SPS-023-22441/11 - Stanowisko MPiPS w sprawie zmian dotyczących sposobu naliczania kapitału początkowego

W związku z interpelacją pani poseł Elżbiety Witek, przesłaną przy piśmie z dnia 10 maja 2011 r., znak: SPS-023-22441/11, w sprawie zmian dotyczących naliczania kapitału początkowego, uprzejmie informuję, że podzielam opinię odnośnie do celowości zmiany przepisów art. 174 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) określających sposób ustalania kapitału początkowego.

Podstawą obliczenia emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., objętych nowym systemem emerytalnym, jest indywidualny kapitał zewidencjonowany na koncie ubezpieczonego. Na ten kapitał składają się wszystkie składki wpłacone na ubezpieczenie emerytalne od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia złożenia wniosku o emeryturę (odpowiednio zwaloryzowane) oraz zwaloryzowany kapitał początkowy, obliczony za staż ubezpieczeniowy przypadający do dnia 31 grudnia 1998 r.

Z obecnego brzmienia przepisów art. 174 ww. ustawy wynika jednak, że obliczenie kapitału początkowego możliwe jest tylko wtedy, gdy staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy wynosi co najmniej 6 miesięcy i jeden dzień. Osoby, które mają krótszy staż ubezpieczeniowy, nawet jeśli składa się on wyłącznie z okresów składkowych, nie mogą mieć ustalonego kapitału początkowego.

Prawidłowość tego rozwiązania budzi poważne wątpliwości, ponieważ nowa formuła wymiaru emerytury opiera się na założeniu, że wysokość tego świadczenia powinna być pochodną kwoty składek wpłaconych w czasie aktywności zawodowej na przestrzeni całego życia. Obecnie obowiązujące zasady obliczania kapitału początkowego kwestionuje również rzecznik praw obywatelskich, wskazując, że ubezpieczeni nie otrzymują należnego świadczenia.

W związku z powyższym w resorcie pracy i ubezpieczeń społecznych przygotowano projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zawierający m.in. propozycję zmiany sposobu ustalania kapitału początkowego umożliwiającą obliczenie go za każdy udowodniony staż ubezpieczeniowy, a więc także wtedy, gdy staż pracy (ubezpieczenia) jest krótszy niż 6 miesięcy i 1 dzień. Dzięki zmianie art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS sposób obliczania kapitału początkowego stanie się adekwatny do nowej formuły emerytalnej, w której akcentowana jest długość okresu opłacania i wysokość składek na ubezpieczenie w całym okresie aktywności zawodowej objętej ubezpieczeniem emerytalnym.

Uprzejmie informuję, że projekt ustawy został już przyjęty przez komitet Rady Ministrów na posiedzeniu w dniu 12 maja br. i należy oczekiwać, że w najbliższym czasie będzie rozpatrzony przez Radę Ministrów.