SPS-023-2006/06 - Unikanie podwójnego opodatkowania obywateli Polski pracujących w krajach Unii Europejskiej, które zniosły ograniczenia w zatrudnianiu pracowników z Polski

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 2006 w sprawie podwójnego opodatkowania obywateli Polski pracujących w krajach Unii Europejskiej, które zniosły i w przyszłości zniosą ograniczenia w zatrudnianiu pracowników z Polski.

Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na pismo Marszałka Sejmu z dnia 31 marca 2006 r., znak: SPS-023-2006/06, przekazujące w załączeniu interpelację Pani Poseł Ewy Janik z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie opodatkowania obywateli Polski pracujących w Zjednoczonym Królestwie, uprzejmie informuję:

W 2004 roku podjęto rozmowy ze stroną brytyjską w celu renegocjacji polsko-brytyjskiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. W nowej umowie planowane jest przyjęcie metody wyłączenia z progresją. Zgodnie z tą metodą dochód uzyskany w Zjednoczonym Królestwie będzie zwolniony w Polsce od podatku, natomiast będzie wzięty pod uwagę jedynie przy obliczaniu stawki podatkowej, według której podatnik będzie zobowiązany rozliczyć podatek od dochodów uzyskanych w Polsce. Metoda ta zastąpi obecnie obowiązującą metodę zaliczenia proporcjonalnego, polegającą na tym, że podatek zapłacony w Zjednoczonym Królestwie jest zaliczany na poczet podatku polskiego obliczonego od całości dochodów (tj. uzyskanych ze źródeł polskich i brytyjskich) w takiej proporcji, w jakiej dochód ze źródeł brytyjskich pozostaje w stosunku do całości dochodu podatnika. Druga tura negocjacji i ich zakończenie przewidziane są w tym roku. Prawdopodobne jest zatem, iż już w 2006 r. zostanie podpisana nowa umowa.

Należy podkreślić, iż problem niekorzystnego ukształtowania sytuacji podatkowej niektórych osób zamieszkałych w Polsce i pracujących w państwie, z którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidującą metodę zaliczenia proporcjonalnego, nie wypływa z konstrukcji tej metody. Źródeł powyższego problemu należy szukać w finansowo-ekonomicznych uwarunkowaniach państwa, w którym praca jest świadczona. I tak np. niekorzystna sytuacja Polaków pracujących w Zjednoczonym Królestwie wynika z różnic w wysokości dochodów, kosztach utrzymania oraz w systemach podatkowych.

Polacy uzyskujący dochody z pracy w Zjednoczonym Królestwie płacą podatek od uzyskanych tam dochodów według takich samych stawek jak osoby uzyskujące dochody w Polsce, zaliczając na poczet podatku polskiego podatek tam zapłacony. Należy dodać, iż podatnicy w Polsce nie odliczają kosztów rzeczywistych, lecz jedynie ustawowe. Natomiast osoby uzyskujące dochody z pracy za granicą mogą, oprócz odliczenia kosztów ustawowych, zrekompensować przynajmniej częściowo wyższe koszty życia za granicą, poprzez odliczenie od dochodu pewnej kwoty, jako równowartości diet dla osób delegowanych za granicę.

W chwili obecnej trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które pozwolą Polakom pracującym za granicą zrekompensować wyższe koszty utrzymania, m.in. poprzez odliczenie od dochodu kwoty - odpowiadającej 30% diety dla osób delegowanych za granicę - za każdy dzień, w którym praca była wykonywana. Rząd liczy na to, że przed końcem tego roku Parlament RP zmiany te uchwali. Zmiany te mogłyby wejść w życie od 1 stycznia przyszłego roku.

Kwestia wydania rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych za 2005 r. od wynagrodzeń za pracę najemną wykonywaną za granicą była przedmiotem analizy. Jej wyniki dość jednoznacznie wykazały, że brak jest przesłanek, od zaistnienia których Ordynacja podatkowa uzależnia prawo do wydania takiego aktu. Te przesłanki to interes publiczny lub ważny interes podatnika. Trudno stwierdzić istnienie interesu publicznego dla wydania takiego rozporządzenia. Odnosząc się natomiast do drugiej przesłanki, należy wskazać, iż zarówno z przepisów Ordynacji podatkowej jak i z treści orzecznictwa sądów polskich, wynika jednoznacznie, że spełnienie przesłanki ważnego interesu podatnika następuje w sytuacji, gdy istnieje zagrożenie interesów podatnika, a w szczególności podstaw jego egzystencji. Trudno jest mówić o zagrożeniu egzystencji podatników, pośród których duża grupa to osoby uzyskujące dochody z pracy w Zjednoczonym Królestwie, które często podlegają opodatkowaniu według stawki 30% lub 40%. Sytuacja Polaków pracujących za granicą, w tym w Zjednoczonym Królestwie, nie jest w żadnym razie gorsza niż Polaków pracujących w Polsce. Wszyscy płacą podatki według takiej samej skali i według tych samych zasad. W związku z tym wydanie takiego rozporządzenia uprzywilejowałoby pewną grupę społeczną i jednocześnie stanowiłoby przejaw dyskryminacji w stosunku do osób wykonujących pracę w innych państwach.

Reasumując, Minister Finansów dąży do rozwiązania problemu wyższych kosztów utrzymania za granicą poprzez:

- szybkie sfinalizowanie negocjacji i ratyfikację renegocjowanej umowy z Rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,

- uchwalenie zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, które pozwolą Polakom pracującym za granicą (nie tylko w Zjednoczonym Królestwie) na zrekompensowanie wyższych kosztów utrzymania.