SPS-023-21748/13 - Stanowisko MPiPS w sprawie legalnego zatrudniania niań po wejściu w życie tzw. ustawy żłobkowej.

Zgodnie z art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. Nr 45, poz. 235, z późn. zm.) niania jest zatrudniana przez rodziców dziecka na podstawie umowy o świadczenie usług - umowy uaktywniającej, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia. Rodzice, którzy chcą skorzystać z tej formy opieki dla swoich dzieci, podpisaną z nianią umowę zgłaszają do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wówczas zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne za nianię opłaca ZUS z budżetu państwa, jednakże od kwoty nie wyższej niż wysokość minimalnego wynagrodzenia ustalonego zgodnie z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Atrakcyjność instytucji niani związana z przysługującymi rodzicom i niani ulgami w opłacaniu składek, związanych z legalnym zatrudnieniem na podstawie umowy uaktywniającej, jest wyraźnie widoczna w informacjach przesłanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z informacji tych wynika, że liczba oficjalnie zatrudnionych niań systematycznie rośnie i na dzień 15 października 2013 r. wyniosła 9006, co w porównaniu z analogicznym okresem roku 2012 stanowi wzrost o prawie 800 osób.

Odnosząc się do podniesionego w interpelacji problemu obaw dotyczących skomplikowanej procedury rejestracyjnej w ZUS oraz innych formalności, którym musieli sprostać rodzice pracodawcy, należy wskazać, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych przygotował szeroką kampanię informacyjną dla rodziców zawierających umowy uaktywniające. Poradnik wyjaśniający opisane wyżej procedury znajduje się na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych www.zus.pl, w zakładce: Nianie w ubezpieczeniu społecznym lub Nianie - krok po kroku. Z poradników rodzic dowie się, m.in. jak zarejestrować nianię oraz co zrobić, gdy niania zachorowała lub miała wypadek.

Jeżeli jednak rodzic ma nadal wątpliwości lub problemy w wypełnieniu dokumentów ubezpieczeniowych, może zgłosić się do terenowej jednostki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, gdzie w wydziale obsługi klientów uzyska pomoc.

Podsumowując, instytucja niani jest bardzo atrakcyjną formą pomocy młodym rodzicom umożliwiającą im ponowne wejście na rynek pracy po okresie opieki nad dzieckiem lub utrzymanie dotychczasowej aktywności zawodowej, a nianiom, w tym także z kręgu najbliższej rodziny dziecka (np. babcia, ciocia), umożliwiającą zdobycie lub powiększenie stażu ubezpieczeniowego dającego im szansę na wypłatę w przyszłości emerytury lub renty lub przeliczenie (podwyższenie) wysokości już otrzymanej emerytury lub renty.