SPS-023-6214/08 - Status pracowników socjalnych.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 4 grudnia 2008 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej SPS-023-6214/08 Status pracowników socjalnych.

Odpowiadając na interpelację pani poseł Teresy Piotrowskiej, przesłaną przy piśmie z dnia 14 listopada 2008 r., znak SPS-023-6214/08, dotyczącą art. 121 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728, z późn. zm.), uprzejmie informuję, że nie uważam za zasadne, aby dzień 21 listopada ustanowić Dniem Pracownika Pomocy Społecznej. W związku z powyższym nie planuję zmiany ww. przepisu ustawy o pomocy społecznej. Jednocześnie przedstawiam poniższe wyjaśnienia.

Pojęcie "pracownik socjalny" (social worker) i nierozerwalnie związane z nim pojęcie "praca socjalna" (social work) pojawiły się na przełomie XIX i XX wieku. W Polsce pojęcie "pracownik socjalny" pojawiło się w 1966 r., kiedy to Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej powołało państwowe szkoły pracowników socjalnych i rozpoczęto regularne kształcenie pracowników socjalnych. Przez ponad 40 lat system kształcenia pracowników socjalnych ewoluował, jednocześnie wzrastały wymagania odnośnie kwalifikacji i zakresu działań osób wykonujących ten zawód. Zmianie ulegał i ulega również system pomocy społecznej, która w znacznym stopniu realizuje politykę społeczną państwa.

Pracownikami instytucji pomocy społecznej lub jednostek organizacyjnych pomocy społecznej mogą być nie tylko pracownicy socjalni, ale również osoby wykonujące inne zawody, takie jak: pedagodzy, psycholodzy, asystenci osób niepełnosprawnych, opiekunowie w domu pomocy społecznej, opiekunki środowiskowe oraz opiekunowie osób starszych i inne. Powyższe kwestie uregulowane są w dwóch rozporządzeniach:

-

rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 146, poz. 1222, z późn. zm.),

-

rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860, z późn. zm.), w którym wpisano jako grupę zawodów (symbol 346) pracowników pomocy społecznej i pracy socjalnej.

Podstawowym zadaniem pracownika socjalnego jest praca socjalna rozumiana jako wzmacnianie osób i rodzin w uzyskaniu/ odzyskaniu zdolności do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie, rozwijanie poczucia godności osobistej i odpowiedzialności poszczególnych osób, stymulowanie grup i całych społeczności lokalnych w samopomocy. Zadaniem pracownika socjalnego jest także dbanie o zabezpieczenie osobom znajdującym się w trudnej sytuacji podstawowych warunków do życia poprzez zapewnienie im pomocy finansowej i rzeczowej. Pracownik socjalny w swojej pracy musi wykorzystywać wiedzę z różnych dziedzin, m.in. z: socjologii, pedagogiki, psychologii, podstaw medycyny, prawa. Zawód pracownika socjalnego jest zawodem, którego wykonywanie wiąże się nie tylko z koniecznością podejmowania różnorodnych działań (przy wykorzystaniu wiedzy z różnych dziedzin), ale także wymagającym odpowiednich cech osobowościowych i psychicznych (empatii, budzenia zaufania, tolerancji, wrażliwości, łatwości nawiązywania kontaktów, odporności, konsekwencji, otwartości i wielu innych). Można pokusić się o stwierdzenie, że żaden inny zawód nie jest tak wszechstronny i nie stawia tak wysokich wymagań osobom wykonującym go. Pracownicy socjalni zatrudnieni w pomocy społecznej pełnią wiodącą rolę w stosunku do pracowników pomocy społecznej wykonujących pozostałe zawody.

W celu podkreślenia ważnej roli tego zawodu, docenienia wartości pracy wykonywanej przez pracowników socjalnych, promowania oraz nadania większego prestiżu temu zawodowi w ustawie z dnia 29 listopada 1990 r. (tekst jedn. z 1998 r. Dz. U. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) zawarto przepis ustanawiający dzień 21 listopada (także Międzynarodowy Dzień Życzliwości) Dniem Pracownika Socjalnego. Ten dzień jest wprawdzie świętem pracowników socjalnych, ale tradycyjnie obchodzony jest jako święto wszystkich pracowników służb społecznych. Jak co roku, w 2008 r. minister pracy i polityki społecznej przyznał nagrody specjalne za wybitne, nowatorskie rozwiązania w zakresie pomocy społecznej. Nagrodzeni i wyróżnieni zostali pracownicy (nie tylko pracownicy socjalni) domów pomocy społecznej, powiatowych centrów pomocy społecznej, ośrodków pomocy społecznej, stowarzyszeń i fundacji, środowiskowych domów samopomocy oraz nauczyciele. Wachlarz zawodów, których przedstawiciele zostali nagrodzeni i wyróżnieni, jest dosyć szeroki, co wskazuje na otwarte i nowoczesne podejście do roli pomocy społecznej i roli samego pracownika socjalnego w działaniach na rzecz osób i grup wymagających wsparcia, nie tylko materialnego.

Jednocześnie wyjaśniam, że warsztaty terapii zajęciowej, zakłady aktywności zawodowej i zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze nie są placówkami pomocy społecznej. W przypadku WTZ i ZAZ zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z późn. zm.), natomiast w przypadku ZP-O przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.).

Sekretarz stanu

Jarosław Duda

Opublikowano: www.sejm.gov.pl