SPS-023-28072/14 - Dodatkowe badania techniczne pojazdów w świetle ustawy o podatku od towarów i usług.

Obowiązujący w Polsce system przeprowadzania badań technicznych pojazdów jest oparty na regulacjach Unii Europejskiej, tj. dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/40/WE w sprawie badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep (Dz.Urz.UE.L 141 z 06.05.2009, str. 12, z późn. zm.). Przedmiotowa dyrektywa określa minimalne wymagania niezbędne do wprowadzenia w zakresie badań technicznych pojazdów przez poszczególne państwa członkowskie Unii Europejskiej. Jednocześnie dyrektywa ta daje państwom członkowskim Unii Europejskiej możliwość zaostrzenia ustanowionych w niej wymogów przede wszystkim ze względu na specyfikę krajowej infrastruktury i strukturę parku samochodowego, co skutkuje różnicami występującymi w poszczególnych krajach, m.in. dotyczącymi zakresu i częstotliwości przeprowadzania badań technicznych określonych kategorii pojazdów.

Mając na względzie powyższe, uprzejmie informuję, iż w ramach Unii Europejskiej brak jest przepisów umożliwiających wzajemne uznawanie badań technicznych pojazdów. W związku z tym pojazd zarejestrowany np. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powinien zostać przedstawiony do badań technicznych w stacji kontroli pojazdów na terytorium państwa, w którym jest zarejestrowany, a więc w tym przypadku w Polsce. Tym samym nie występuje możliwość przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego pojazdu zarejestrowanego w Polsce poza jej granicami celem potwierdzenia spełnienia przez ten pojazd określonych przepisów podatkowych.

Odnosząc się do kwestii obowiązujących od dnia 1 kwietnia 2014 r. nowych zasad dotyczących odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, uprzejmie informuję, że zgodnie z tymi zasadami prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT, co do zasady, przysługuje tylko w odniesieniu do wydatków związanych z pojazdami, które wykorzystywane są wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Pojazdami, które ustawowo zostały uznane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, są pojazdy o konstrukcji wskazującej na ich podstawowe przeznaczenie do celów gospodarczych, wykluczającej ich użycie do celów prywatnych lub powodującej, że ewentualny użytek do celów prywatnych będzie nieistotny (przeznaczone typowo do przewozu ładunków lub wykorzystania zgodnie ze swoim przeznaczeniem gospodarczym). Do takich pojazdów zgodnie z art. 86a ust. 9 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług należą m.in.:

Spełnienie wymagań technicznych dla wskazanych powyżej pojazdów stwierdza się na podstawie dodatkowych badań technicznych przeprowadzonych przez okręgową stację kontroli pojazdów oraz wydanego przez nią zaświadczenia, jak również dowodu rejestracyjnego z właściwą adnotacją o spełnieniu tych wymagań.

Przedstawiając powyższe, należy zwrócić uwagę, że przywołane przepisy określają warunki, jakie musi spełnić pojazd, aby mógł być ze względu na swoją konstrukcję uznany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej. Wskazane przez pana posła kryterium posiadania jednego rzędu siedzeń to nie jedyny warunek wskazany w wyżej cytowanym przepisie. W związku z tym nie można zgodzić się z twierdzeniem, że nie potrzeba dodatkowego badania technicznego, aby stwierdzić, że dany pojazd to samochód z jednym rzędem siedzeń, i wystarczający jest zapis zawarty w homologacji. Dodatkowe badanie techniczne ma bowiem potwierdzać spełnienie przez pojazd wszystkich określonych w ustawie warunków technicznych.

Ponadto wskazać należy, że w odniesieniu do pojazdów samochodowych (nabytych przed dniem 1 kwietnia 2014 r.) mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van nie ma obowiązku przeprowadzania ponownego dodatkowego badania technicznego. Zaświadczenia wydane do dnia 31 marca 2014 r. dla takich pojazdów zachowują bowiem swoją ważność dla potrzeb stosowania nowych przepisów, o ile w pojazdach tych nie zostały wprowadzone zmiany skutkujące niespełnieniem warunków technicznych uprawniających do pełnego odliczenia podatku VAT.

