SPS-023-6018/08 - Stanowisko Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu przyznawania i wysokości świadczenia pielęgnacyjnego.
Pismo z dnia 4 grudnia 2008 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej SPS-023-6018/08 Stanowisko Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu przyznawania i wysokości świadczenia pielęgnacyjnego.
Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na wystąpienie Pana Marszałka z dnia 28 października 2008 r. dotyczące interpelacji założonej przez grupę posłów PiS: Barbarę Bartuś, Krzysztofa Sońtę, Dariusza Seligę i Roberta Telusa w sprawie sposobu przyznawania i wysokości świadczenia pielęgnacyjnego (SPS-023-6018/08), uprzejmie informuję:
Trybunał Konstytucyjny wydał dwa wyroki dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego określonego w przepisach ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.), tj. wyrok z dnia 18 lipca 2008 r. (sygn. akt P 27/07) oraz wyrok z dnia 22 lipca 2008 r. (sygn. akt P 41/07).
Dnia 18 lipca 2008 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim uniemożliwia nabycie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym osobie zdolnej do pracy, niezatrudnionej ze względu na konieczność sprawowania opieki nad innym niż jej dziecko niepełnosprawnym członkiem rodziny, jest niezgodny z konstytucją. Natomiast w dniu 22 lipca 2008 r. Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z konstytucją art. 17 ust. 1 i ust. 5 pkt 2 lit. b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobie, która rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad innym niż jej dziecko niepełnosprawnym niepełnoletnim członkiem rodziny, dla którego stanowi rodzinę zastępczą spokrewnioną i wobec którego osobę tę obciąża obowiązek alimentacyjny.
Oba powyższe wyroki zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw z dnia 31 lipca 2008 r. Nr 138 pod pozycjami: 872 (wyrok z dnia 18 lipca 2008 r.) oraz 875 (wyrok z dnia 22 lipca 2008 r.).
Niezwłocznie po ogłoszeniu powyższych wyroków Trybunału Konstytucyjnego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej dostrzegło konieczność dostosowania do nich przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych. Dlatego też zmiany uwzględniające powyższe wyroki zostały wprowadzone podczas prac podkomisji rozpatrującej projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych (druk Nr 473) i zostały przyjęte w dniu 9 października 2008 r. przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny (druk Nr 1112). Obecnie zakończone zostało procedowanie w Senacie nad tym projektem i wkrótce trafi on ponownie do Sejmu.
Przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.) przewidują, że kwoty świadczeń rodzinnych oraz kryterium dochodowego podlegają weryfikacji co 3 lata. Kwoty te ustalane są z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin, przeprowadzanych przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. W badaniach tych uwzględnia się między innymi zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych. Datą poprzedniej weryfikacji był 1 września 2006 r. W związku z tą weryfikacją od 1 września 2006 r. uległy podwyższeniu wysokości tylko niektórych świadczeń rodzinnych, wśród nich nie było świadczenia pielęgnacyjnego. Najbliższa weryfikacja kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz kwoty poszczególnych świadczeń rodzinnych przewidziana jest w II półroczu 2009 r. Zważywszy na skalę inflacji, jaka miała miejsce od 2004 r., tj. od wejścia ustawy w życie, podniesienie kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz kwot poszczególnych świadczeń, w tym świadczeń związanych z niepełnosprawnością dzieci, wydaje się nieuniknione.
Dopiero w trakcie tej weryfikacji może zostać zmieniona kwota świadczenia pielęgnacyjnego, która będzie wówczas obowiązywała począwszy od nowego okresu zasiłkowego, czyli, jak przyjęto w nowelizacji, od dnia 1 listopada 2009 r. Dlatego też nie jest konieczne dokonanie w tym celu zmiany przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych. Dodać jednak należy, że weryfikacja nie umożliwi znaczącego podwyższenia kwoty świadczenia pielęgnacyjnego i nie zmieni w stopniu odczuwalnym sytuacji finansowej rodzin wychowujących niepełnosprawne dzieci.
Kwestie dotyczące sytuacji, w szczególności finansowej, rodziców wychowujących niepełnosprawne dzieci są znane Ministerstwu Pracy i Polityki Społecznej. W dniu 21 października br. w siedzibie resortu odbyło się spotkanie przedstawicieli kierownictwa Ministerstwa, sekretarza stanu pana Jarosława Dudy i podsekretarza stanu pani Agnieszki Chłoń-Domińczak z delegacją Stowarzyszenia Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych, na którym omówiono istniejące problemy i bariery, w tym te dotyczące trudnej sytuacji materialnej, na jakie napotykają rodzice wychowujący niepełnosprawne dzieci. Rodzice przedstawili również swoje postulaty, których wprowadzenie w życie znacząco poprawiłoby ich funkcjonowanie.
Mając powyższe na uwadze, niezależnie od prac nad weryfikacją kwot kryterium dochodowego oraz świadczeń rodzinnych Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej opracowuje założenia do rozwiązań prawnych dotyczących m.in. warunków przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego i jego wysokości.
Łączę wyrazy szacunku
Sekretarz stanu
Jarosław Duda