SPS-023-19753/10 - Stanowisko MPiPS w sprawie egzekucji składek na Fundusz Pracy od kobiet przebywających na urlopie macierzyńskim i wychowawczym

Ustawą z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 71, poz. 609) zostały wprowadzone przepisy regulujące zasady umarzania oraz zaliczania lub zwrotu należności z tytułu składek za osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy przy tej działalności bądź bycia wspólnikiem spółki cywilnej (w przypadku nieposiadania wpisu do ewidencji działalności) i jednocześnie pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego albo przebywające na urlopie wychowawczym w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 31 sierpnia 2009 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych na ich podstawie był uprawniony do umarzania należności z tytułu opłaconych lub nieopłaconych za te osoby składek, w zakresie przewidzianym wyżej powołaną ustawą. Osoby zainteresowane wnioski w tej sprawie mogły składać w okresie od dnia 1 września 2009 r. do dnia 1 września 2010 r. Terenowe jednostki organizacyjne ZUS - zgodnie z informacją przekazaną przez członka zarządu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - obecnie kończą ich rozpatrywanie (bądź wydane decyzje umorzeniowe są w trakcie uprawomocnienia). ZUS nie mógł natomiast nie wdrażać działań zmierzających do odzyskania nieopłaconych należności z tytułu składek na Fundusz Pracy, nieobjętych działaniem powołanej wyżej ustawy.

Jednakże w grudniu 2010 r., biorąc pod uwagę końcowy etap prowadzonych w Sejmie prac legislacyjnych nad wprowadzeniem zmian umożliwiających umorzenie tych należności za osoby, które w okresie przebywania na urlopie wychowawczym równocześnie prowadziły pozarolniczą działalność lub współpracowały przy tej działalności, członek zarządu ZUS zalecił terenowym jednostkom organizacyjnym zakładu wstrzymanie i niepodejmowanie kolejnych działań związanych z ich odzyskiwaniem.

Ponadto, zgodnie z informacją przekazaną przez członka zarządu ZUS, zakład przygotowuje się do realizacji postanowień art. 8 i 9 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1725), tj. do przyjmowania i rozpatrywania, począwszy od 1 lutego 2011 r., wniosków o umorzenie należności z tytułu składek na Fundusz Pracy za osoby, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 31 sierpnia 2009 r. podlegały obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy przy tej działalności, równocześnie przebywając na urlopie wychowawczym z innego tytułu. Umorzeniem tym, zgodnie z treścią ustawy, będą mogły zostać objęte nieopłacone należności z tytułu składek na Fundusz Pracy, a w przypadku opłacenia tych należności po terminie - wyłącznie odsetki za zwłokę.