SPS-023-3554/06 - Podwójne opodatkowanie Polaków pracujących w Rosji

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 3554 w sprawie podwójnego opodatkowania Polaków pracujących w Rosji.

Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na pismo z dnia 4 czerwca 2006 r. Nr SPS-023-3554/06 przekazujące interpelację Pana Posła Jarosława Wałęsy w sprawie opodatkowania dochodów osób pracujących w Rosji, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy). Oznacza to, że osoby, które mieszkają w Polsce, a np. pracują czasowo za granicą od całości dochodów tj. tych uzyskanych w Polsce, jak i tych uzyskanych za granicą podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Powyższa zasada nie powoduje jednak podwójnego opodatkowania dochodów uzyskanych za granicą. Podwójnemu opodatkowaniu dochodów zapobiegają bowiem postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska oraz przepisy ustaw podatkowych.

Zgodnie z postanowieniami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce osiąga z pracy najemnej w drugim państwie, mogą być opodatkowane w Polsce. Jednakże jeśli praca wykonywana jest na terytorium drugiego państwa, to osiągane za nią wynagrodzenie może być również opodatkowane w tym państwie. Oznacza to, iż umowy dają prawo do opodatkowania tego rodzaju dochodu obu państwom.

W takiej sytuacji, aby uniknąć podwójnego opodatkowania przy rozliczaniu podatku w Polsce należy zastosować wskazaną w umowie metodę unikania podwójnego opodatkowania. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierają jedną z dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania:

- metodę wyłączenia z progresją, która polega na tym, że w Polsce wyłącza się z podstawy opodatkowania dochód uzyskany za granicą, jednak dla ustalenia podatku od pozostałych, osiągniętych w Polsce dochodów stosuje się stawkę podatku wyliczoną dla całego dochodu (tzn. tego uzyskanego w Polsce i tego z zagranicy), albo

- metodę odliczenia proporcjonalnego, polegającą na tym, że dochód uzyskany za granicą jest opodatkowany w Polsce, jednak podatek zapłacony za granicą jest odliczany od podatku należnego w kraju; odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym.

Wymienione wyżej metody mają odzwierciedlenie w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy podkreślić, iż metody stosowane w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę są standardowymi metodami wynikającymi z Modelowej Konwencji OECD i stosowane są przez wszystkie państwa członkowskie OECD.

Wymienione metody zapobiegają w pełni podwójnemu opodatkowaniu dochodów uzyskiwanych z pracy za granicą przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w Polsce. Nie istnieje więc niebezpieczeństwo podwójnego opodatkowania tych dochodów, czyli obciążenia dochodu podatnika podatkiem w podwójnej wysokości.

Pragnę również poinformować, iż w obecnie nie przewiduje się zmiany obowiązującej polsko-rosyjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Działania Rządu przede wszystkim zakładają ujednolicenie sytuacji podatników uzyskujących dochody w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Oznacza to, iż w pierwszej kolejności będą podjęte renegocjacje umów zawierających metodę odliczenia proporcjonalnego, zawartych z państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

Sytuacja podatkowa Polaków pracujących za granicą, w tym także w Rosji, ulegnie natomiast znacznej poprawie już w 2006 r. jeśli Sejm RP przyjmie rozwiązanie zaproponowane w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zmierzające do zwiększenia dla osób pracujących za granicą kwoty zwolnienia przychodu uzyskanego ze stosunku pracy wykonywanej poza terytorium RP. W chwili obecnej zwolnienie to wynosi maksymalnie 30 diet przysługujących z tytułu podróży służbowej rocznie, natomiast rozwiązanie przewidziane w przedłożeniu rządowym zakłada, iż osoba pracująca za granicą będzie mogła odliczyć 30% diety za każdy dzień pobytu za granicą w okresie, w którym osoba ta była związana stosunkiem pracy.