SPS-023-5585/08 - Określenie zasad pracy cudzoziemców w Polsce.
Pismo z dnia 20 listopada 2008 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej SPS-023-5585/08 Określenie zasad pracy cudzoziemców w Polsce.
Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację pana posła Włodzimierza Karpińskiego (pismo SPS-023-5585/08 z 10 października br.) w sprawie określenia zasad pracy cudzoziemców w Polsce, uprzejmie informuję, iż Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej widzi potrzebę stworzenia nowego kompleksowego systemu dopuszczania cudzoziemców do polskiego rynku pracy, odpowiadającego aktualnym i przewidywanym w najbliższych latach realiom gospodarczo-społecznym naszego kraju. Obecnie obowiązujące zasady zatrudniania cudzoziemców przygotowane były na przełomie 80 i 90 lat ubiegłego wieku i nie przystają do obecnych potrzeb rynku pracy. Podjęte już zostały działania zmierzające do opracowania założeń polityki migracyjnej państwa w zakresie migracji zarobkowych.
W ramach tych działań stworzony zostanie nowy system dopuszczania cudzoziemców do polskiego rynku pracy, zawierający mechanizmy sprzyjające podejmowaniu pracy w Polsce przez cudzoziemców, zarówno o wysokich specjalistycznych kwalifikacjach przydatnych dla naszej gospodarki, jak też pracowników sezonowych, np. do prac w rolnictwie. Rozważane są różne warianty rozwiązań uwzględniające zarówno rzeczywiste potrzeby krajowego rynku pracy, poziom rejestrowanego bezrobocia, jak i możliwości integracji cudzoziemców na polskim rynku pracy i w naszym społeczeństwie.
Zakończenie prac oraz wdrożenie nowych zasad zatrudniania cudzoziemców wymagać będzie czasu. Należy pamiętać, iż nasze działania muszą być w znacznym stopniu zsynchronizowane z działaniami szczebla wspólnotowego i zależeć będą od tempa prac legislacyjnych instytucji unijnych.
Dlatego też ministerstwo podejmuje równolegle szereg innych działań o charakterze doraźnym, pozwalających na możliwie szybkie złagodzenie skutków braku krajowej siły roboczej. Do istotniejszych działań podjętych od ubiegłego r. zaliczyć należy:
swobodę w dostępie do rynku pracy dla wszystkich obywateli państw członkowskich UE (także dla nowo przyjętych krajów, tj. Bułgarii i Rumunii), innych państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii,
wprowadzenie możliwości pracy krótkookresowej (do 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy) bez zezwolenia na pracę dla obywateli państw sąsiadujących z Polską, w oparciu o absolutne minimum formalności,
umożliwienie wykonywania pracy w Polsce bez zezwolenia na pracę cudzoziemcom - studentom polskich uczelni,
stworzenie możliwości realizowania w Polsce programów pracy wakacyjnej oraz odbywania płatnych praktyk w Polsce dla uczniów i studentów zagranicznych (co może wspomóc pozyskanie młodej wykwalifikowanej kadry z zagranicy),
znaczące zmniejszenie opłat za zezwolenia na pracę; w efekcie wpłata za złożenie wniosku o zezwolenie w podstawowym wariancie została obniżona z 936 do 100 zł;
MPiPS przygotowało kolejne znaczące uproszczenia procedur dopuszczania cudzoziemców do polskiego rynku pracy. Zostały one zawarte w projekcie ustawy nowelizującej ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415).
Projektowane przepisy mają na celu dostosowanie procedury do aktualnych realiów gospodarczych, społecznych oraz prawnych. Wychodzą one naprzeciw postulatom przedsiębiorców, przewidując znaczące uproszczenie procedury, ograniczenie liczby dokumentów, które będą w ramach procedury analizowane, oraz wspomożenie procesów integracyjnych cudzoziemców poprzez stworzenie im dłuższej i bardziej stabilnej perspektywy wykonywania pracy w Polsce. Na rozwiązania proponowane w ramach nowelizacji składać się będą m.in.:
zniesienie instytucji "przyrzeczenia wydania zezwolenia na pracę", stanowiącej jeden z bardziej czasochłonnych etapów obowiązującej dziś procedury uzyskania zezwolenia na pracę,
reforma mechanizmu tzw. testu potrzeb rynkowych,
maksymalne uproszczenie procedury zmiany miejsca wykonywania pracy lub stanowiska przez cudzoziemca,
wydłużenie okresu, na jaki wydawane są zezwolenia,
likwidacja wzajemnego uzależnienia procedur uzyskiwania zezwolenia na pracę i zezwolenia na zamieszkanie lub wizy - co pozwoli w dalszym etapie na postulowane połączenie procedur w procedurę jednolitą, prowadzącą do uzyskania zezwolenia na pobyt i pracę.
Planuje się, iż nowe regulacje wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. Projekt tej ustawy został już przekazany do Sejmu RP (druk sejmowy Nr 1196).
Niezależnie od powyższej nowelizacji planowane są kolejne ułatwienia w dostępie do polskiego rynku pracy dla obywateli państw graniczących z naszym krajem (Ukraina, Białoruś, Rosja) poprzez wydłużenie okresu możliwości wykonywania pracy bez zezwolenia z sześciu do dziewięciu miesięcy w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy. Ponadto będę proponowała poszerzenie kategorii cudzoziemców zwolnionych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę o obywateli państw, z którymi Rzeczpospolita Polska współpracuje w zakresie migracji zarobkowych w ramach partnerstwa na rzecz mobilności, ustanowionego między tym państwem a Unią Europejską. Będzie dotyczyło w pierwszej kolejności obywateli Mołdowy, która podpisała już wspólną deklarację w sprawie partnerstwa na rzecz mobilności pomiędzy Unią Europejską a Republiką Mołdowy, a także Gruzji, z którą prowadzone są negocjacje w celu zawarcia podobnej deklaracji. Uproszczona forma zatrudniania obywateli tych państw będzie odbywała się na analogicznych zasadach jak dla obywateli Ukrainy, Białorusi, Rosji, czyli w oparciu o oświadczenie pracodawcy zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy. Wejście w życie tej regulacji planowane jest w pierwszym kwartale przyszłego r., jednakże termin ten jest w dużym stopniu uzależniony od tempa prac parlamentarnych oraz od realizacji programów partnerstwa na rzecz mobilności.
Warto wspomnieć, iż w lutym 2007 r. powołany został międzyresortowy Zespół ds. Migracji. Stanowi on organ doradczy prezesa Rady Ministrów i forum międzyresortowego uzgadniania rozwiązań w zakresie polityki migracyjnej. W ramach zespołu powołane zostały zespoły robocze, które na szczeblu eksperckim pracują nad poszczególnymi aspektami przepisów i rozwiązań organizacyjnych w sferze migracji. Zespół będzie także stanowił polskie forum prac nad rozwiązaniami europejskimi - dyrektywami w sprawach migracji, których opracowanie zakłada ogłoszony przez Komisję Europejską w grudniu 2005 r. plan polityki w dziedzinie legalnej migracji.
Łączę wyrazy szacunku
Sekretarz stanu
Jarosław Duda