SPS-023-26974/14 - Stanowisko MPiPS w sprawie emerytur dla osób piastujących funkcje wójtów, burmistrzów i prezydentów.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, z późn. zm.) wójt jest organem wykonawczym gminy. Z przepisu art. 4 ust. 1 pkt 1c w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.) wynika, że wójt jest zatrudniany na podstawie wyboru, a jego pracodawcą jest urząd gminy. Zgodnie z art. 2 w zw. z art. 73 § 2 Kodeksu pracy wójt jest pracownikiem, którego stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu.

Zasady pobierania emerytury przez pracowników określone są w przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą emerytalną".

Zgodnie z art. 103 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej osiąganie przychodu przez zatrudnioną osobę, która osiągnęła wiek emerytalny, nie powoduje zmniejszenia wysokości świadczenia emerytalnego ani jego zawieszenia. Należy jednak pamiętać o warunku określonym w art. 103a, zgodnie z którym prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

W przypadku emerytów, którzy spełnili warunek określony w art. 103a ustawy emerytalnej, ale nie osiągnęli wieku emerytalnego, wysokość świadczenia ulegnie odpowiedniemu zmniejszeniu, gdy uprawniona osoba osiągnie przychód w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego. Prawo do emerytury ulegnie zaś zawieszeniu w przypadku osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 130% przeciętnego wynagrodzenia (art. 104 ust. 7 i 8 ustawy).

Należy podkreślić, że jedną z głównych zasad systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce jest zasada równego traktowania ubezpieczonych wyrażona w art. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442, z późn. zm.).

Dotyczy ona w szczególności:

Ewentualne wykluczenie wójtów, burmistrzów i prezydentów z kręgu uprawnionych do pobierania emerytury na takich samych zasadach jak pozostali pracownicy stałoby w sprzeczności z zasadą równego traktowania ubezpieczonych oraz z konstytucyjną zasadą równości.

Jednocześnie w zakresie pytania o kwestie etyczne należy zauważyć, że decyzję o powierzeniu funkcji wójta osobie, która pobiera świadczenie emerytalne, podejmują bezpośrednio wyborcy, i tylko oni są właściwi do ferowania w tym zakresie ocen z zakresu etyki.