SPS-023-15634/10 - Zasady pokrycia kosztów leczenia i rehabilitacji osób, które utraciły status osoby bezrobotnej z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim powyżej 90 dni, a jednocześnie wymagają dalszego leczenia lub rehabilitacji.

Odpowiadając na pismo z dnia 21 kwietnia br., znak: SPS-023-15634/10, przekazujące interpelację posła Jarosława Jagiełły w sprawie pokrycia kosztów leczenia i rehabilitacji osób, które utraciły status osoby bezrobotnej z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim powyżej 90 dni, a jednocześnie wymagają dalszego leczenia lub rehabilitacji, uprzejmie informuję.

Zgodnie z ust. 9 art. 33 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.) starosta pozbawia statusu bezrobotnego osobę, która pozostaje niezdolna do pracy wskutek choroby lub przebywania w zamkniętym ośrodku odwykowym przez nieprzerwany okres 90 dni, przy czym za okres nieprzerwany uważa się również okres niezdolności do pracy wskutek choroby oraz przebywania w zamkniętym ośrodku odwykowym w sytuacji, gdy każda kolejna przerwa między okresami niezdolności do pracy wynosi mniej niż 30 dni kalendarzowych, pozbawienie statusu bezrobotnego następuje z upływem ostatniego dnia wskazanego okresu 90-dniowego. Wspomniana ustawa ma w tym zakresie charakter obligatoryjny. Nie oznacza to jednak automatycznego pozbawienia takich osób ubezpieczenia zdrowotnego. Poniżej przekazuję wyjaśnienia, jakie w tej sprawie otrzymałam od ministra zdrowia.

Warunki udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych oraz zasady podlegania obowiązkowemu i dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu uregulowane zostały w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 73 pkt 7 tej ustawy obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób bezrobotnych niepodlegających ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu powstaje z dniem uzyskania statusu bezrobotnego, a wygasa z dniem utraty tego statusu. Natomiast w myśl art. 67 ust. 4 ww. ustawy prawo do świadczeń opieki zdrowotnej ustaje po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to, że osoby, które utraciły status bezrobotnego, mogą korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych jeszcze przez okres 30 dni od dnia utraty tego statusu.

Po upływie wspomnianego okresu osoba, która utraciła status bezrobotnego i nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu, może korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych bądź jako osoba nieubezpieczona, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, bądź na podstawie dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 tejże ustawy osoby inne niż ubezpieczone, posiadające polskie obywatelstwo i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych na takich samych zasadach, co ubezpieczeni, jeżeli spełniają kryteria dochodowe, o których mowa w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.) i jeśli nie stwierdzono dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową tej osoby lub jej rodziny - art. 12 ustawy o pomocy społecznej.

Jak z powyższego wynika, osoby, które utraciły status bezrobotnego z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim powyżej 90 dni (nieobjęte ubezpieczeniem zdrowotnym), mają prawo - po spełnieniu kryteriów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych na takich samych zasadach, co ubezpieczeni. Dokumentem potwierdzającym prawo do świadczeń opieki zdrowotnej jest we wskazanym przypadku decyzja wydana przez wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania ww. osoby. Decyzję taką wydaje wójt na wniosek osoby uprawnionej, a w przypadku stanu nagłego - na wniosek świadczeniodawcy udzielającego świadczenia opieki zdrowotnej, złożony niezwłocznie po udzieleniu świadczenia. Decyzja ta może zostać wydana również z urzędu lub na wniosek właściwego oddziału wojewódzkiego funduszu (art. 54 ust. 4 i 5 wspomnianej ustawy). Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie ww. decyzji przysługuje przez okres 90 dni od dnia określonego w decyzji, którym jest dzień złożenia wniosku, a w przypadku udzielenia świadczeń w trybie nagłym - dzień udzielenia świadczenia, chyba że w tym czasie świadczeniobiorca zostanie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym (art. 54 ust. 7 ustawy).

W myśl art. 69 ust. 4 w związku z art. 68 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, po wygaśnięciu obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego, każda osoba może się ubezpieczyć dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w funduszu. Osoba ta zostaje objęta ubezpieczeniem zdrowotnym z dniem określonym w umowie zawartej w funduszu, a przestaje nim być objęta z dniem rozwiązania umowy lub po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek. Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje natomiast do dnia objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, a wygasa po upływie 30 dni od dnia ustania ubezpieczenia zdrowotnego w funduszu. Składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 % podstawy wymiaru składki - tj. kwoty deklarowanego miesięcznego dochodu, nie niższej jednak od kwoty odpowiadającemu przeciętnemu wynagrodzeniu. Składkę tę opłaca osoba podlegająca dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Osoba, która utraciła status bezrobotnego z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim powyżej 90 dni i jednocześnie nie spełnia kryteriów dochodowo-majątkowych określonych w ustawie o pomocy społecznej, ani nie posiada innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego, powinna zawrzeć z funduszem umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. W przeciwnym wypadku, jako osoba nieuprawniona, obowiązana będzie pokryć koszty świadczeń opieki zdrowotnej ze środków własnych.