SPS-023-19219/10 - Stanowisko MPiPS w sprawie pogarszającej się sytuacji bytowej polskich emerytów i rencistów.

Szanowny Panie Marszałku! W związku z pismem Pana Marszałka z dnia 29 października 2010 r., znak: SPS-023-19219/10, przy którym przesłana została interpelacja posłanki Bożeny Kotkowskiej w sprawie pogarszającej się sytuacji bytowej polskich emerytów i rencistów, przekazuję następujące wyjaśnienie w kwestiach poruszanych w interpelacji.

Świadczenia emerytalno-rentowe podlegają corocznej waloryzacji. Waloryzacja ta uwzględnia wzrost kosztów utrzymania wynikający ze wzrostu cen poprzez uwzględnienie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w gospodarstwach domowych emerytów i rencistów. Ponadto przy ustalaniu wskaźnika waloryzacji, o który zwiększane są świadczenia emerytalno-rentowe, uwzględnia się również udział emerytów i rencistów we wzroście gospodarczym kraju poprzez zwiększenie wskaźnika waloryzacji o 20% realnego wzrostu wynagrodzeń.

Należy nadmienić, że sposób waloryzacji emerytur i rent wypłacanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) podlegał w ostatnich latach modyfikacjom. Poprzednie przepisy wprowadzone ustawą z dnia 16 lipca 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 191, poz. 1954) w 2005 r. i obowiązujące do 31 grudnia 2007 r. odchodziły od corocznej waloryzacji i uzależniały podwyżkę emerytur i rent, w ramach waloryzacji, od osiągnięcia minimalnego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, który został określony na poziomie 105,0%. Jeśli przez 2 lata kalendarzowe następujące po roku, w którym przeprowadzono ostatnią waloryzację, wskaźnik inflacji nie osiągnął tego poziomu, waloryzację można było przeprowadzić od dnia 1 marca następnego roku kalendarzowego. W warunkach niskiej inflacji regulacja ta zapewniała waloryzację tylko raz na trzy lata. Pierwszą waloryzację według ww. zasad przeprowadzono od 1 marca 2006 r. Nastąpiła ona po upływie 24 miesięcy od terminu ostatniej waloryzacji, która miała miejsce 1 marca 2004 r.

Należy nadmienić, że w latach, w których nie było waloryzacji z powodu zbyt niskiej inflacji, tj. w roku 2005 i 2007, emeryci i renciści, którym organy emerytalno-rentowe wypłacały najniższe świadczenia, otrzymali jednorazowe dodatki i zapomogi pieniężne, co stanowiło rekompensatę braku podwyższenia świadczeń.

Następująca od 2005 r. poprawa kondycji gospodarki narodowej oraz stanu finansów publicznych, niższy od zakładanego deficyt budżetu państwa oraz utrzymujący się od kilku lat na niskim poziomie wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych pozwoliły na powrót do formuły corocznej waloryzacji emerytur i rent.

Obecnie obowiązujące zasady waloryzacyjne wprowadzone zostały ustawą z dnia 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 191, poz. 1368). Ustawą tą przywrócono coroczną waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych oraz wprowadzono wskaźnik waloryzacji odpowiadający średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększonemu o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Emerytury i renty podlegają waloryzacji od dnia 1 marca.

Należy podkreślić, że w projekcie ustawy budżetowej na rok 2011 również przewidziano waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych.