SPS-023-9351/09 - Stanowisko Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie naruszeń prawa pracy.

W związku z interpelacją pana posła Krzysztofa Brejzy w sprawie naruszeń prawa pracy przez podmioty zatrudniające pracowników ochrony osób i mienia przekazaną przy piśmie z dnia 5 maja 2009 r., znak: SPS-023-9351/09, przesyłam następującą informację: Przedstawiony w interpelacji problem zatrudniania pracowników ochrony osób i mienia na podstawie umów zlecenia, z naruszeniem art. 22 Kodeksu pracy, był już wcześniej przedmiotem wystąpień do ministra pracy i polityki społecznej. W związku z tymi wystąpieniami minister pracy i polityki społecznej zwrócił się do głównego inspektora pracy o objęcie planem kontroli agencji ochrony mienia. Pragnę bowiem podkreślić, iż organem ustawowo powołanym do nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, ścigania wykroczeń przeciwko prawom pracownika oraz innych osób wykonujących pracę zarobkową jest Państwowa Inspekcja Pracy podlegająca Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej. Bezpośredni nadzór nad inspekcją sprawuje Rada Ochrony Pracy, a pośrednio jej działania kontrolują także komisje parlamentarne.

Państwowa Inspekcja Pracy została wyposażona w odpowiednie uprawnienia i środki umożliwiające wykonywanie zadań związanych z nadzorem i kontrolą, a także egzekwowania przestrzegania przez pracodawców obowiązujących przepisów prawa. Do uprawnień tych należą, między innymi, prawo swobodnego wstępu i poruszania się po terenie kontrolowanego podmiotu, żądania informacji w sprawach objętych kontrolą, przedłożenia dokumentów związanych z zatrudnianiem pracowników, wydawania nakazów usunięcia stwierdzonych naruszeń prawa oraz prawo udziału w postępowaniu w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika w charakterze oskarżyciela publicznego.

W przypadkach ustalenia łamania praw pracowniczych, inspektorzy pracy dysponują przewidzianymi ustawą środkami bezpośredniego oddziaływania, mającymi na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Należy także podkreślić, że inspektor pracy jest zobowiązany powiadomić organy prokuratury, gdy ujawnione w toku czynności kontrolnych uchybienia wskazują na złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracowniczych, czyli wyczerpują znamiona przestępstw, o których mowa w art. 218 Kodeksu karnego.

Natomiast minister pracy i polityki społecznej nie ma ustawowych kompetencji ani nie dysponuje instrumentami prawnymi dającymi możliwość bezpośredniego egzekwowania przestrzegania praw pracowniczych. Może jedynie, w ramach działań podejmowanych w celu zwalczania zjawiska naruszania przez pracodawców obowiązujących przepisów prawa pracy, przekazywać Państwowej Inspekcji Pracy informacje o zgłaszanych przypadkach takich naruszeń oraz wnosić o podjęcie stosownych działań kontrolnych. Jak wynika z informacji z dnia 14 lipca 2008 r. przesłanej przez zastępcę głównego inspektora pracy, w odpowiedzi na wcześniejsze wystąpienie ministra pracy i polityki społecznej dotyczące problematyki podniesionej w interpelacji pana posła, z uwagi na wagę podniesionych problemów oraz ich nasilenie, czynności nadzorczo-kontrolne w agencjach ochrony mienia będą kontynuowane przez inspektorów pracy również w kolejnych latach.