SPS-023-282/08 - Wynagrodzenia dla pracowników socjalnych.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 7 lutego 2008 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej SPS-023-282/08 Wynagrodzenia dla pracowników socjalnych.

W związku z interpelacją Pani Poseł Elżbiety Streker-Dembińskiej oraz Pana Posła Tadeusza Tomaszewskiego z dnia 11 grudnia 2007 r., przesłaną pismem z dnia 4 stycznia 2008 r. Nr SPS-023-282/08, w sprawie dodatku do wynagrodzenia dla pracowników socjalnych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej prowadzonych przez podmioty niepubliczne, uprzejmie odpowiadam.

Zgodnie z art. 121 ust. 3a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.) pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, do którego podstawowych obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku, w tym przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, przysługuje wypłacany co miesiąc dodatek do wynagrodzenia w wysokości 250 zł. W przypadku zatrudnienia w mniejszym wymiarze czasu pracy dodatek przysługuje w wysokości proporcjonalnej do czasu pracy.

Z cytowanego powyżej przepisu wynika, że prawo do dodatku w wysokości 250 zł mają jedynie pracownicy socjalni zatrudnieni w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, spełniający równocześnie przesłanki do jego otrzymania.

W przypadku pracowników socjalnych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej innych niż samorządowe, realizujących zadania pomocy społecznej na zlecenie samorządu terytorialnego, taki dodatek nie przysługuje (na podstawie ustawy o pomocy społecznej). Jednak nie ma przeciwwskazań prawnych, by pracodawca taki dodatek przyznał pracownikowi socjalnemu. Jednak może on być finansowany tylko ze środków własnych pracodawcy.

Wypłacanie wynagrodzeń pracownikom socjalnym jest zadaniem własnym samorządu terytorialnego. Przedmiotowy dodatek jest składnikiem wynagrodzenia. Obecnie (nie wiadomo, jak długo) jest on dofinansowywany, w wysokości 250 zł miesięcznie na jednego pracownika socjalnego (bez kosztów pracodawcy), z rezerwy celowej budżetu państwa. W przypadku jednostek niepublicznych ustawodawca nie mógł i nie może narzucić takiego obowiązku, ponieważ w ślad za tym powinien zabezpieczyć środki finansowe na ten cel. Takie postępowanie także wymuszałoby na pracodawcach finansowanie kosztów przyznania tego dodatku leżących po jego stronie.

Zlecenie zadania z pomocy społecznej jednostce niepublicznej przez samorząd terytorialny odbywa się na podstawie umowy, w której określane są warunki realizacji zadania. Zadania wypłaty wynagrodzeń dla pracowników socjalnych, w tym dodatku dla pracownika socjalnego, nie można zlecić. Zleceniodawca nie może również ingerować w umowy zawierane pomiędzy zleceniobiorcą a jego pracownikami. Może jedynie zasugerować wypłatę takich dodatków (ze środków własnych zleceniodawcy lub w ramach otrzymanej dotacji na realizację zadania).

Także status pracowników socjalnych zatrudnionych w jednostkach niepublicznych jest inny niż pracowników socjalnych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych samorządu. Pracownicy zatrudnieni w jednostkach samorządowych są pracownikami samorządowymi i podlegają przepisom ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593, z późn. zm.), która reguluje formę zatrudnienia oraz prawa i obowiązki pracownika. Również wysokość wynagrodzenia oraz kwalifikacje do zajmowanego stanowiska regulowane są aktem prawnym wydanym na podstawie powyższej ustawy. W przypadku jednostek niepublicznych kwestie te regulowane są na podstawie zawieranych umów o pracę, w których strony umawiają się na konkretne warunki, a w przypadku większych jednostek (zatrudnienie powyżej 20 osób) zasady wynagradzania określane są w zakładowym regulaminie wynagradzania - art. 772 Kodeksu pracy.

Mając powyższe na uwadze, nie planuje się zmiany przepisów ustawy o pomocy społecznej w zakresie rozszerzenia grupy osób uprawnionych do dodatku dla pracowników socjalnych.

Według stanu na dzień 30 czerwca 2007 r. (dane za rok 2007 będą dostępne w terminie późniejszym, ponieważ dopiero zaczął się okres sprawozdawczy za ubiegły rok) w Polsce funkcjonują 203 niepubliczne domy pomocy społecznej. Natomiast Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nie gromadzi danych dotyczących liczby pracowników socjalnych zatrudnionych w niepublicznych domach pomocy społecznej. Natomiast zgodne z prawem w każdym domu pomocy społecznej powinien być zatrudniony pracownik socjalny. Biorąc pod uwagę wskaźnik określony w przepisach, który stanowi, że na 100 mieszkańców domu pomocy społecznej powinno być zatrudnionych nie mniej niż 2 pracowników socjalnych, można przyjąć, że w domach niepublicznych zatrudnionych jest nie mniej niż 255 pracowników socjalnych (12 732 mieszkańców dps: 100 = 127,32 x 2 pracowników socjalnych = ~ 255 pracowników socjalnych).

Trudno ocenić koszty związane z rozszerzeniem uprawnień do przedmiotowego dodatku o pracowników socjalnych zatrudnionych w jednostkach niepublicznych, ponieważ samorząd zleca zadania z pomocy społecznej nie tylko z zakresu prowadzenia domów pomocy społecznej, lecz także z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną oraz opieki nad osobami z zaburzeniami psychicznymi. Zatem całkowita liczba pracowników socjalnych zatrudnionych w tych jednostkach może być bardzo duża. Idąc tym tropem oraz sprawiedliwością społeczną, uprawnienia do tego dodatku powinni mieć wszyscy pracownicy socjalni realizujący zadania z pomocy społecznej a zatrudnieni w jednostkach niepublicznych (organizacje pozarządowe, szpitale, zakłady opiekuńcze, poradnie specjalistyczne i inne). Jednak w budżecie państwa nie ma możliwości zabezpieczenia tak dużej kwoty.

Obecnie prowadzone są prace nad nowelizacją ustawy o pomocy społecznej. Prace dotyczą głównie:

1)

zwiększenia kompetencji i roli wojewody oraz wyposażenia w odpowiednie narzędzia w zakresie kontroli i nadzoru nad wykonywaniem zadań pomocy społecznej przez jednostki publiczne i niepubliczne (w tym również nadzór nad placówkami zapewniającymi całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku),

2)

uszczegółowienia zapisów ustawy budzących wątpliwości interpretacyjne.

Minister

Jolanta Fedak

Opublikowano: www.sejm.gov.pl