SPS-023-1588/08 - Zasady finansowania dróg samorządowych.

Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację pana posła Witolda Kochana, przesłaną przy piśmie Nr SPS-023-1588/08 z dnia 6 marca 2008 r., w sprawie zasad finansowania dróg samorządowych, uprzejmie informuję, że obecnie wszczęte zostały prace mające na celu dokończenie reformy administracji publicznej. Celem tych działań jest uporządkowanie podziału kompetencji między administracją rządową i samorządową oraz wzmocnienie znaczenia samorządu terytorialnego. Problematyka zarządzania drogami i zasady finansowania tych zadań będą ważnym elementem przygotowywanej reformy.

Istniejący w latach 1999-2003 system finansowania drogownictwa samorządowego (w formie części drogowej subwencji ogólnej) uzależniony był m.in. od natężenia ruchu, stanu ilościowego sieci drogowej zarządzanej przez daną jednostkę samorządową, lokalizacji dróg (tereny górskie, odcinki miejskie). Sposób ten nie był akceptowany przez środowiska samorządowe. Strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego uznała, że ówczesny sposób finansowania jednostek samorządowych powinien zostać zmieniony. W związku z powyższym została uchwalona ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966) uwzględniająca w możliwie najpełniejszy sposób postulaty zgłoszone przez poszczególne samorządy.

Od 1 stycznia 2004 r. skala wydatków na drogi samorządowe zależy głównie od tego, jaki jest poziom udziału dochodów budżetów samorządów w podatkach CIT i PIT, oraz od tego, ile środków finansowych samorządy przeznaczą na remonty dróg czy inwestycje drogowe.

Zagadnienia finansowania dróg samorządowych były już przedmiotem konsultacji zainicjowanych przez ówczesny resort transportu. W marcu 2006 r. odbyło się spotkanie z przedstawicielami zarządców dróg różnych szczebli, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Celem spotkania było omówienie problemów związanych z finansowaniem dróg samorządowych i zbadanie możliwości uzyskania dodatkowych środków na ten cel.

Związek Powiatów Polskich przedstawił na Forum Zarządców Dróg Powiatowych w kwietniu 2006 r. tezy wstępne do opracowania propozycji nowych zasad finansowania dróg samorządowych. Dyskusja podczas forum wskazała na brak jednomyślności w tej kwestii. Do resortu transportu nie wpłynęła ostateczna propozycja zmian systemu finansowania dróg samorządowych w Polsce.

Z dotychczasowych doświadczeń wynikających ze współpracy z zarządcami dróg samorządowych różnych szczebli wynika, że istotnym problemem w prawidłowym zarządzaniu siecią drogową jest nie tylko aspekt finansowy, lecz również właściwe wypełnianie obowiązków zarządcy drogi nałożonych ustawowo (art. 20 ustawy o drogach publicznych). Do tych obowiązków należy m.in.: opracowywanie projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich, pełnienie funkcji inwestora, utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu, przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających. Potwierdzają to wyniki kolejnych kontroli przeprowadzanych przez Najwyższą Izbę Kontroli.

Jednocześnie pragnę poinformować, że dodatkowym źródłem dofinansowania dla samorządów na zadania drogowe jest rezerwa subwencji ogólnej tworzona w budżecie państwa na mocy art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966, z późn. zm.). Corocznie wspierane dofinansowaniem było około 200 jednostek samorządu terytorialnego - szczebla wojewódzkiego, powiatowego oraz miast na prawach powiatu. Obecnie zarządcy dróg samorządowych (prezydenci miast na prawach powiatu, zarządy województw oraz zarządy powiatów) zostali poinformowani o możliwościach ubiegania się o dofinansowanie w 2008 r., dodatkowych kryteriach, według których będą oceniane i weryfikowane wnioskowane inwestycje, a także o terminie składania wniosków.

Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, że resort transportu, dysponując środkami jedynie na drogi krajowe zarządzane przez generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad, nie ma innych możliwości formalnych finansowania dróg zarządzanych przez samorządy. Nie ma też możliwości ingerowania w działalność samorządów. Równocześnie pragnę podkreślić, że kwestie dotyczące finansów publicznych, w tym również kształtowania dochodów jednostek samorządu terytorialnego, pozostają we właściwości resortu finansów.