SPS-023-2999/06 - Przywrócenie specjalnych przywilejów honorowym dawcom krwi

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 2999 w sprawie konieczności przywrócenia specjalnych przywilejów honorowym dawcom krwi.

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację Pani Poseł Grażyny Tyszko w sprawie konieczności przywrócenia specjalnych przywilejów honorowym dawcom krwi, przesłaną przy piśmie SPS-023-2999/06 z dnia 31 maja 2006 r., uprzejmie informuję, że Ministerstwo Zdrowia nie posiada danych dotyczących ilości klubów HDK działających przy Polskim Czerwonym Krzyżu. Ministerstwo Zdrowia w ramach współpracy z organizacjami pozarządowymi ogłasza corocznie konkurs ofert na realizację zadań publicznych, wśród których znajduje się zadanie pt. "Promocja honorowego krwiodawstwa". Na przestrzeni ostatnich lat głównymi realizatorami zadania dotyczącego promocji honorowego krwiodawstwa w Polsce były dwie organizacje pozarządowe: Polski Czerwony Krzyż i Europejska Fundacja Honorowego Dawcy Krwi funkcjonująca do 2004 r. jako fundacja "Sportowcy dla Życia". Listę zadań szczegółowych i wysokość środków finansowych przeznaczanych na ich dofinansowanie określa powoływany corocznie przez Ministra Zdrowia Zespół ds. wyboru zadań dofinansowywanych w ramach programu współpracy Ministerstwa Zdrowia.

Jednocześnie informuję Pana Marszałka, że na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. Nr 106, poz. 681 z późn. zm.) Minister Zdrowia został zobowiązany przez ustawodawcę do corocznego określenia wysokości opłat za krew i jej składniki wydawane przez jednostki organizacyjne publicznej służby krwi. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 sierpnia 2005 r.w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2006 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 153, poz. 1284) uwzględnia rodzaje kosztów ponoszonych przez jednostki organizacyjne publicznej służby krwi w związku z pobieraniem krwi, oddzielaniem jej składników, ich przechowywaniem i wydawaniem.

Ww. rozporządzenie określa wysokość opłat za krew pełną i podstawowe jej składniki. Opłaty za inne preparaty, niewymienione w rozporządzeniu, np. krew ubogoleukocytarną, krwinki płukane, filtrowane oraz wiele innych, ustalane są przez Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa z uwzględnieniem kosztów poniesionych na przygotowanie tych preparatów. Koszty te dotyczą przede wszystkim preparatyki krwi oraz drogich jednorazowych, zużywalnych materiałów i opakowań, które w decydujący sposób wpływają na ceny tych preparatów. Krew i jej składniki produkowane są przez Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa bez żadnego zysku.

Narodowy Fundusz Zdrowia płaci za każdą przetoczoną podczas operacji ilość krwi. Katalog świadczeń w lecznictwie szpitalnym finansowanych przez Fundusz uwzględnia koszt związany z przetoczeniem 1-2 jednostek krwi w ramach wykonywanej procedury. W przypadku realizacji procedur medycznych, w których zachodzi konieczność zużycia większej liczby jednostek krwi niż uwzględnia to wycena procedury, Fundusz dodatkowo pokrywa koszty świadczeniodawcy związane z różnicą wyceny procedury wynikającej z zakupem dodatkowej ilości krwi.

Jednocześnie informuję, że od czasu wejścia w życie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (D.U. Nr 106, poz. 681, z późn. zm.), liczba czynnych krwiodawców stopniowo zwiększa się. W 2000 r. oddało krew 388 292 dawców, w 2001 r. - 413 084, w 2002 r. - 425 320, w 2003 r. - 428 677, a w 2004 r. - 424 108 krwiodawców. Dawcy honorowi stanowią ponad 99,56% (w 1999 roku 98,8%) ogółu dawców krwi. Ilość pobieranej krwi zapewnia dostateczne zaopatrzenie placówek służby zdrowia w komórkowe preparaty krwi, tj. krwinki czerwone i płytkowe. Można więc stwierdzić, że w tym zakresie osiągnięty jest w Polsce stan samowystarczalności, tzn. że zapotrzebowanie szpitali na krew i jej składniki pokrywane jest w 100%.

Lepszym jednak wskaźnikiem dla oceny poziomu krwiodawstwa w kraju jest liczba donacji (pobrań) krwi i osocza w ciągu roku. W 2004 r. w Polsce wskaźnik ten wynosił 25,60 donacji na 1000 mieszkańców. Wskaźnik ten utrzymuje się na podobnym poziomie od pięciu lat. Roczna liczba donacji wynosi około 1 miliona.

Jednocześnie informuję Pana Marszałka, że zgodnie z ustawą z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. Nr 106, poz. 681, z późn. zm.) honorowym dawcom krwi przysługują przywileje. Zasłużonym honorowym dawcom krwi w uznaniu wybitnych zasług na rzecz ratowania ludzkiego życia i zdrowia oraz aktywnej działalności w ruchu honorowego krwiodawstwa jest nadawana odznaka " Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu". Ponadto osobie, która oddała bezpłatnie krew i została zarejestrowana w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, przysługuje tytuł "Honorowy Dawca Krwi".

Honorowemu Dawcy Krwi:

1) kobiecie, która oddała co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników,

2) mężczyźnie, który oddał co najmniej 6 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników,

przysługuje tytuł " Zasłużony Honorowy Dawca Krwi" i odznaka honorowa "Zasłużony Honorowy Dawca Krwi".

Tytuł "Zasłużony Honorowy Dawca Krwi" i odznakę "Zasłużony Honorowy Dawca Krwi" nadaje Polski Czerwony Krzyż, a wydatki z tym związane pokrywane są z budżetu państwa.

Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:

- zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi,

- zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy,

- zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi,

- posiłek regeneracyjny.

Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi przysługują uprawnienia do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej w ramach ubezpieczenia zdrowotnego i usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.

W niektórych miastach dawcy krwi mają prawo do bezpłatnego korzystania z miejskiej komunikacji (decyzja w tej sprawie należy do Prezydenta Miasta lub innych władz samorządowych).

Ponadto, zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135), która weszła w życie 1 października 2004 r., świadczeniobiorcy, który posiada tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi" i przedstawi legitymację "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi", przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających do wysokości limitu ceny. Aktualnie w projekcie nowelizacji ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, ze zm.) uwzględniono delegację ustawową, upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do wydania rozporządzenia w sprawie określenia leków, które honorowy zasłużony dawca krwi może stosować w związku z oddaniem krwi.

Jednocześnie informuję Pana Marszałka, że regulacje prawne dotyczące odliczeń od dochodu zawarte są w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.). Ich zmiana możliwa jest wyłącznie poprzez nowelizację obowiązującej ustawy, co leży w kompetencji Ministerstwa Finansów.

Przywrócenie dla honorowych dawców krwi możliwości odliczania od podatku dochodowego od osób fizycznych darowizny w kwocie wartości oddanej bezpłatnie krwi niewątpliwie przyczyniłoby się do zwiększenia dawstwa krwi.