SPS-023-24650/14 - Stanowisko MPiPS w sprawie kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad członkiem rodziny

Zgodnie z art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159) płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, są uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz są upoważnieni do formalnej kontroli zaświadczeń. Z § 8 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz. U. Nr 65, poz. 743) wynika, że kontrola przeprowadzana jest przez osobę imiennie upoważnioną przez płatnika składek.

Należy zauważyć, że przepisy te nie wskazują stosunku prawnego, jaki powinien łączyć osobę kontrolującą i płatnika składek. Nie wyłączają też możliwości przeprowadzenia kontroli przez osobę niezwiązaną stosunkiem prawnym bezpośrednio z płatnikiem, np. przez pracownika podmiotu, któremu płatnik powierzył dokonanie tej czynności. Odrębne od podstawy prawnej (w rozumieniu prawnopracowniczym lub cywilnoprawnym) wykonania na rzecz płatnika czynności polegającej na przeprowadzeniu kontroli wykorzystywania zwolnienia lekarskiego są kwestie związane z umocowaniem do jej przeprowadzenia.

W świetle art. 68 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz § 8 wymienionego wyżej rozporządzenia kompetencja do przeprowadzenia kontroli lub upoważnienia do niej innej osoby przysługuje wyłącznie płatnikowi składek. Istotne jest więc, by upoważnienie osoby przeprowadzającej kontrolę pochodziło bezpośrednio od płatnika składek.

W kwestii, czy zlecanie przez płatnika kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy firmie zewnętrznej jest zgodne z ustawą o ochronie danych osobowych, zwróciłem się o opinię do generalnego inspektora ochrony danych osobowych. Otrzymaną opinię przedstawię niezwłocznie.