SPS-023-7013/08 - Zasady zaliczenia nauczycielom do stażu pracy okresu 2-letniego dziennego studium nauczycielskiego.
Pismo z dnia 22 stycznia 2009 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej SPS-023-7013/08 Zasady zaliczenia nauczycielom do stażu pracy okresu 2-letniego dziennego studium nauczycielskiego.
W związku z przesłaną przy wystąpieniu pana marszałka z dnia 18 grudnia 2008 r., znak: SPS-023-7013/08, interpelacją pani poseł Jadwigi Wiśniewskiej w sprawie zaliczenia nauczycielom do stażu pracy okresu 2-letniego dziennego studium nauczycielskiego uprzejmie wyjaśniam, że przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych i ich wysokości uwzględnia się okresy składkowe, tj. okresy zatrudnienia i innej pracy (działalności), wymienione w art. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.), które mogą być uzupełnione nie więcej niż o 1/3 okresami nieskładkowymi wymienionymi w art. 7 (należą do nich m.in. okresy nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki, w wymiarze określonym w programie studiów).
Jako studia ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) określa studia prowadzone przez uczelnię, kończące się uzyskaniem odpowiedniego tytułu zawodowego (licencjata, inżyniera, magistra lub tytułu równorzędnego). Dzienne studium nauczycielskie (studium wychowania przedszkolnego, studium nauczania początkowego) - również według stanu prawnego obowiązującego do 31 sierpnia 2005 r. - nigdy nie miało statusu szkoły wyższej, o której mowa w tej ustawie.
Zgodnie z rozporządzeniem ministra oświaty z dnia 12 kwietnia 1962 r. w sprawie kwalifikacji nauczycieli i wychowawców szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych podległych ministrowi oświaty (Dz. U. Nr 30, poz. 141), wydanym na podstawie art. 34 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania (Dz. U. Nr 32, poz. 160, z późn. zm.), kwalifikacje naukowo-pedagogiczne do prowadzenia zajęć wychowawczych w przedszkolach i innych placówkach przedszkolnych posiadała osoba, która ukończyła m.in. studium nauczycielskie o kierunku wychowanie przedszkolne albo liceum pedagogiczne dla wychowawczyń przedszkoli (§ 6 ust. 1), natomiast do nauczania w szkołach podstawowych osoba, która ukończyła m.in. studium nauczycielskie albo liceum pedagogiczne (§ 7 ust. 1 pkt 2 i 3).
Studium nauczycielskie było zatem szkołą średnią przeznaczoną dla osób pragnących uzupełnić swoje wykształcenie zawodowe, przygotowującą kandydatów do podjęcia pracy pedagogicznej. Nauczyciele, którzy ukończyli taką formę kształcenia, otrzymywali dyplomy potwierdzające ich kwalifikacje do zatrudnienia w specjalności zgodnej z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć.
Nauka w szkole średniej nie podlega uwzględnieniu do łącznego stażu pracy uprawniającego do emerytury lub renty nawet wówczas, gdy w czasie uczęszczania do szkoły odbywała się praktyczna nauka zawodu w warsztatach i pracowniach szkolnych albo w zakładach pracy. Czynności wykonywane przez ucznia stanowiły bowiem jeden z zasadniczych elementów programu nauczania realizowanego przez szkołę, który nie mieścił się nigdy w pojęciu zatrudnienia, zaś praktyki zawodowe organizowane w zakładach pracy - stosownie do programu nauki - odbywały się na podstawie umów zawieranych między szkołą a zakładem pracy. Nie istniał więc żaden stosunek prawny miedzy uczniem a zakładem pracy. Okresy pracy wykonywanej podczas uczęszczania do szkoły mogą być uwzględnione jedynie wówczas, gdy uczeń zawarł z zakładem pracy umowę o naukę zawodu, o przyuczenie do określonej pracy lub odbywanie wstępnego stażu pracy, gdyż tacy uczniowie są objęci obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym. Oznacza to, że od ich wynagrodzenia jest odprowadzana składka na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.
Ubezpieczenia społeczne to system zagwarantowanych ustawowo, lecz ściśle związanych z pracą świadczeń. W związku z tym z nowego systemu emerytalnego, wprowadzonego przepisami powołanej na wstępie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, usunięto większość elementów nieubezpieczeniowych i socjalnych tak, by powiązać wysokość przyszłego świadczenia z sumą składek wpłacanych przez danego pracownika w całym okresie jego aktywności zawodowej. Obliczając emeryturę według nowych zasad, ZUS nie będzie już uwzględniał lat, za które nie opłacono składki na ubezpieczenie emerytalne, takich jak na przykład studia.
Ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy do dnia 31 grudnia 2008 r. nie spełnili warunków uprawniających do emerytury w myśl dotychczasowych przepisów, są objęci nowym systemem emerytalnym, z uwzględnieniem zasad obliczania emerytury tzw. metodą mieszaną, określoną w art. 183.
Emerytura w całości obliczana według nowych zasad może przysługiwać z 2 lub 3 źródeł, a mianowicie: z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (I filar), z OFE (II filar) - osobom, które przystąpiły do jednego z funduszy funkcjonujących na rynku ubezpieczeniowym, i ewentualnie z pracowniczych programów emerytalnych (III filar).
Podstawę do wyliczenia części emerytury należnej z ZUS (w ramach I filaru) będzie stanowiła - zgodnie z przepisem art. 25 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego, poczynając od 1 stycznia 1999 r. (od wejścia w życie nowego systemu emerytalnego), z uwzględnieniem ich waloryzacji, powiększona (dla ubezpieczonych, którzy pracowali przed dniem 1 stycznia 1999 r.) o zwaloryzowaną kwotę kapitału początkowego zapisanego na koncie uprawnionego.
Zwaloryzowane składki i kapitał początkowy w momencie przejścia na emeryturę podzielone zostaną przez średnie dalsze trwanie życia ustalone wspólnie dla kobiet i mężczyzn, liczone w miesiącach, ogłaszane corocznie do dnia 31 marca przez prezesa GUS dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, o czym stanowi art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Wobec powyższego uprzejmie informuję, że nie znajduję uzasadnienia do zmiany przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS w sugerowanym przez panią poseł Wiśniewską kierunku.