ST2-4831-32/2001 - Zasady sporządzania sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.

Uprzejmie informuję, że w dniu 13 marca 2001 r. Minister Finansów podpisał rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Rozporządzenie to wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia i będzie miało zastosowanie do sporządzania sprawozdań budżetowych - zarówno przez dysponentów środków budżetu państwa, jak i przez jednostki samorządu terytorialnego - za okresy sprawozdawcze, poczynając od sprawozdań miesięcznych za marzec 2001 r. i kwartalnych za I kwartał 2001 r.

Pragnę zaznaczyć, że do końca 2000 r. kwestia sprawozdawczości budżetowej jednostek samorządu terytorialnego uregulowana była w dwóch aktach prawnych:

- rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 2 marca 2000 r. w sprawie zasad i terminów sporządzania sprawozdawczości budżetowej jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 16, poz. 209),

- rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie zasad i terminów sporządzania sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 164, poz. 1175).

W związku z wejściem w życie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej traci moc rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2000 r. w sprawie zasad i terminów sporządzania sprawozdawczości budżetowej jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 16, poz. 209), które do końca 2000 r. regulowało kwestie dotyczące zasad sporządzania kwartalnych sprawozdań z wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

Przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie zasad i terminów sporządzania sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 164, poz. 1175), wydane na podstawie ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. z 1993 r. Nr 72, poz. 344 ze zm.), zgodnie z art. 202 ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.), mogły obowiązywać do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie ustawy o finansach publicznych, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2000 r.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej reguluje w jednym akcie prawnym zasady sporządzania sprawozdawczości budżetowej zarówno państwowych, jak i samorządowych jednostek sektora finansów publicznych nieposiadających osobowości prawnej oraz jednostek samorządu terytorialnego jako organów.

Rozporządzenie określa w zakresie dotyczącym zarówno budżetu państwa, jak i budżetów jednostek samorządu terytorialnego:

- rodzaje sprawozdań,

- jednostki obowiązane do sporządzania i przekazywania sprawozdań,

- okresy sprawozdawcze, za które będą sporządzane sprawozdania,

- ogólne zasady sporządzania sprawozdań budżetowych.

W celu zapewnienia przejrzystości i czytelności rozporządzenia opracowano w formie załączników:

- dwie instrukcje, odrębnie w zakresie budżetu państwa oraz w zakresie jednostek samorządu terytorialnego, określające szczegółowe zasady sporządzania sprawozdań budżetowych,

- terminy przekazywania sprawozdań oraz odbiorców sprawozdań, odrębnie w zakresie budżetu państwa oraz w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego,

- formularze poszczególnych sprawozdań.

W zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego rozporządzenie to wprowadza jednolity system sprawozdawczości budżetowej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego, tj. gmin, miast na prawach powiatu, powiatów, samorządów województw oraz związków jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia zarządy wszystkich jednostek samorządu terytorialnego będą sporządzać i przesyłać - do właściwej terytorialnie regionalnej izby obrachunkowej - następujące sprawozdania:

- Rb-27S - miesięczne/roczne sprawozdanie z wykonania planu dochodów budżetowych jednostki samorządu terytorialnego,

- Rb-28S - miesięczne/roczne sprawozdanie z wykonania planu wydatków budżetowych jednostki samorządu terytorialnego,

- Rb-NDS - kwartalne sprawozdanie o nadwyżce/deficycie jednostki samorządu terytorialnego,

- Rb-Z - kwartalne sprawozdanie o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń,

- Rb-N - kwartalne sprawozdanie o stanie należności,

- Rb-27ZZ - kwartalne sprawozdanie z wykonania

planu dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami,

- Rb-50 - kwartalne sprawozdanie o dotacjach/wydatkach związanych z wykonywaniem zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami,

- Rb-PDP - półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania podstawowych dochodów podatkowych gmin, miasta na prawach powiatu oraz Związku Komunalnego m.st. Warszawy,

- Rb-30 - półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania planów finansowych zakładów budżetowych,

- Rb-31 - półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania planów finansowych gospodarstw pomocniczych,

- Rb-32 - półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania planów finansowych środków specjalnych,

- Rb-33 - półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania planów finansowych funduszy celowych nieposiadających osobowości prawnej.

Sprawozdania z wykonania planu dochodów budżetowych wydatków budżetowych, planów finansowych zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, środków specjalnych oraz funduszy celowych sporządza się w pełnej szczegółowości, tj. dział, rozdział, paragraf, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 59, poz. 688).

Sprawozdanie Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych uzupełnione zostało o kolumnę "Dochody otrzymane", w której jednostki samorządu terytorialnego obowiązane są wykazywać - za dany okres sprawozdawczy - dochody w wysokości faktycznych wpływów na rachunek bieżący jednostki oraz o kolumnę "Należności pozostałe do zapłaty ogółem", w tym kolumnę dotyczącą faktycznych zaległości. Sprawozdanie to powinno bilansować się w sposób następujący: należności minus dochody wykonane (wpłaty minus zwroty) równają się należnościom pozostałym do zapłaty ogółem minus nadpłaty.

Zmianie uległa zasada wykazywania przez gminy i miasta na prawach powiatu w sprawozdaniu Rb-PDP z wykonania podstawowych dochodów podatkowych kwot dochodów z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych. Kwoty dochodów z tego tytułu ujmowane w kolumnie "Wykonanie" powinny być zgodne z kwotami dochodów z tego tytułu wykazanymi przez te jednostki w sprawozdaniu Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych jednostek samorządu terytorialnego w kolumnie "Dochody wykonane (wpływy minus zwroty)".

W sprawozdaniu Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych dodane zostały kolumny:

- "Zaangażowanie", którą jednostki samorządu terytorialnego wypełniać będą - począwszy od 2002 r. - na podstawie odrębnych przepisów wykonawczych wydanych w formie rozporządzenia przygotowanego na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych,

- "Zobowiązania wg stanu na koniec okresu sprawozdawczego", w których jednostki wykazywać będą, w pełnej szczegółowości klasyfikacji budżetowej, dane dotyczące stanu zobowiązań ogółem oraz zobowiązań wymagalnych.

W kolumnie "Wydatki wykonane" należy wykazywać wszystkie wykonane wydatki na podstawie danych księgowości analitycznej do rachunku bieżącego - subkonto wydatków. W sprawozdaniu za rok budżetowy "Wydatki wykonane" wykazuje się więc łącznie z wydatkami, które nie wygasły z upływem roku budżetowego i których wykaz organ stanowiący jednostki może ustalić zgodnie z art. 130 ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.).

Kolumnę "Wydatki, które nie wygasły z upływem roku budżetowego" wypełnia się tylko w sprawozdaniu rocznym.

W sprawozdaniu Rb-NDS o nadwyżce/deficycie doprecyzowano zasady dotyczące wykazywania danych w zakresie przychodów. Z pozycji dotyczącej przychodów z tytułu nadwyżki z lat ubiegłych wyodrębniona została pozycja informująca o wysokości środków z tej nadwyżki przeznaczonych na pokrycie deficytu.

Dane po stronie planu powinny być zgodne z uchwałami organów jednostek, z wyjątkiem przychodów ujętych w pozycjach "nadwyżka z lat ubiegłych" oraz "inne źródła", które powinny być wykazywane w wysokości kwot ujętych po stronie wykonania. Sprawozdanie to - zarówno po stronie planu, jak i wykonania - powinno bilansować się w sposób następujący: suma dochodów ogółem oraz przychodów ogółem zmniejszona o sumę wydatków ogółem i rozchodów ogółem powinna być większa lub równa zero.

Jednostki samorządu terytorialnego sporządzać będą ponadto dwa sprawozdania z zakresu długu publicznego:

- na formularzu Rb-Z - kwartalne sprawozdanie o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń,

- na formularzu Rb-N - kwartalne sprawozdanie o stanie należności.

W sprawozdaniach tych wykazuje się - według tych samych tytułów - odpowiednio do rodzaju formularza dane dotyczące stanu zobowiązań wobec wierzycieli oraz stanu należności od dłużników, w podziale na wierzycieli oraz dłużników krajowych i zagranicznych.

W kategorii wierzycieli i dłużników krajowych rozróżnia się wierzycieli i dłużników zaliczanych do sektora finansów publicznych, w tym Skarbu Państwa oraz banku centralnego i banków komercyjnych, przy czym wierzyciele i dłużnicy krajowi - zaliczani do sektora finansów publicznych - ujęci zostali w trzech grupach, szczegółowo zidentyfikowanych w objaśnieniach do formularzy.

Zakres sprawozdania Rb-Z poszerzony został ponadto o dodatkowe dane uzupełniające dotyczące wyemitowanych papierów wartościowych oraz o kredytach zagranicznych, które należy wypełniać zgodnie z treścią zamieszczonych w formularzu wzorów tabel.

Sprawozdania na formularzu Rb-50 o dotacjach i wydatkach, związanych z wykonywaniem zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami, powinny być sporządzane, odrębnie dla dotacji i dla wydatków, z uwzględnieniem zasady, że dochody z tytułu dotacji otrzymanej przez jednostkę, realizującą zadanie z zakresu administracji rządowej zlecone tej jednostce, wykazuje się do wysokości środków przekazanych jednostce przez dysponenta na realizację zadania, natomiast wydatki wykazuje się wyłącznie do wysokości środków pochodzących z dotacji przekazanej na ten cel i faktycznie poniesionych na realizację tego zadania. W sprawozdaniu tym nie powinny być ujmowane wydatki poniesione na realizację zadań z zakresu administracji rządowej zleconych jednostce, pochodzące ze środków własnych jednostki samorządu terytorialnego.

