ST1-4834-598/06 - Obowiązki zarządu jednostki samorządu terytorialnego wynikające z zasady jawności i przejrzystości finansów publicznych (art. 14 ustawy z 2005 r. o finansach publicznych).
Pismo z dnia 25 maja 2006 r. Ministerstwo Finansów ST1-4834-598/06 Obowiązki zarządu jednostki samorządu terytorialnego wynikające z zasady jawności i przejrzystości finansów publicznych (art. 14 ustawy z 2005 r. o finansach publicznych).
W związku z licznymi wątpliwościami i zapytaniami jednostek samorządu terytorialnego, dotyczącymi interpretacji przepisu art. 14 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104), przedstawiam poniżej stanowisko Ministra Finansów w tej sprawie:
Przepis art. 14 ustawy o finansach publicznych określa obowiązki zarządu jednostki samorządu terytorialnego wynikające z zasad jawności i przejrzystości finansów publicznych, zawartych w Rozdziale 2 ustawy.
W ramach realizacji zasady jawności gospodarowania środkami publicznymi zarząd jednostki samorządu terytorialnego jest zobowiązany, między innymi, do podawania do publicznej wiadomości:
wykazu udzielonych poręczeń i gwarancji, z wymieniem podmiotów, których gwarancje i poręczenia dotyczą,
wykazu osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym w zakresie podatków lub opłat udzielono ulg, odroczeń, umorzeń lub rozłożono spłatę na raty (dotyczy opłat publicznoprawnych),
wykazu osób prawnych i fizycznych, którym udzielono pomocy publicznej (dotyczy wszystkich jednostek, którym udzielono pomocy).
Omawiany przepis nałożył na wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), starostów i marszałków województw obowiązek służący realizacji zasady jawności i przejrzystości finansów publicznych - tej samej zasady, którą Minister Finansów realizuje w sposób określony w art. 13. W przypadku informacji, które Minister Finansów obowiązany jest podać do publicznej wiadomości, ustawa określa, że wykaz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych, którym umorzono zaległości podatkowe (...), powinien wskazywać wysokość umorzonych (znacznych) kwot oraz przyczyny umorzenia. Natomiast wysokość i sposób ustalania kwot oraz sposób podawania do publicznej wiadomości, z uwzględnieniem podmiotów, których informacje dotyczą, zostanie określony w rozporządzeniu Rady Ministrów.
Przepis art. 14 ustawy o finansach publicznych nie zawiera szczegółowych regulacji dotyczących obowiązku podawania do publicznej wiadomości wykazu, sporządzanego przez jednostkę samorządu terytorialnego, o którym mowa w pkt 2 lit. d, e i f. Ustawa określa jedynie termin, w jakim mają one być podawane do publicznej wiadomości. Zgodnie z art. 14 pkt 2 informację obejmującą ww. wykaz zarząd jednostki samorządu terytorialnego podaje do publicznej wiadomości za rok budżetowy - w terminie do dnia 31 maja roku następnego.
Zgodnie z art. 12 ustawy o finansach publicznych gospodarka środkami publicznymi jest jawna. Zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi jest realizowana, między innymi, przez jawność debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego i udostępnianie wykazu podmiotów, którym została umorzona należność wobec jednostki samorządu terytorialnego.
Skoro więc ustawodawca zadecydował o wprowadzeniu ogólnej zasady jawności, jako obligatoryjnej w działalności jednostek samorządu terytorialnego, to są one obowiązane ją respektować, natomiast ustalenie sposobu realizacji tej zasady należy już do organów jednostek samorządu terytorialnego, przy uwzględnieniu powszechnie obowiązujących przepisów.
Zgodnie z ustawami "ustrojowymi" jednostki samorządu terytorialnego samodzielnie prowadzą gospodarkę finansową, w ramach budżetu. Odpowiedzialnym za realizację budżetu jest organ wykonawczy. W ramach wykonywania budżetu wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta oraz marszałek województwa powinien podejmować różnego rodzaju działania, zmierzające do prawidłowej i terminowej realizacji zadań objętych tym budżetem.
Informacje zawarte w podanym do wiadomości publicznej wykazie, o którym mowa w art. 14 pkt 2 lit. d, e i f ustawy o finansach publicznych, powinny umożliwiać identyfikację podmiotów, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z innych ustaw (między innymi o ochronie danych osobowych, ochronie informacji niejawnych, o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej oraz ustawy - Ordynacja podatkowa).
Przy ustalaniu zasad sporządzania i podawania do publicznej wiadomości omawianego wykazu należy zwrócić uwagę na:
przepis art. 293 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, w myśl którego indywidualne dane zawarte w deklaracjach i innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów stanowią tajemnicę skarbową. Przepis art. 298 tej ustawy enumeratywnie wskazuje podmioty, którym organy podatkowe udostępniają akta spraw podatkowych niezawierających jednak informacji, o których mowa w art. 182 Ordynacji podatkowej, natomiast pkt 7 tego przepisu umożliwia udostępnianie akt spraw podatkowych innym organom - w przypadkach i na zasadach określonych w odrębnych ustawach. Zgodnie z art. 299 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa organy podatkowe zobowiązane są do udostępniania informacji z akt spraw podatkowych - w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Wymogi art. 299 § 2 spełnia przepis art. 14 pkt 2 lit. d, e i f, który jest przepisem szczególnym, nakładającym na wójta obowiązek podania do publicznej wiadomości przedmiotowego wykazu,
przepis art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. Nr 123, poz. 1291), który stanowi, że informacje dotyczące beneficjenta pomocy publicznej oraz podmiotu ubiegającego się o pomoc, z wyjątkiem informacji o wielkości i formie udzielonej mu pomocy oraz o jej przeznaczeniu, podstawie prawnej, a także podmiotach udzielających pomocy, są objęte tajemnicą służbową w rozumieniu przepisów o ochronie informacji niejawnych.
Z uwagi na fakt, iż ustawa o finansach publicznych nie zawiera przepisów przejściowych pozwalających na stosowanie przepisów tego artykułu dopiero w roku następnym od dnia wejścia w życie ustawy o finansach publicznych (dzień 1 stycznia 2006 r.) wykazy powinny być sporządzane i podawane do publicznej wiadomości w terminie określonym w art. 14 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.
Skoro ustawa o finansach publicznych nie określa sposobu i miejsca publikacji informacji, o których mowa w art. 14, pozostawiając ich ustalenie organom jednostek samorządu terytorialnego to należy przyjąć, że informacje zarządu jednostki samorządu terytorialnego, które są przeznaczone dla mieszkańców danej jednostki samorządu, powinny być ogłaszane w sposób przyjęty zwyczajowo.