SPS-023-672/06 - Wpływy do budżetu państwa z tytułu importu do Polski używanych samochodów z krajów Unii Europejskiej

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 672 w sprawie wpływów do budżetu państwa z tytułu importu do Polski używanych samochodów z krajów Unii Europejskiej.

Szanowny Panie Marszałku! W związku z pismem z dnia 17 stycznia 2006 r. znak SPS-023-672/06, przy którym nadesłano interpelację posłów Genowefy Wiśniowskiej i Janusza Marka Wójcika w sprawie wpływów do budżetu państwa z tytułu importu do Polski używanych samochodów z krajów Unii Europejskiej, wyjaśniam, co następuje.

Odnośnie pytania pierwszego pragnę poinformować, że implementowanie przepisów prawnych z zakresu norm technicznych dla pojazdów rejestrowanych w Polsce nie należy do właściwości Ministra Finansów. Jedynym narzędziem, jakim może operować Minister Finansów z zakresu ochrony rynku przed napływem używanych samochodów, są narzędzia finansowe w charakterze opłaty lub podatku. Jednakże, biorąc pod uwagę zobowiązania, które Polska podjęła z dniem akcesji do struktur europejskich, należy podkreślić, że wprowadzenie jakichkolwiek barier w handlu wspólnotowym jest zakazane i wykluczone na podstawie zarówno wspólnotowego prawa pierwotnego, jak i wtórnego (m.in. art. 23, 25 i 90 TWE). Dodatkowo bogate orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (ETS) dotyczące podatków rejestracyjnych, stosowanych w Państwach Członkowskich, potwierdza tezę, że nie mogą one stanowić bariery w handlu wewnątrzwspólnotowym. Zgodnie z orzeczeniami ETS w konstrukcji podatku o charakterze rejestracyjnym konieczne jest uwzględnienie spadku wartości samochodu, przez co stosowanie rosnących wraz z wiekiem samochodu kwot podatku nie jest możliwe.

Jednakże, mając na uwadze konieczność odmiennego uregulowania kwestii opodatkowania samochodów, aniżeli wynika to z obecnie obowiązującej ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257 z późn. zm.). Rząd przygotował projekt ustawy o podatku ekologicznym. Przedmiotowy projekt został przyjęty przez Radę Ministrów, jednakże został odrzucony przez Sejm w dniu 18 maja 2005 r. Podstawowym założeniem projektu było oparcie systemu na opodatkowaniu samochodów w zależności od pojemności skokowej silnika i normy emisji spalin EURO. Powyższe założenie zaakceptowane zostało przez branżę motoryzacyjną.

Jednocześnie uprzejmie wyjaśniam, że w chwili obecnej prowadzone są prace legislacyjne nad projektem ustawy o podatku ekologicznym od samochodów, który w głównej mierze oparty jest na założeniach przyjętych w projekcie ustawy odrzuconym przez Sejm w dniu 18 maja 2005 r. Aktualny projekt zakłada wprowadzenie nowego systemu opodatkowania uzależnionego od pojemności skokowej silnika oraz normy spalin EURO emitowanych przez dany silnik. Nowe rozwiązanie ma na celu przede wszystkim uzależnienie kwot podatku od szkodliwości pojazdu na środowisko naturalne. Opodatkowaniu będą podlegać samochody rejestrowane po raz pierwszy na terytorium kraju. Wprowadzenie nowego systemu pozwoli na odejście od dotychczas stosowanego systemu podatku akcyzowego od samochodów osobowych, opartego na wieku i pojemności skokowej silnika danego samochodu. Zamiarem ustawodawcy jest również pełna zbieżność proponowanych przepisów prawnych z prawem wspólnotowym.

Jednakże w chwili obecnej nie jest możliwe dokładne określenie terminu wejścia w życie nowych przepisów z uwagi na fakt, że projekt znajduje się we wstępnej fazie legislacyjnej, przed rozesłaniem do uzgodnień zewnętrznych, zgodnie z uchwałą nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. z 2002 r. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.).

Należy jednakże zaznaczyć, iż jak wskazano na wstępie, system podatkowy nie jest jedynym narzędziem regulującym obrót samochodami na terenie kraju.

Odnośnie pytania drugiego pragnę poinformować, iż zakres i szczegółowość danych dotyczących dochodów z tytułu podatku akcyzowego wynika z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 września 2004 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 209, poz. 2132, z późn. zm.). Zgodnie z tą regulacją w statystyce państwa wykazywane są dochody z podatku akcyzowego od samochodów osobowych nabytych wewnątrzwspólnotowo, importowanych, produkcji krajowej. Tak więc do uzyskania danych dotyczących dochodów z akcyzy od samochodów nowych lub używanych pomocne są opracowania i analizy firm badających rynek motoryzacyjny. W oparciu o ww. materiały dochody budżetowe z podatku akcyzowego od używanych samochodów osobowych nabytych wewnątrzwspólnotowo oraz pochodzących z importu wyniosły w 2005 r. 616,1 mln zł. Dochód z tytułu akcyzy od samochodów nowych wyniósł natomiast 382,5 mln zł. W porównaniu do roku 2004 dochody budżetowe z tytułu akcyzy od samochodów używanych zmniejszyły się o 35%. W przypadku samochodów nowych spadek dochodów budżetowych nie był tak znaczny i wyniósł 19%. W 2005 r. zwiększył się natomiast udział dochodów budżetowych z akcyzy od samochodów nowych w dochodach z akcyzy od samochodów ogółem i wyniósł 38,3%, w 2004 r. udział ten wynosił 33%. W związku z powyższym należy przyjąć, iż napływ używanych samochodów osobowych sprowadzanych z innych Państw Członkowskich sukcesywnie się zmniejsza.

W kwestii zagadnień poruszanych w pytaniu trzecim uprzejmie informuję, że ustawa z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2532, ze zm.) nie przewiduje pobierania 2% opłaty skarbowej zarówno przy zakupie, jak również przy rejestracji samochodu osobowego.

Stosownie natomiast do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399, ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, w tym także umowy sprzedaży samochodów. Podatek z tego tytułu uiszczany jest w terminie 14 dni od dnia dokonania sprzedaży.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. h ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966, ze zm.) wpływy z podatku od czynności cywilnoprawnych w całości stanowią dochód gminy. Dochody gmin z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych ogółem wyniosły w pierwszych trzech kwartałach 2005 r. 318,6 mln zł. W stosunku do analogicznego okresu 2004 r. dochody te były większe o 3%.

Jednocześnie informuję, że nie są gromadzone dane dotyczące wpływów z podatku od czynności cywilnoprawnych od poszczególnych przedmiotów opodatkowania, stąd nie jest możliwe przedstawienie informacji o wpływach z podatku pobranego z tytułu umów sprzedaży pojazdów, a tym bardziej z tytułu nabycia samochodów używanych uprzednio sprowadzonych z krajów Unii Europejskiej. Należy jednak założyć, że w związku ze wzrostem liczby samochodów używanych sprowadzanych do Polski, a następnie odsprzedanych na terytorium kraju, wzrostowi uległy także wpływy z podatku od czynności cywilnoprawnych od sprzedaży tych samochodów.