ST2-440-48/2000 - Zasady i terminy sporządzania sprawozdawczości budżetowej jednostek samorządu terytorialnego.

W związku z wątpliwościami dotyczącymi interpretacji przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2000 r. w sprawie zasad i terminów sporządzania sprawozdawczości budżetowej jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 16, poz. 209) uprzejmie wyjaśniam:

Zgodnie z przepisami rozporządzenia z dnia 2 marca 2000 r., zarządy wszystkich jednostek samorządu terytorialnego sporządzają i przesyłają - do właściwej terytorialnie regionalnej izby obrachunkowej - następujące sprawozdania:

* o dochodach budżetowych,

* o wydatkach budżetowych,

* o nadwyżce/deficycie budżetowym,

* o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń.

Sprawozdania o dochodach i wydatkach budżetowych jednostki samorządu terytorialnego obowiązane są sporządzać w pełnej szczegółowości, tj. dział, rozdział, paragraf - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 kwietnia 1991 r. w sprawie klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych oraz innych przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 39, poz. 169 ze zm.). Przy sporządzaniu sprawozdań o wydatkach budżetowych nie stosuje się grup paragrafów planowanych wydatków.

Jednostki samorządu terytorialnego sporządzają odpowiednio zbiorcze sprawozdania wykazując:

1.W sprawozdaniu o dochodach budżetowych w kolumnie:

- Plan po zmianach - dochody planowane, zgodnie z planem (po ewentualnych zmianach).

- Należności - dane wynikające z rejestru przepisów i odpisów, przy czym należne kwoty z podatku rolnego, leśnego i podatku od nieruchomości powinny być wykazane w wysokości wynikającej z rocznego wymiaru.

- Potrącenia - ujmuje się skutki wykorzystania szczególnych przypadków wygaśnięcia zobowiązań podatkowych, określonych w art. 65 i 66 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.).

- Wykonanie od początku roku - wykazuje się wpływy pomniejszone o ewentualne zwroty.

- Saldo końcowe - wykazuje się oddzielnie dla zaległości i nadpłat, ustalonych jako różnica między należnościami, potrąceniami (z art. 65 i 66 § 1 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa) oraz wpływami, wynikająca z danych analitycznych kont podatkowych podatników.

- Skutki obniżenia górnych stawek podatkowych, skutki udzielonych przez gminę ulg, odroczeń, umorzeń, zwolnień, zaniechania poboru podatków i opłat, stanowiących dochód budżetu gminy (bez ulg i zwolnień ustawowych) - skutki finansowe wynikające zarówno z obniżenia górnych stawek podatków (kol. 10), jak i skutki wynikające z udzielonych przez gminę ulg, odroczeń, umorzeń, zwolnień, zaniechania poboru podatków (kol. 11) za dany okres sprawozdawczy (bez ulg i zwolnień ustawowych) ze wszystkich tytułów, z jakich zostały udzielone. Wykaz taki pozwoli bowiem na ustalenie pełnego obrazu potencjału dochodowego jednostek samorządowych.

Wykazywane skutki ulg winny wynikać z decyzji właściwych organów gminy, zarówno w zakresie bieżących, jak i zaległych należności. Kwoty wykazywane w kolumnie 11 powinny być zgodne z rejestrami przypisów i odpisów, z wyjątkiem decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty. W kolumnie tej nie wykazuje się skutków finansowych wynikających z ugody zawartej w bankowym postępowaniu ugodowym, a także będących wynikiem orzeczeń podjętych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze, jako organ II instancji, albo wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Z uwagi na fakt, że najwięcej trudności sprawia wykazywanie kwot wynikających z udzielonych przez gminę odroczeń terminów płatności oraz rozłożenia płatności na raty, przedstawiam poniżej kilka przykładów:

1) w przypadku podjęcia decyzji w pierwszym kwartale o przesunięciu terminu płatności zaległości z roku poprzedniego i rozłożeniu tej płatności na raty obejmujące kilka okresów sprawozdawczych - skutki finansowe tej decyzji należy wykazywać w sposób następujący:

- w sprawozdaniu za I kwartał (w kol. 11) należy wykazywać "utracone" dochody w pełnej wysokości wynikającej z decyzji o odroczeniu (jeżeli nie nastąpiła w tym czasie wpłata raty),

- w sprawozdaniach za następne okresy sprawozdawcze należy wykazywać "utracone" dochody w wysokości wynikającej z decyzji, po pomniejszeniu o wpłacone w danym okresie sprawozdawczym raty,

2) w sytuacji gdy przesunięcie terminu płatności mieści się w jednym okresie sprawozdawczym, np. z 15 stycznia do 15 marca i w marcu nastąpiła wpłata - wówczas w sprawozdaniu za I kwartał nie powinny być wykazywane skutki decyzji dotyczące takiego odroczenia terminu płatności,

3) natomiast w sytuacji gdy do końca okresu sprawozdawczego, na który przypada termin płatności raty wynikającej z odroczenia, nie nastąpiła wpłata odroczonej należności i jednocześnie jeżeli organ gminy nie podjął decyzji o dalszym odroczeniu płatności, wówczas niespłacona część staje się wymagalna w drodze egzekucji i stanowi zaległość podatkową, której nie wykazuje się w kolumnie 11 sprawozdania.

