SPS-023-21073/13 - Podatek akcyzowy od pojazdów sanitarnych.

Na wstępie należy wyjaśnić, iż zgodnie z art. 80 poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 29, poz. 257 z późn. zm.) akcyzie podlegały samochody osobowe niezarejestrowane na terytorium kraju, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Zgodnie z przepisami ww. ustawy do celów poboru akcyzy w przypadku importu i nabycia wewnątrzwspólnotowego pojazdów zastosowanie miała klasyfikacja wyrobów w układzie odpowiadającym Nomenklaturze Scalonej natomiast do celów poboru akcyzy na terytorium kraju stosowana była klasyfikacja w układzie odpowiadającym Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU.

W świetle obowiązującej uprzednio ustawy o podatku akcyzowym przedmiotem opodatkowania w przypadku sprzedaży samochodów na terytorium kraju były pojazdy klasyfikowane wg kodu PKWiU 34.10.2. Natomiast w przypadku importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów opodatkowane były pojazdy klasyfikowane do pozycji 8703 Nomenklatury Scalonej.

Na gruncie obecnie obowiązującej ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.) zrezygnowano z posługiwania się kodami PKWiU na rzecz stosowania jedynie kodów CN. W przypadku samochodów osobowych opodatkowane są te, które spełniają wymagania pozycji 8703 Nomenklatury Scalonej.

Pojazdy rozumiane powszechnie jako ambulanse klasyfikowane były i są do kodu 8703 Nomenklatury Scalonej. Powyższe potwierdzone zostało również orzeczeniami sądów administracyjnych. Ambulanse w świetle zapisów Nomenklatury Scalonej są uznawane za samochody służące głównie do przewozu osób i spełniają wymagania pozycji 8703. Ambulans, w świetle Nomenklatury Scalonej, nie może być uznany za pojazd specjalny. Wg Nomenklatury Scalonej pojazdami specjalnymi są samochody, których głównym celem nie jest przewóz osób albo towarów, lecz są to pojazdy specjalnie skonstruowane albo przystosowane, wyposażone w różne urządzenia umożliwiające wykonywanie pewnych funkcji nietransportowych. Przykładem pojazdów specjalnych w świetle Nomenklatury Scalonej są

- ruchome przychodnie rentgenowskie (np. wyposażone w gabinet do badania, ciemnię oraz pełny zestaw sprzętu radiologicznego),

- ruchome kliniki (medyczne lub dentystyczne) z salą operacyjną, urządzeniami anestezjologicznymi i inną aparaturą chirurgiczną.

Pojazdy rozumiane powszechnie jako ambulanse (karetki) w świetle klasyfikacji w układzie PKWiU również uznawane były i są jako pojazdy do przewozu osób. Ambulanse spełniają wymagania kodu PKWiU 34.10.2. Powyższe zostało potwierdzone przez Główny Urząd Statystyczny, który jest organem odpowiedzialnym za klasyfikacje w układzie PKWiU. GUS w opinii przekazanej do Ministerstwa Finansów wskazał, iż "Ambulanse sanitarne, niezależnie od ich typu, są pojazdami przeznaczonymi do przewozu osób chorych oraz personelu medycznego czuwającego nad ich bezpieczeństwem (...) przy czym docelowe czynności medyczne przeprowadzane są już w lecznicach stacjonarnych, natomiast zadaniem ambulansów jest bezpieczny dowóz pacjentów do lecznic".

Zatem zarówno w świetle poprzednio obowiązujących przepisów, jak i obecnie obowiązującej ustawy o podatku akcyzowym, karetki należą do pojazdów spełniających wymagania pozycji 8703 Nomenklatury Scalonej oraz kodu PKWiU 34.10.2, a więc są opodatkowane akcyzą.

Odnosząc się do kwestii konieczności uregulowania przez producentów karetek należnego podatku akcyzowego za okres sprzed 1 marca 2009 r., należy wyjaśnić, iż zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Zatem organ podatkowy ma 5 lat na podjęcie działań mających na celu zapewnienie prawidłowego stosowania przepisów z zakresu podatku akcyzowego, co w przedmiotowej sprawie miało miejsce.

