SPS-024-114/05 - Pobieranie opłaty skarbowej od pełnomocnictw

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na zapytanie nr 114 w sprawie pobierania opłaty skarbowej od pełnomocnictw.

W odpowiedzi na zapytanie Pana Maksa Kraczkowskiego, Posła na Sejm RP, z dnia 6 grudnia 2005 r. dotyczące stosowania przepisów o opłacie skarbowej, przesłane przy piśmie z dnia 14 grudnia 2005 r. nr SPS-024-114/05, uprzejmie informuję.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2532 z późn. zm.), zwanej dalej ˝u.o.s.˝, opłacie tej podlegają dokumenty stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy (wypisy). Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej powstaje tylko wtedy, gdy czynność prawna w postaci ustanowienia pełnomocnika odzwierciedlona jest w dokumencie.

Rozważając kwestie dotyczące wysokości opłaty skarbowej należnej w przypadku, gdy po którejkolwiek ze stron stosunku pełnomocnictwa (mocodawcy lub pełnomocnika) występuje więcej niż jeden podmiot, należy mieć na względzie nie tylko treść cytowanego wyżej art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. a u.o.s., lecz także przepisy V części załącznika do ustawy, określające stawki opłaty skarbowej oraz zwolnienia. One bowiem rozstrzygają o wysokości opłaty skarbowej w konkretnym przypadku. Zgodnie z ust. 1 V części załącznika do u.o.s. stawka opłaty skarbowej od dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika wynosi 15 zł. Opłata skarbowa w tej samej wysokości pobierana jest także w przypadku, gdy w jednym dokumencie ustanawiany jest pełnomocnik przez kilku (wielu) mocodawców - pracowników będących akcjonariuszami spółek, których akcje zostały wniesione do narodowych funduszy inwestycyjnych. Redakcja omawianego przepisu wskazuje zatem jednoznacznie, że przedmiotem opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika jest w istocie udokumentowanie czynności prawnej ustanowienia pełnomocnika (stąd objęcie opłatą skarbową także odpisów i wypisów pisemnych pełnomocnictw). W konsekwencji o wysokości opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika w konkretnym przypadku rozstrzyga liczba stosunków pełnomocnictwa, które z tego dokumentu wynikają.

Jak wskazano wcześniej, kwestią wymagającą uwzględniania przy określaniu wysokości należnej opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika jest liczba podmiotów występujących po stronie mocodawcy lub pełnomocnika (pełnomocnictwo łączne). Z formalnoprawnego punktu widzenia przypadki te można podzielić na dwie grupy. Pierwsza obejmuje sytuacje, gdy z przepisów prawa lub istoty danego stosunku pełnomocnictwa wynika obowiązek jednoczesnego działania jako pełnomocnika lub mocodawcy więcej niż jednej osoby. Powstaje wówczas jeden, choć wielopodmiotowy, stosunek pełnomocnictwa i jeżeli jest on odzwierciedlony w dokumencie, implikuje obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej wg stawki 15 zł. Druga grupa przypadków obejmuje sytuacje, gdy w jednym dokumencie ustanowionych jest kilku samodzielnie działających pełnomocników lub kilku samodzielnie działających mocodawców ustanawia tę samą lub różne osoby swym pełnomocnikiem. Wówczas powstaje kilka odrębnych stosunków pełnomocnictwa, a opłata skarbowa należna od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika (pełnomocników) stanowi iloczyn liczby stosunków pełnomocnictwa oraz stawki 15 zł.

Przedstawiając powyższe, pragnę poinformować, że wobec zgłaszanych, tak przez podatników, jak i organy podatkowe wątpliwości dotyczących stosowania przepisów o opłacie skarbowej od dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnictwa w Ministerstwie Finansów podjęte zostały prace nad nowelizacją u.o.s. mające na celu doprecyzowanie brzmienia przepisów, eliminujące istniejące wątpliwości.