SPS-023-2467/06 - Możliwość zwrotu podatku VAT likwidowanym spółkom

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 2467 w sprawie zwrotu podatku VAT likwidowanym spółkom.

Szanowny Panie Marszałku! W związku z pismem Pana Marszałka z dnia 27 kwietnia 2006 r. znak: SPS-023-2467/06, przy którym przekazana została interpelacja Pana Posła Adama Ołdakowskiego w sprawie odmowy dokonywania przez urzędy skarbowe zwrotu różnicy podatku od towarów i usług spółce cywilnej w przypadku jej likwidacji, uprzejmie informuję:

Zgodnie z art. 14 ust. 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), jeżeli w wyniku dokonanego spisu z natury w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej kwota podatku naliczonego jest wyższa od kwoty podatku należnego, podatnikowi przysługuje prawo zwrotu z urzędu skarbowego różnicy podatku. Zwrot różnicy podatku następuje na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju, wskazanym przez podatnika w zgłoszeniu identyfikacyjnym.

Pragnę w tym miejscu zaznaczyć, że poruszona w interpelacji Pana Posła kwestia zwrotu podatku spółkom handlowym mającym osobowość prawną (spółkom akcyjnym czy spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością) po likwidacji jest nieporównywalna do sytuacji spółek cywilnych, które są rozwiązywane. Spółki prawa handlowego mające osobowość prawną przed ich rozwiązaniem są objęte postępowaniem likwidacyjnym, w okresie którego cały czas są one podatnikami podatku od towarów i usług. Przepis art. 14 ustawy nie ma zatem zastosowania do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych.

W przypadku spółek cywilnych i spółek handlowych niemających osobowości prawnej sprawa przedstawia się odmiennie. Zgodnie z art. 15 ww. ustawy podatnikiem podatku od towarów i usług jest m.in. jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej i za takiego podatnika ustawodawca uznaje spółki cywilne (spółki handlowe niemające osobowości prawnej), a nie wspólników tych spółek. Rozwiązanie spółki cywilnej i następujące po niej wykreślenie tej spółki z rejestru podatników powoduje, iż przestał istnieć podatnik w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, co wiąże się co do zasady z sytuacją, w której organ podatkowy nie może dokonać zwrotu różnicy podatku.

Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. w wyroku z dnia 20 kwietnia 2004 r. sąd stwierdził, że "rozwiązanie/likwidacja spółki cywilnej powoduje, że traci ona podmiotowość podatkowoprawną na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług" oraz w wyroku z dnia 23 maja 2003 r., w którym sąd stwierdził, że "w przypadku rozwiązania spółki cywilnej automatycznie przestaje istnieć podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT korzystający z uprawnień i wypełniający obowiązki określone w ustawie o VAT").

Natomiast dokonywanie zwrotów wspólnikom wymagałoby dokonywania przez organ podatkowy podziału zwracanych kwot pomiędzy poszczególne osoby wchodzące w skład spółki. Sytuacja taka mogłaby prowadzić do licznych sporów co do poprawności rozdysponowania tych kwot, jak również co do podstawy prawnej takiego działania organów.