Odnosząc się do pytania dotyczącego dostrzegania i monitorowania wskazanego w interpelacji problemu, uprzejmie informuję, iż Związek Producentów i Dystrybutorów Pojazdów Sanitarnych w listopadzie 2012 r. zwrócił się do ministra finansów z prośbą o wyjaśnienie działań organów podatkowych w powyższym zakresie. Związek przedstawił dokumentację określającą rodzaje pojazdów, które nabywał wewnątrzwspólnotowo, oraz wskazał wyposażenie, jakie było montowane w produkowanych na terytorium kraju pojazdach. Odbyło się również kilka spotkań pomiędzy przedstawicielami związku i Ministerstwa Finansów. Po zgromadzeniu dokumentacji oraz przeprowadzonej analizie przedmiotowej kwestii, w celu potwierdzenia prawidłowości opodatkowania ambulansów wyprodukowanych na terytorium kraju, Ministerstwo Finansów zwróciło się do Głównego Urzędu Statystycznego, który jest organem właściwym do klasyfikacji pojazdów w układzie PKWiU, o opinię w przedmiotowej sprawie.

Z wyjaśnień GUS jednoznacznie wynikało, iż przyjęta przez podmioty dokonujące pierwszej sprzedaży ambulansów na terytorium kraju klasyfikacja tych pojazdów do pozycji PKWiU 34.10.54-90 "pojazdy samochodowe specjalnego przeznaczenia, gdzie indziej niewymienione" była nieprawidłowa. Wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 (Dz. U. Nr 42, poz. 264, z późn. zm.) pozycja PKWiU 34.10.54-90 obejmuje pojazdy samochodowe, specjalnie skonstruowane albo przystosowane, wyposażone w różne urządzenia umożliwiające wykonywanie pewnych funkcji nietransportowych, co oznacza, iż głównym przeznaczeniem pojazdu z niniejszej pozycji nie jest przewóz osób ani towarów. GUS wskazał jednocześnie, iż pojazdy sanitarne sprzedawane przez członków związku winny być klasyfikowane do kodu PKWiU 34.10.2, czym potwierdził prawidłowość działania organów podatkowych.

W tym miejscu wyjaśnić należy, iż w poprzednim stanie prawnym członkowie Związku Producentów Pojazdów Sanitarnych nie odprowadzali podatku akcyzowego od sprzedanych ambulansów, pomimo istnienia takiego obowiązku w przepisach ustawy o podatku akcyzowym. Zatem organy podatkowe zasadnie wszczynały postępowania i wymierzały podatek akcyzowy od samochodów sanitarnych.

Odnosząc się natomiast do możliwości zapaści sektora producentów pojazdów sanitarnych w wyniku działań organów podatkowych, należy wyjaśnić, iż podatnik może zwrócić się do organu podatkowego z wnioskiem np. o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań.

Zgodnie z art. 67b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) organ podatkowy na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, określonych w art. 67.

Zgodnie natomiast z art. 67a § 1 organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b § 1, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

Jednocześnie wskazać należy, iż stosowanie przepisu art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej powinno mieć charakter szczególny, gdyż zgodnie z art. 84 Konstytucji RP każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie, co obliguje organ podatkowy do każdorazowej wnikliwej analizy zastosowania określonej ulgi.

Poinformować należy ponadto, iż przy podejmowaniu decyzji w sprawie umorzenia organ podatkowy ma przywilej swobodnego uznania. Wskazać należy ponadto na łacińską premię "ex iniuria non oritur" (łac. "z bezprawia nie rodzi się prawo"), gdyż umorzenie nie może być powszechnie stosowanym środkiem prowadzącym do zwolnienia od zapłaty podatku. Przerzucanie odpowiedzialności za swoje zaległości podatkowe na płacących regularnie podatki, w sytuacji gdy obiektywnie możliwe jest ich uiszczenie, byłoby niezgodne z konstytucyjną zasadą równości obywateli wobec prawa.

W odniesieniu do zapytania dotyczącego kwestii, czy podjęta zostanie decyzja o wyłączeniu z opodatkowania pojazdów sanitarnych, wyjaśnić należy, iż Ministerstwo Finansów, realizując częściowo wniosek Ministerstwa Zdrowia dotyczący zwolnienia ambulansów z opodatkowania akcyzą, wprowadziło z dniem 10 lipca 2009 r. do ustawy o podatku akcyzowym z dnia 6 grudnia 2009 r. przepis, iż w przypadku samochodów osobowych typu ambulans (8703) do podstawy opodatkowania nie wlicza się kwot stanowiących wartość specjalistycznego wyposażenia medycznego. Wskazać należy, iż zwykle wartość specjalistycznego sprzętu zdecydowanie przekracza wartość samego pojazdu bez wyposażenia. W związku z powyższym pozwoliło to zdecydowanie zmniejszyć płaconą przez producentów aut sanitarnych - ambulansów akcyzę.