SPS-023-22272/13 - Opodatkowanie prezentów znacznej wartości, otrzymanych od osób z I i II grupy podatkowej.

Nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny, co do zasady, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), zwanej dalej: "u.p.s.i.d.".

Przedmiotem złożonej interpelacji są zasady opodatkowania pieniędzy i prezentów znacznej wartości otrzymanych od osób bliskich.

Na wstępie pragnę więc wyjaśnić, że zgodnie z art. 4a u.p.s.i.d. nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez osoby najbliższe (małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę) korzysta z całkowitego zwolnienia od podatku, pod warunkiem zgłoszenia przez obdarowanego takiego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny. Obowiązek zgłoszenia jest wyłączony w przypadkach, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

W przypadku osób niezaliczonych przez ustawodawcę do kręgu najbliższych obowiązek zapłaty podatku nastąpi jedynie wówczas, gdy czysta wartość przysporzenia otrzymanego od jednej osoby, w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony został nabywca, przekroczy kwotę wolną od podatku, tj.:

- 9637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,

- 7276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,

- 4902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 2 u.p.s.i.d., jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Podkreślenia wymaga, że nie podlegają kumulacji darowizny otrzymane od różnych darczyńców.

Pragnę też zauważyć, że w świetle konstytucyjnej zasady powszechności opodatkowania wszyscy są zobowiązani do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Wszelkie zaś ulgi i zwolnienia powinny być w sposób racjonalny uzasadnione. Kwoty wolne od podatku stanowią swoistą ulgę podatkową, a zgodnie z art. 17 u.p.s.i.d. podlegają waloryzacji, w przypadku wzrostu cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku o ponad 6%.

W mojej ocenie brak jest uzasadnienia dla podwyższenia kwot wolnych od podatku, w szczególności w przypadku gdy rozwiązanie takie służyć miałoby nieobciążaniu podatkiem nabycia prezentów znacznej wartości, we wskazanych w interpelacji okolicznościach.

Zmiany w postulowanym zakresie skutkowałyby zmniejszeniem wpływów do budżetów gmin z tytułu podatku od spadków i darowizn. W świetle natomiast obowiązujących przepisów zmniejszenie dochodów budżetowych tych jednostek wymaga jednoczesnego zmniejszenia ich zadań i kompetencji, w przeciwnym razie konieczne jest zrekompensowanie im utraconych wpływów budżetowych.

Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, iż podzielam wyrażony w interpelacji pogląd, że prezenty w okolicznościach w niej wskazanych, tj. z okazji komunii, zaręczyn, ślubu, 18. urodzin, ukończenia studiów czy też zaliczenia egzaminów zawodowych, o wartości przekraczającej kwoty wolne, określone w art. 9 ust. 1 u.p.s.i.d., otrzymywane są przede wszystkim od najbliższych. W takim przypadku, po spełnieniu przez obdarowanego warunków określonych w art. 4a u.p.s.i.d., przysporzenia te korzystają z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

W Ministerstwie Finansów nie są obecnie prowadzone prace legislacyjne mające na celu podwyższenie obowiązujących kwot wolnych od podatku od spadków i darowizn. W mojej ocenie brak jest jakichkolwiek merytorycznych przesłanek do podejmowania takich działań, które doprowadzić mogłyby jedynie do rozszczelnienia systemu podatkowego.