SPS-023-26118/14 - Stawka podatku od nieruchomości dla budynków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) rady gmin upoważnione są do określania stawek podatku od nieruchomości w granicach ustawowych stawek maksymalnych, zróżnicowanych dla budynków lub ich części: m.in. mieszkalnych oraz związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 z późn. zm.) podstawę wymiaru podatków stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Wynika z powyższego, że m.in. podatek od nieruchomości ustalany jest w oparciu o wynikające z ewidencji gruntów i budynków dane, które są wiążące dla organu podatkowego. Zasadnicze znaczenie ewidencji gruntów i budynków jako urzędowego źródła informacji faktycznych wykorzystywanych w postępowaniach administracyjnych i podatkowych, z której wynika domniemanie zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, znajduje potwierdzenie w bogatym orzecznictwie sądów administracyjnych (m.in. wyrok WSA w Warszawie z dnia 2 grudnia 2004 r. III SA/Wa 257/04, wyrok SN z dnia 13 lutego 2003 r. III RN 22/02, wyroki WSA w Szczecinie z 24 stycznia 2013 I SA/Sz 697/12 i 23 stycznia 2013 r. I SA/Sz 695/12).

W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych nie ma definicji własnej budynku mieszkalnego. Definicja budynku zawarta w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy służy jedynie klasyfikacji danego obiektu budowlanego jako budynku, tzn. określeniu rodzaju przedmiotu opodatkowania. Nie jest więc pomocna w ustaleniu przeznaczenia (wykorzystywania) budynku do określonych celów, od czego zależy stosowanie odpowiedniej stawki podatku. W związku z tym jak najbardziej zasadne jest przyjęcie definicji budynku mieszkalnego, którą posługuje się ewidencja gruntów i budynków, czego podstawą jest art. 21 Prawa geodezyjnego i kartograficznego.

Z § 63 rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454, ze zm.) wynika, że jedną z danych ewidencyjnych budynku jest rodzaj budynku według Klasyfikacji Środków Trwałych. W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz. U. Nr 242, poz. 1622) budynki mieszkalne zostały określone jako obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana na cele mieszkalne.

Odnosząc powyższe do opodatkowania budynku lub jego części stawką podatku przewidzianą dla budynków mieszkalnych, zastosowanie tej stawki powinno mieć miejsce wtedy, gdy w ewidencji gruntów i budynków budynek określony został jako mieszkalny. Jedynie w przypadku gdy w ewidencji brak jest danych na temat przedmiotu opodatkowania, określenie charakteru budynku w postępowaniu podatkowym może być ustalone w oparciu o inne prawnie dopuszczalne dowody, np. dowody świadczące o rzeczywistym wykorzystywaniu budynku na cele mieszkaniowe (por. wyrok NSA z dnia 17 lutego 2009 r. II FSK 884/08).

Budynki mieszkalne wyłączone są ze stosowania stawki dla przedmiotów opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, niezależnie od tego, czy podmiot będący podatnikiem prowadzi działalność gospodarczą, co wynika z art. 1a ust. 1 pkt 3 i art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Budynki mieszkalne mogą być opodatkowane taką stawką tylko wtedy, gdy są faktycznie zajęte na działalność gospodarczą. Jednak wyłączenie ze stosowania stawki dla działalności gospodarczej dotyczy budynków mieszkalnych we wskazanym wyżej znaczeniu, a więc budynków oznaczonych w ewidencji gruntów jako mieszkalne.

Należy ponadto mieć na uwadze, że jeśli działalność gospodarcza przedsiębiorcy polega na wynajmowaniu nieruchomości (jest to istota prowadzonej przez niego działalności gospodarczej), lokal pełniący funkcję mieszkalne de facto jest zajęty na wykonywanie działalności gospodarczej.

Części budynków, które w ewidencji oznaczone są jako niemieszkalne, nawet jeżeli faktycznie mają charakter mieszkalny, nie korzystają z opodatkowania niższą stawką, jeśli nie są wyodrębnione prawnie, jako lokale mieszkalne w znaczeniu ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, z późn. zm.).

Skutkiem wyodrębnienia własności lokalu na podstawie przepisów ustawy o własności lokali jest utworzenie odrębnej nieruchomości, ze wszystkimi tego konsekwencjami w sensie prawnym, tj. określeniem powierzchni nieruchomości, jej części składowych, pomieszczeń przynależnych i części wspólnych, określeniem osoby właściciela i założeniem księgi wieczystej (zob. komentarz do art. 2 ustawy o własności lokali, E. Bończak-Kucharczyk, Oficyna 2010, Lex).

W takim przypadku nieruchomość stanowi również odrębny przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości i powinna być opodatkowana właściwą dla niej stawką (jeśli jest to lokal mieszkalny - stawką właściwą dla budynku mieszkalnego), niezależnie od tego, że jest częścią budynku o innym przeznaczeniu.

Ministerstwo Finansów nie prowadzi obecnie prac legislacyjnych w zakresie zmian przepisów dotyczących stosowania stawki od budynków mieszkalnych.