Zatem jeżeli w skład floty samochodowej osób wskazanych w interpelacji pana posła wchodzą takie pojazdy, to nie ma wówczas obowiązku ponownego przeprowadzania dla nich dodatkowego badania technicznego. Jeżeli natomiast w składzie floty samochodowej mieszczą się inne pojazdy, czyli pojazdy wskazane w art. 86a ust. 9 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, wówczas w celu nabycia po dniu 31 marca 2014 r. prawa do odliczania podatku VAT w pełnej wysokości od wydatków związanych z takimi pojazdami wystąpi obowiązek przeprowadzenia "nowego" dodatkowego badania technicznego oraz uzyskania w tym zakresie stosownego wpisu do dowodu rejestracyjnego. Należy bowiem zauważyć, że pojazd samochodowy wskazany w ww. przepisie mieścił się do dnia 31 marca 2014 r. w katalogu pojazdów, który zawierał również inne pojazdy (tekst jedn.: pojazdy mające więcej niż jeden rząd siedzeń), wobec czego poprzednio wydane zaświadczenia dla tych pojazdów z dniem 1 kwietnia 2014 r. utraciły swoją moc. Zachowanie ważności zaświadczeń w tym przypadku oznaczałoby akceptację niezgodności danych zawartych w zaświadczeniu z nowymi warunkami określonymi w ustawie.

Biorąc pod uwagę powyższe, nie można zgodzić się z twierdzeniem pana posła, że "samochód z jednym rzędem siedzeń, który w momencie zakupu i poprzedniego przeglądu spełniał kryteria pełnego odliczania VAT od zakupu, eksploatacji i zakupu paliw, w celu potwierdzenia spełniania tych samych kryteriów musi przejść dodatkowe badanie techniczne w stacji kontroli pojazdów". Jak wskazano bowiem powyżej, w przypadku tzw. pojazdów wielozadaniowych i vanów nie ma obowiązku przeprowadzania ponownego badania technicznego. Natomiast w przypadku pojazdów wskazanych w art. 86a ust. 9 pkt 1b i pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług badanie takie musi być przeprowadzone z uwagi na zmianę katalogu pojazdów, w którym mieściły się te pojazdy.

Przechodząc do pytań pana posła dotyczących konsekwencji wynikających z niewykonania dodatkowego badania technicznego pojazdów nabytych przed dniem 1 kwietnia 2014 r. w terminie wskazanym w ustawie, uprzejmie informuję.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 312) dodatkowe badanie techniczne powinno być przeprowadzone w terminie najbliższego obowiązkowego okresowego badania technicznego, nie później jednak niż przed dniem 1 lipca 2014 r. Jeżeli przed upływem najbliższego obowiązkowego okresowego badania technicznego lub przed dniem 1 lipca 2014 r. doszło do sprzedaży takiego pojazdu, wówczas dodatkowe badanie techniczne powinno być przeprowadzone nie później niż przed dniem dokonania sprzedaży (art. 9 ust. 2 ww. ustawy z dnia 7 lutego 2014 r.).

W przypadku niewykonania dodatkowego badania technicznego w wyżej wskazanym terminie uznaje się, że od dnia 1 kwietnia 2014 r. pojazd nie mieści się w katalogu pojazdów wskazanych w art. 86a ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, czyli pojazdów, które ze względu na swoją konstrukcję ustawowo uznawane są za pojazdy wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej. Oznacza to, że już od dnia 1 kwietnia 2014 r. w stosunku do takiego pojazdu zastosowanie znajdą zasady ogólne. Odliczenie podatku VAT w pełnej wysokości uzależnione wówczas będzie od spełnienia warunków wskazanych w art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z ww. przepisem odliczenie pełne przysługuje, jeżeli sposób wykorzystania pojazdu przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach jego używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tego pojazdu ewidencją przebiegu, wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Ponadto w takim przypadku wystąpi również obowiązek złożenia do naczelnika urzędu skarbowego informacji o tym pojeździe (VAT-26).

Jeżeli nie zostaną spełnione ww. warunki, wówczas od dnia 1 kwietnia 2014 r. podatnikowi przysługuje ograniczone do wysokości 50% kwoty prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z takim pojazdem (czyli z tytułu czynszu czy rat leasingowych, wydatków eksploatacyjnych). Ograniczone prawo do odliczenia będzie miało również zastosowanie zapewne do nabywanego paliwa wykorzystywanego do napędu takiego pojazdu. Zakładam bowiem na podstawie informacji zawartych w interpelacji, że wskazane przez pana posła pojazdy to pojazdy, w odniesieniu do których odliczenie takie by przysługiwało (kwestie te należałoby oczywiście zweryfikować na podstawie dodatkowych informacji).

