez poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, stanowiący podstawę do naliczania części oświatowej subwencji ogólnej na 2003 r., określony został na podstawie danych dotyczących liczby uczniów wykazanych w sprawozdaniach statystycznych GUS typu "S" na rok szkolny 2002/2003 oraz danych dotyczących liczby nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego wykazanych w sprawozdaniach EN 3.

Część oświatowa subwencji ogólnej naliczana jest dla jednostek samorządu terytorialnego, a nie dla poszczególnych szkół (placówek).

W części oświatowej subwencji ogólnej uwzględniono środki przeznaczone na:

- sfinansowanie awansu zawodowego nauczycieli i 12-miesięcznych skutków wdrożenia III etapu nowego systemu wynagradzania nauczycieli,

- realizację 4. godziny wychowania fizycznego w czwartej klasie szkoły podstawowej od 1 września 2003 r.,

- wdrożenie ramowych planów nauczania w szkołach ponadgimnazjalnych,

- doskonalenie zawodowe nauczycieli (zgodnie z zapisami art. 70a ustawy - Karta Nauczyciela).

Ostateczne kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na 2003 r. dla poszczególnych gmin, powiatów (w tym miast na prawach powiatu) oraz samorządów województw zostały ustalone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, które dysponuje szczegółowymi wyliczeniami dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego.

Część drogowa subwencji ogólnej dla powiatów i województw została zaplanowana na 2003 r. w łącznej kwocie 2.657.916 tys. zł. Z kwoty tej wyłączono rezerwę części drogowej subwencji ogólnej w wysokości 265.791,6 tys. zł, obliczoną zgodnie z art. 36 ust. 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2003, tj. w wysokości 10% kwoty części drogowej subwencji ogólnej z przeznaczeniem wyłącznie na finansowanie inwestycji rozpoczętych przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Podziału, pozostałej po odliczeniu rezerwy, kwoty części drogowej subwencji ogólnej na poszczególne powiaty i województwa dokonano na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad ustalania i trybu przekazywania części drogowej subwencji ogólnej dla powiatów, miast na prawach powiatu i województw (Dz. U. Nr 157, poz. 1033, Dz. U. z 2002 r. Nr 31, poz. 281 i Nr 239, poz. 2045), z przeznaczeniem na finansowanie:

- dróg wojewódzkich,

- dróg powiatowych,

- dróg powiatowych, wojewódzkich i krajowych w granicach miast na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych.

Kwoty części drogowej subwencji ogólnej dla poszczególnych powiatów, miast na prawach powiatu i województw zostały obliczone na podstawie danych przekazanych Ministrowi Finansów przez Ministra Infrastruktury.

Jednocześnie uprzejmie informuję, iż zgodnie z § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia szczegółowych zasad ustalania i trybu przekazywania części drogowej subwencji ogólnej dla powiatów, miast na prawach powiatu i województw (Dz. U. Nr 239, poz. 2045) na 2003 r. wartość średniej wielkości ruchu na drogach w pojazdach rzeczywistych na dobę ustalono w wysokości przyjętej na 2002 r., z wyjątkiem miasta stołecznego Warszawy, dla którego minister właściwy do spraw transportu ustalił dane stanowiące podstawę wyliczenia średniej wielkości ruchu na drogach w pojazdach rzeczywistych na dobę.

W związku z ustaleniem ostatecznych kwot poszczególnych części subwencji ogólnej na 2003 r. uprzejmie informuję, że rata za styczeń części wyrównawczej i części drogowej subwencji ogólnej zostanie przekazana w wysokości ustalonej na podstawie ostatecznej kwoty subwencji ogólnej.

Rata części oświatowej subwencji ogólnej za luty br. stanowić będzie różnicę między kwotą należną za okres styczeń-luty a kwotą przekazaną za styczeń br. (tj. wyliczoną na podstawie wstępnej kwoty tej części subwencji ogólnej).

Jednocześnie uprzejmie informuję, iż:

1) ostateczne kwoty części oświatowej i części drogowej, wchodzące w skład subwencji ogólnej na 2003 r., zostały ustalone z uwzględnieniem zmian w podziale administracyjnym kraju, wprowadzonych:

- ustawą z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 41, poz. 361 i Nr 127, poz. 1087),

- rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 września 2001 r. w sprawie ustalenia granic oraz nazw i siedzib władz niektórych gmin i miast (Dz. U. Nr 116, poz. 1241, Nr 156, poz. 1819 i z 2002 r. Nr 93, poz. 826),

- rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie zmiany granic województwa podkarpackiego i małopolskiego (Dz. U. Nr 93, poz. 823),

- rozporządzeniem z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie połączenia miasta na prawach powiatu Wałbrzych z powiatem wałbrzyskim oraz ustalenia granic niektórych powiatów (Dz.U. Nr 93, poz. 821),

2) ostateczne kwoty części wyrównawczej subwencji ogólnej oraz kwota udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych dla miasta stołecznego Warszawy oraz powiatu wałbrzyskiego zostały ustalone z uwzględnieniem zmian w podziale administracyjnym kraju, wprowadzonych ww. ustawą o ustroju miasta stołecznego Warszawy oraz § 1 ww. rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie połączenia miasta na prawach powiatu Wałbrzych z powiatem wałbrzyskim oraz ustalenia granic niektórych powiatów,

3) ostateczne kwoty części wyrównawczej subwencji ogólnej oraz kwota udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych dla pozostałych powiatów, objętych zmianami w podziale administracyjnym kraju, ustalone zostały - zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2003, dla jednostek samorządu terytorialnego istniejących w dniu 30 czerwca roku bazowego (roku poprzedzającego rok, na który uchwalany jest budżet).

O dokonanym podziale ww. części wyrównawczej subwencji ogólnej oraz kwoty udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, w związku ze zmianą granic powiatów, zainteresowane powiaty zostaną powiadomione niezwłocznie odrębnym pismem Ministra Finansów.

Ponadto wyjaśniam, że przekazana informacja o planowanych dochodach, z tytułu udziału powiatów we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, nie ma charakteru dyrektywnego, a jedynie informacyjno-szacunkowy, ponieważ dochody podatkowe planowane są w budżecie państwa na podstawie szacunków i prognoz. Realizacja tych dochodów może ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu, w porównaniu z planem określonym w ustawie budżetowej, z powodów, na które Minister Finansów nie ma bezpośredniego wpływu. W związku z powyższym faktyczne dochody powiatów mogą być większe lub mniejsze od tych wielkości, które wynikają z informacji podanej przez Ministra Finansów.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że w 2003 r. obowiązywać będzie znowelizowana ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2003. Ustawą z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002 oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 216, poz. 1826) wprowadzone zostały następujące rozwiązania:

1. O charakterze porządkowym:

a) przedłużono działanie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002 o jeden rok,

b) przedłużono o kolejny rok funkcjonowanie art. 61b ustawy, cytowanej wyżej w pkt a), który dopuszcza możliwość zmiany przeznaczenia do 15% planowanej kwoty dotacji, otrzymywanych przez jednostki samorządu terytorialnego z budżetu państwa na realizację zadań własnych (nie będzie to jednak dotyczyło - tak jak obecnie - dotacji z rezerw celowych. Ponadto część dotacji, w stosunku do której dokonano zmian, nie może być przeznaczona na wynagrodzenia),

c) w 2003 r. działalność powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy - tak jak w latach ubiegłych - będzie finansowana z dotacji celowych przekazywanych z budżetu państwa na realizację bieżących zadań własnych powiatu i samorządu województwa, a także z innych źródeł określonych w odrębnych przepisach,

2. Doprecyzowujące aktualnie obowiązujące przepisy:

a) dostosowano zapisy ustawy, odnoszące się do opłaty eksploatacyjnej, do znowelizowanej ustawy - Prawo geologiczne i górnicze. Zgodnie z tą nowelizacją organem podatkowym w stosunku do opłaty eksploatacyjnej jest gmina i jest ona uprawniona do stosowania przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa w zakresie zobowiązań podatkowych. W związku z tym, że w przypadku udzielania ulg, odraczania, umarzania czy rozkładania na raty tej opłaty gmina będzie stosowała zasady ogólne, określone w art. 17 ust. 1 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2003 wykreślono przepis art. 17 ust. 3, regulujący szczególny tryb postępowania w tym zakresie. W odniesieniu do spraw niezakończonych, a rozpoczętych przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy - Prawo geologiczne i górnicze, będą obowiązywały przepisy dotychczasowe, tj. organem podatkowym będzie nadal Minister Środowiska lub wojewoda,

b) od 2003 r. gminy górnicze nie będą otrzymywały zwiększonego o 5% udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednocześnie utrzymane zostaną na 2003 r. dotychczasowe - korzystne dla gmin górniczych - zasady naliczania wpłat dla gmin górniczych,

c) doprecyzowano zapisy dotyczące sposobu dokonywania wpłat gmin w sytuacji, gdy zmieniają się granice tych gmin (tj. gminy łączą się lub dzielą),

d) doprecyzowano sposób przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. W ustawie określono, iż środki finansowe, pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi oraz środki na współfinansowanie programów realizowanych z udziałem środków zagranicznych niepodlegających zwrotowi, są przekazywane zgodnie z procedurami zawartymi w umowie międzynarodowej lub w umowie z dawcą tych środków, albo zgodnie z innymi procedurami, obowiązującymi przy ich wykorzystaniu,

e) podstawę wyliczenia subwencji wyrównawczej, a także zapotrzebowania na dotacje przeznaczone na wypłatę dodatków mieszkaniowych na 2003 r. stanowią dane o liczbie ludności na dzień 31 grudnia 2001 r. Wynika to z faktu, iż z powodu przeprowadzenia w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Główny Urząd Statystyczny nie miał możliwości opracowania bilansu ludności na dzień 30 czerwca 2002 r.,

3. Związane z wejściem w życie innych ustaw mających związek z finansowaniem jednostek samorządu terytorialnego:

a) w nowelizacji ustawy wprowadzono zmiany, wynikające z ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Zmieniono zapisy, dotyczące m.in.: sposobu przekazywania wpływów z opłaty skarbowej, wpływów z podatku od czynności cywilnoprawnych oraz naliczania środków na finansowanie dróg. W związku z nowym ustrojem miasta stołecznego Warszawy zmianie uległ dotychczasowy sposób finansowania dróg w granicach m.st. Warszawy. Miasto stołeczne Warszawa zamiast dotacji celowej otrzymywać będzie część drogową subwencji ogólnej. Zadania z zakresu dróg publicznych w m.st. Warszawie będą finansowane w taki sam sposób jak w pozostałych miastach na prawach powiatu,

b) z ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002 wykreślony został przepis uprawniający gminy do otrzymania części rekompensującej subwencji ogólnej z tytułu zwolnień podatkowych w stosunku do zakładów pracy chronionej. Dochody utracone na skutek zwolnienia z podatków i opłat tych zakładów rekompensowane będą gminom ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Jednocześnie utrzymano na 2003 r. przepisy, pozwalające na ostateczne rozliczenie subwencji rekompensującej z tego tytułu za 2002 r.,

c) wprowadzono zmiany do art. 24 pkt 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002. Zmiany te mają charakter porządkowy i spowodowane są przyjęciem przez Sejm ustaw: o podatku leśnym, o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych ustaw. W ustawach tych zmienia się numeracja poszczególnych artykułów, które były przywoływane w art. 24 pkt 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002. Do rozliczenia faktycznych rocznych skutków, wynikających z decyzji i nakazów płatniczych oraz deklaracji podatkowych, będą miały zastosowanie przepisy wykonawcze, wydane na podstawie dotychczasowego upoważnienia ustawowego, zawartego w art. 26 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do końca 2002 r.