W istotny sposób zmieniły się również zasady sporządzania sprawozdań z wykonania planów finansowych zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych oraz funduszy celowych nieposiadających osobowości prawnej.

Jednostki obowiązane do sporządzania tych sprawozdań będą wykazywać dane - na odrębnych dla poszczególnych form działalności formularzach - w pełnej szczegółowości wynikającej z klasyfikacji budżetowej, tj. dział, rozdział, paragraf. Sprawozdania te po stronie przychodów wypełnia się w zakresie planu, wykonania oraz należności, a po stronie kosztów i innych obciążeń - w zakresie planu wykonania oraz zobowiązań.

W sprawozdaniu Rb-30 z wykonania planów finansowych zakładów budżetowych w dziale dotyczącym przychodów ujmuje się przychody własne oraz dotacje celowe otrzymane na działalność bieżącą zakładu, natomiast w dziale dotyczącym kosztów i innych obciążeń ujmuje się koszty i obciążenia działalności bieżącej, w tym również wobec inwestycji finansowanych ze środków własnych.

W odrębnym dziale tego sprawozdania rozlicza się działalność inwestycyjną zakładu budżetowego.

Zakłady budżetowe, prowadzące działalność klasyfikowaną w kilku działach i rozdziałach, rozliczenia z budżetem prowadzą w dziale i rozdziale właściwym dla przeważającego rodzaju działalności, odpowiednio do przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych oraz szczegółowych zasad i terminów rocznych rozliczeń i wpłat do budżetu przez zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1333).

Sprawozdanie sporządzane dla rozdziału będącego przeważającym rodzajem działalności zakładu wypełnia się w pełnym zakresie informacji, wynikającym z treści formularza, natomiast sprawozdanie dla rozdziałów niebędących przeważającymi rodzajami działalności zakładu wypełnia się według paragrafów w zakresie przychodów oraz kosztów i innych obciążeń.

Zgodnie z zapisami w § 5 ust. 1 i ust. 3 rozporządzenia z dnia 13 marca 2001 r. jednostki samorządu terytorialnego powinny przekazywać sprawozdania do regionalnej izby obrachunkowej, na odpowiednim formularzu oraz w formie elektronicznej.

Informacje o terminach sporządzania i przekazywania sprawozdań, o których mowa powyżej, oraz o odbiorcach tych sprawozdań zamieszczone zostały w załączniku nr 4 do powołanego rozporządzenia.

Termin przekazania przez jednostki samorządu terytorialnego do regionalnych izb obrachunkowych zbiorczych sprawozdań miesięcznych za marzec oraz kwartalnych za I kwartał 2001 r. upływa z dniem 25 kwietnia 2001 r.

W celu usprawnienia sporządzania i przekazywania sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego zmodyfikowany został jednolity dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego informatyczny system przekazywania danych ze sprawozdań budżetowych tych jednostek BUDŻET ST SYSTEM II.

Wszystkie jednostki samorządu terytorialnego otrzymają nieodpłatnie - za pośrednictwem regionalnych izb obrachunkowych - oprogramowanie do sporządzania ww. sprawozdań, zaś uaktualnienia tego oprogramowania należy pobierać ze strony internetowej firmy DOSKOMP - Łódź pod adresem: www.budzetst.doskomp.lodz.pl.

Jednostki samorządu terytorialnego, które nie będą korzystać z oprogramowania otrzymanego z regionalnej izby obrachunkowej, powinny przekazywać sprawozdania w postaci elektronicznej, zgodnej z formatami i nazwami wyszczególnionymi w § 25 pkt 1-11 załącznika nr 2 do rozporządzenia. Przekazując dane za pośrednictwem poczty elektronicznej lub na nośnikach zewnętrznych (dyskietki 3,5" sformatowane według standardu IBM DOS), wskazane jest skompresowanie plików i zabezpieczenie ich hasłem.

Wszelkie informacje w tym zakresie można uzyskać we właściwej terytorialnie regionalnej izbie obrachunkowej.

Ponadto informuję, iż treść rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej jest udostępniona na stronie internetowej Ministerstwa Finansów pod adresem: www.mofnet.gov.pl/budzet_panstwa/sprawozdawczosc.shtml.

Przekazując powyższe informacje zwracam się z uprzejmą prośbą o wnikliwe zapoznanie się z nowymi zasadami sporządzania sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego, wprowadzonymi rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r., oraz uwzględnienie ich przy sporządzaniu sprawozdań.