SPS-023-15847/10 - Mozliwość dotowania przez gminy zadań określonych ustawą Prawo ochrony środowiska, realizowanych przez osoby fizyczne.
Pismo z dnia 31 maja 2010 r. Ministerstwo Finansów SPS-023-15847/10 Mozliwość dotowania przez gminy zadań określonych ustawą Prawo ochrony środowiska, realizowanych przez osoby fizyczne.
Szanowny Panie Marszałku! Uprzejmie informuję, że do przesłanej przy piśmie, nr SPS-023-15847/10, z dnia 12 maja 2010 r. interpelacji pana posła Ryszarda Zawadzkiego w sprawie likwidacji gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej wynikających z zapisów ustawy z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw i ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r., przedstawiam poniższe wyjaśnienia.
W ramach szeregu działań podjętych przez rząd, ukierunkowanych na zrównoważenie finansów publicznych, w szczególności mających na celu sprostanie wyzwaniom makroekonomicznym zawartym w Krajowym Programie Reform oraz dążenie do konwergencji z gospodarką państw Unii Europejskiej, przyjęto zmiany w zakresie organizacji i funkcjonowania sektora finansów publicznych, które znalazły swoje odzwierciedlenie w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240). Zmiany w zakresie funkcjonowania i organizacji sektora finansów publicznych dotyczyły m.in.:
likwidacji samorządowych funduszy celowych,
pozbawienia osobowości prawnej państwowych funduszy celowych.
W związku z koniecznością dostosowania ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) do ww. ustawy o finansach publicznych, z dniem 1 stycznia 2010 r. na mocy przepisów ustawy z dnia 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 215, poz. 1664) likwidacji uległy powiatowe oraz gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Wiodącym w przedmiocie nowelizacji był minister środowiska, który podjął działania zmierzające do zapewnienia finansowania zadań w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej na zasadach możliwie najbardziej zbliżonych do obowiązujących, z uwzględnieniem przepisów związanych z reformą finansów publicznych.
W związku z likwidacją gminnych i powiatowych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w obecnie obowiązujących przepisach ustawy - Prawo ochrony środowiska nie znajdują się unormowania dotyczące form dofinansowania przez gminy i powiaty zadań określonych ustawą - Prawo ochrony środowiska, realizowanych przez osoby fizyczne. Likwidacji samorządowych funduszy celowych nie należy utożsamiać z likwidacją dotychczasowych zadań realizowanych przez te fundusze, bowiem art. 403 ust. 2 znowelizowanej w 2009 r. ustawy - Prawo ochrony środowiska określa zadania własne gmin w zakresie finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Zastosowanie w tym zakresie będą miały odpowiednie przepisy ustawy o finansach publicznych. Na zasadach określonych w art. 219 oraz art. 221 ww. ustawy podmiotom mogą być udzielane dotacje celowe z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na zadania określone przepisami ustawy - Prawo ochrony środowiska. Należy dodać, że udzielenie dotacji celowej z budżetu jednostki samorządu terytorialnego jest uzależnione od spełnienia następujących warunków:
podmiot otrzymujący dotację celową nie może należeć do sektora finansów publicznych;
podmiot otrzymujący dotację celową nie może działać w celu osiągnięcia zysku;
dotacja celowa udzielana jest na cel publiczny związany z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego udzielającej dotacji.
Zlecenie zadań i udzielenie dotacji winno być dokonywane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.), a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych mogą być udzielane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje na cele publiczne, w tym także określone przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska. Należy stwierdzić, iż katalog celów z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, które po dniu 1 stycznia 2010 r. są finansowane ze środków budżetów powiatów i gmin, odpowiada katalogowi tych celów, które były określone w uchylonych art. 406 i 407 ustawy Prawo ochrony środowiska.
Natomiast udzielanie dotacji osobom fizycznym na cele w zakresie ochrony środowiska, inne niż publiczne, będzie możliwe dopiero po wprowadzeniu stosownych zmian w przepisach ustawy - Prawo ochrony środowiska. Wiodącym w podjęciu działań zmierzających do zmiany przepisów powyższej ustawy będzie minister środowiska.
Pragnę również poinformować, że powyższa kwestia była przedmiotem prac Zespołu ds. Sytemu Finansów Publicznych Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w dniu 3 lutego 2010 r. oraz posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w dniu 24 lutego 2010 r. Strona samorządowa zespołu zwróciła uwagę na potrzebę wprowadzenia do ustawy - Prawo ochrony środowiska przepisów dotyczących możliwości udzielania dotacji z budżetów gmin i powiatów na zadania w zakresie ochrony środowiska. Strona samorządowa zespołu wskazała, iż przepisy mogłyby być wzorowane na rozwiązaniach obowiązujących w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Strona rządowa wskazała, iż udzielenie dotacji z budżetu gmin i powiatów na zadania w zakresie ochrony środowiska będzie możliwe w przypadku wprowadzenia do ustawy - Prawo ochrony środowiska stosownych przepisów.