Każda wpłata raty należności powinna być wykazana w kolumnie "Wykonanie od początku roku" w sprawozdaniu za ten okres sprawozdawczy, w którym została dokonana.

Gminy oraz miasta na prawach powiatu składać będą ponadto półroczne i roczne sprawozdania z wykonania podstawowych dochodów podatkowych, które stanowić będą podstawę do obliczania kwot subwencji ogólnej dla tych jednostek.

2.W sprawozdaniu o wydatkach budżetowych w kolumnie:

- Plan po zmianach - wykazuje się dane o planowanych wydatkach.

- Wykonanie od początku roku - wykazuje się wydatki zrealizowane.

- Wydatki, które nie wygasają z upływem roku budżetowego - jednostki samorządu terytorialnego wykazują wydatki, których wykaz organ stanowiący jednostki może ustalić, zgodnie z art. 130 ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.). Kwoty tych wydatków nie mogą być ujmowane w kolumnie 5 "Wykonanie od początku roku". Kolumnę tę wypełnia się tylko w sprawozdaniu sporządzonym za 4 kwartały.

3.W sprawozdaniu o nadwyżce/deficycie jednostki samorządu terytorialnego w części:

- A "Dochody" - wykazuje się kwoty dochodów ogółem, które wynikają ze sprawozdania o dochodach budżetowych, sporządzanego na formularzu stanowiącym załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2000 r. w sprawie zasad i terminów sporządzania sprawozdawczości budżetowej jednostek samorządu terytorialnego,

- B "Wydatki" - wykazuje się kwoty wydatków ogółem, które wynikają ze sprawozdania o wydatkach budżetowych, sporządzanego na formularzu stanowiącym załącznik nr 3 do ww. rozporządzenia,

- C "Nadwyżka/Deficyt" - wykazuje się kwoty planowanego i zrealizowanego, w okresie sprawozdawczym, wyniku budżetowego jednostki samorządu terytorialnego, stanowiącego różnicę pomiędzy dochodami, wykazanymi w części A, i wydatkami wykazanymi w części B sprawozdania,

- w części D "Finansowanie" - wykazuje się przychody oraz rozchody jednostki samorządu terytorialnego, według wyszczególnionych w sprawozdaniu pozycji, przy czym dane dotyczące planowanych kwot przychodów, jak również rozchodów powinny wynikać z uchwał organów jednostki samorządu terytorialnego, zaś dane dotyczące wykonania powinny być wykazywane na podstawie ewidencji księgowej jednostki.

Po stronie przychodów, w pozycji D1.2. "pożyczki (uzyskane)" w kolumnie "Plan (po zmianach)" powinny być wykazane kwoty pożyczek, jakie jednostka samorządu terytorialnego zamierza w danym roku budżetowym zaciągnąć, wynikające z uchwał organów tej jednostki, w kolumnie "Wykonanie od początku roku" - kwoty pożyczek faktycznie zaciągniętych w danym okresie sprawozdawczym.

Po stronie rozchodów natomiast, w pozycji D2.2 "pożyczki (udzielone)" w kolumnie "Plan (po zmianach)" należy wykazywać kwoty pożyczek, jakie jednostka samorządowa zamierza w danym roku budżetowym udzielić, wynikające z uchwał organów tej jednostki, zaś w kolumnie "Wykonanie od początku roku" - faktycznie udzielone w danym okresie sprawozdawczym.

Nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikające z rozliczeń pożyczek i kredytów z lat ubiegłych, czyli tzw. wolne środki, należy wykazywać w pozycji D1.8. "inne źródła".

Wymieniona po stronie rozchodów pozycja D2.4 "lokaty w bankach" powinna być wypełniana tylko wówczas, gdy tzw. wolne środki oraz środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych, które nie zostały rozdysponowane na konkretne cele - jednostka samorządowa planuje wpłacić (plan) lub wpłaca (wykonanie) na terminowy rachunek bankowy, czyli tzw. lokatę bankową.

Kwoty w pozycji D "Finansowanie" wykazuje się w wysokości wynikającej z planowanych lub faktycznie osiągniętych przychodów i rozchodów, a nie w wysokości zapewniającej sfinansowanie deficytu. Oznacza to, że w przypadku wystąpienia deficytu - zarówno po stronie planu, jak i wykonania - kwota przychodów ogółem powinna być wyższa od kwoty rozchodów ogółem, o wielkość pozwalającą co najmniej na pokrycie deficytu wykazanego w pozycji C "Nadwyżka/Deficyt" sprawozdania.

4.Sprawozdanie o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń jednostki samorządu terytorialnego - w zakresie zobowiązań ogółem, w tym długoterminowych, wobec podmiotów krajowych i zagranicznych.

Do państwowego długu publicznego - zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego (Dz. U. Nr 38, poz. 364) - zaliczane są m.in. wymienione w pozycji E4 "przyjęte depozyty:", w tym depozyty zbywalne (pozycja E5).

Przez "przyjęte depozyty" należy rozumieć depozyty zbywalne oraz inne depozyty.

Depozyty zbywalne są to depozyty (w walucie krajowej i obcej), które można natychmiast wymienić na pieniądze lub które są zbywalne - na podstawie np. czeku, bankowego zlecenia płatniczego lub zapisu po stronie "winien" - bez ograniczeń przy ich wycofywaniu, jak i bez kar pieniężnych.

Przyjęte w depozyt kaucje, gwarancje oraz sumy depozytowe należy traktować jak inne depozyty, pełniące funkcję zabezpieczenia ewentualnych roszczeń z tytułu nienależycie wykonywanych umów, jako depozyty natomiast nie powinny być uznawane wadia, ponieważ ich funkcja nie dotyczy zabezpieczenia roszczeń z tytułu niewykonanych bądź nienależycie wykonanych umów.

Zgodnie z zapisami w § 5 ust. 1 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2000 r. w sprawie zasad i terminów sporządzania sprawozdawczości budżetowej jednostek samorządu terytorialnego wszystkie sprawozdania powinny być przekazywane do regionalnej izby obrachunkowej na odpowiednim formularzu oraz w formie elektronicznej. Zasada ta dotyczy także korekt sprawozdań otrzymywanych od jednostek samorządu terytorialnego i przekazywanych do Ministerstwa Finansów.

Terminy przekazywania sprawozdań, o których mowa powyżej, zostały zamieszczone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

W związku z opracowaniem jednolitego, informatycznego systemu przekazywania danych ze sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego, obejmującego jednostki samorządowe, regionalne izby obrachunkowe oraz Ministerstwo Finansów -przekazywanie danych z regionalnych izb obrachunkowych do Ministerstwa Finansów powinno odbywać się za pośrednictwem tego systemu, w formie elektronicznej. Pliki baz danych powinny być zgodne z formatami określonymi w załącznikach od nr 7 do nr 12 tego rozporządzenia i nazewnictwem określonym w załączniku nr 1 do niniejszego pisma.

Przygotowane poprawnie pliki baz danych należy skompresować, nadać nazwę zgodnie z załącznikiem nr 2 do pisma, zabezpieczyć hasłem oraz przesłać do Ministerstwa Finansów za pośrednictwem poczty elektronicznej, jak i dyskietek 3.5" - sformatowanych według standardu IBM DOS. Wszystkie ww. funkcje mogą być również wykonane za pomocą programu "Budżet ST system".

Korekty sprawozdań kwartalnych, dotyczących 1999 r., powinny być generowane z dotychczasowego systemu obsługi tych sprawozdań według struktury i nazewnictwa plików określonych odpowiednio w załącznikach od nr 3 do nr 8 niniejszego pisma*. Natomiast przekazywanie korekt sprawozdań kwartalnych za rok 1998 i lata wcześniejsze odbywać się będzie na dotychczasowych zasadach.

Jednocześnie informuję, iż na mocy ustawy z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz. U. Nr 12, poz. 136) dokonana została zmiana art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 110, poz. 721 ze zm.). W wyniku tej zmiany instytucje kultury - wymienione w art. 32 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej - zostały wyłączone z systemu finansowego określonego dla zakładów budżetowych. Oznacza to, że instytucje kultury, które do końca 1999 r. prowadziły gospodarkę finansową na zasadach określonych dla zakładów budżetowych i sporządzały sprawozdania budżetowe na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie zasad i terminów sporządzania sprawozdawczości budżetowej - począwszy od okresów sprawozdawczych 2000 r., nie będą sporządzać sprawozdań budżetowych określonych w tym rozporządzeniu.

______

* Załączników nie zamieszczono, gdyż zostały rozesłane do regionalnych izb obrachunkowych.