W momencie uzyskania zaświadczenia potwierdzającego spełnienie wymagań wskazanych w ustawie oraz dokonania odpowiedniej adnotacji w tym zakresie w dowodzie rejestracyjnym taki pojazd spełnia wymagania dla uznania go, ze względu na konstrukcję, za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Podatek naliczony od wydatków związanych z takim pojazdem może być wówczas w całości odliczany na podstawie art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a w związku z art. 86a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Oznacza to, że podatnik, który dokonywał odliczenia podatku VAT w pełnej wysokości, spełniając warunki wskazane w art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, nie ma już obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu takiego pojazdu. Nie jest również konieczne określanie w przedsiębiorstwie zasad używania tego pojazdu wykluczających możliwość jego wykorzystywania w celach prywatnych. Zmienia się bowiem podstawa uprawniająca do pełnego odliczania podatku VAT, w związku z czym zmianie ulegają również warunki, jakie należy spełnić w celu realizacji tego odliczenia.

Natomiast podatnik, który stosował ograniczenie w odliczaniu podatku do wysokości 50% kwoty podatku, uzyskuje prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku od wydatków ponoszonych od momentu uzyskania zaświadczenia potwierdzającego spełnienie przez pojazd wymagań wskazanych w ustawie oraz dokonania odpowiedniej adnotacji w tym zakresie w dowodzie rejestracyjnym.

Przedstawiając powyższe, chciałbym zwrócić uwagę, że do pojazdów samochodowych nabytych po dniu 31 marca 2014 r. zastosowanie znajdą opisane poniżej zasady. Jeżeli nabycie pojazdu samochodowego nastąpiło po dniu 31 marca 2014 r., wówczas dodatkowe badanie techniczne powinno być przeprowadzone niezwłocznie po zakupie pojazdu, gdyż posiadanie zaświadczenia potwierdzającego spełnienie przez pojazd wymagań wskazanych w ustawie oraz odpowiednia adnotacja w tym zakresie w dowodzie rejestracyjnym wpływają na prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W przypadku niewykonania dodatkowego badania technicznego do czasu złożenia ww. deklaracji zastosowanie znajdą wyżej opisane zasady ogólne. Oznacza to, że od wydatków związanych z takim pojazdem będzie przysługiwało pełne prawo do odliczenia lub ograniczone, w zależności od spełnienia warunków wskazanych w art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jeżeli podatnik zastosuje ograniczenie w odliczaniu podatku, wówczas w momencie uzyskania zaświadczenia potwierdzającego spełnienie wymagań wskazanych w ustawie oraz dokonania odpowiedniej adnotacji w tym zakresie w dowodzie rejestracyjnym przyjmuje się, że następuje zmiana wykorzystywania takiego pojazdu i podatnik ma prawo do podwyższenia kwoty podatku naliczonego poprzez zastosowanie korekty na podstawie art. 90b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Przy czym wysokość dokonanej korekty podatku uzależniona będzie od momentu uzyskania zaświadczenia z dodatkowego badania technicznego oraz dokonania odpowiedniej adnotacji w tym zakresie w dowodzie rejestracyjnym. Wskazać bowiem należy, że korekta podatku dokonywana jest w odpowiedniej proporcji do pozostałego okresu korekty. Okres korekty w takim przypadku obejmuje 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nabyto pojazd samochodowy. W przypadku pojazdów o wartości początkowej do 15 tys. zł okres ten wynosi odpowiednio 12 miesięcy.

Wskazać jednakże należy, że korekcie podlegają tylko wydatki z tytułu nabycia. Pozostałe wydatki, w tym nabycie paliwa, inne wydatki eksploatacyjne oraz wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco (a nie jak przy nabyciu na własność - jednorazowo, z góry), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco - w miesiącu zmiany przeznaczenia pojazdu dokonywana jest zmiana zasad odliczania.

Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, że do resortu finansów nie docierały sygnały dotyczące problemów w zakresie interpretacji przepisów regulujących kwestię wskazanych przez pana posła dodatkowych badań technicznych pojazdów, w związku z tym trudno jest odnieść się do twierdzenia pana posła, że "nie są znane konsekwencje wynikające z niewykonania dodatkowego badania technicznego na czas".

Wskazać należy, że jeżeli wprowadzone z dniem 1 kwietnia 2014 r. regulacje dotyczące pojazdów samochodowych generują jakiekolwiek wątpliwości interpretacyjne w zakresie konkretnego stanu faktycznego, wówczas zainteresowani mają prawo zwrócić się do właściwego organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Zasady udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnych sprawach szczegółowo określają przepisy art. 14b-14p z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.). Ogólne informacje z zakresu przepisów prawa podatkowego można również uzyskać na infolinii Krajowej Informacji Podatkowej.