SPS-023-25832/14 - Stanowisko MPiPS w sprawie możliwości uzyskania renty inwalidzkiej z tytułu choroby zawodowej

W swym wystąpieniu poseł Danuta Pietraszewska porusza sprawę pana D. R., któremu ZUS odmówił prawa do renty, gdyż komisja lekarska ZUS orzekła, że zainteresowany nie jest niezdolny do pracy, a Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło jedynie obowiązujące w tym zakresie przepisy. Pani poseł pyta, czy istnieją jakieś odstępstwa prawne umożliwiające zainteresowanemu staranie się o rentę. Zasady przyznawania i wypłaty świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych są ścisłe określone normami ustawowymi. Dotyczy to także ubezpieczenia wypadkowego oraz systemu świadczeń przysługujących w razie wypadku przy pracy czy choroby zawodowej. Z tego też względu, omawiając warunki, jakie muszą być spełnione, aby konkretny rodzaj świadczenia mógł być przyznany, niezbędne jest podanie ustawowych przepisów, jednoznacznie określających kryteria wymagane do przyznania konkretnego świadczenia. W systemie ubezpieczeń społecznych nie występują świadczenia, których przyznanie zależy od swobodnej oceny organu rentowego. Uprawnień do przyznawania świadczeń osobom, które nie spełniają kryteriów ustawowych, nie ma też minister pracy i polityki społecznej. Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, że przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, z późn. zm.) przewidują możliwość przyznawania świadczeń w szczególnym trybie. I tak - zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy - w szczególnie uzasadnionych przypadkach emeryturę lub rentę na warunkach i w wysokości innej niż określone w ustawie może przyznać prezes Rady Ministrów. Za przypadek szczególny są przy tym uznawane sytuacje, w których wnioskodawca z jednej strony podczas swojej działalności czy pracy zawodowej położył wybitne zasługi dla kraju, z drugiej strony nie spełnia kryteriów pozwalających na uzyskanie świadczeń w trybie zwykłym. Ponadto - zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy - ubezpieczonym, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają wymaganych warunków do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, prezes ZUS może przyznać w drodze wyjątku świadczenie w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie. Z informacji przedstawionej przez poseł Danutę Pietraszewską wynika, że powyższe okoliczności nie występują w omawianym przypadku.