SPS-023-14833/13 - Opodatkowanie świadczeń otrzymanych z ZFŚS przez członka rodziny pracownika.

Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej: ustawą, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z definicji przychodów ze stosunku pracy wynika zatem, że ustawodawca zaliczył do nich nie tylko pieniądze, ale również wartość otrzymanych świadczeń w naturze czy świadczeń nieodpłatnych. Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wskazane kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Dlatego też do przychodów ze stosunku pracy zaliczane są również wypłaty oraz świadczenia dotyczące rodziny pracownika, jeżeli podstawą ich uzyskania jest stosunek pracy lub stosunek pokrewny łączący pracownika z pracodawcą.

W konsekwencji również pokryte przez pracodawcę koszty imprezy choinkowej organizowanej dla dzieci pracownika czy otrzymane dla dzieci pracownika paczki świąteczne stanowią przychód tego pracownika ze stosunku pracy, a nie jego dzieci. Gdyby bowiem nie łączący pracownika z pracodawcą stosunek pracy, członek rodziny pracownika (dziecko) nie otrzymałby tego świadczenia.

W analizowanym przypadku wartość świadczenia, jaką pracodawca powinien doliczyć do przychodu danego pracownika, należy obliczyć, dzieląc łączną kwotę wydatków poniesionych przez pracodawcę na zorganizowanie imprezy przez liczbę zaproszonych uczestników (rodziców oraz dzieci), a następnie tak ustaloną wartość jednostkową przypisać osobom biorącym udział w tej imprezie. Przychód pracownika stanowić będzie iloczyn wartości jednostkowej świadczenia oraz liczby członków rodziny pracownika biorących udział w imprezie (z uwzględnieniem pracownika, jeżeli także był jej uczestnikiem).

Jednocześnie przy obliczaniu przychodu do opodatkowania należy uwzględnić obowiązujące zwolnienia od podatku przewidziane w art. 21 ust. 1 ustawy.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Jeżeli zatem łączna wartość świadczeń przyznanych z zakładowego funduszy świadczeń socjalnych otrzymanych przez pracownika w roku podatkowym przekroczy kwotę 380 zł, nadwyżkę ponad tę kwotę pracodawca jest zobowiązany doliczyć do przychodów pracownika ze stosunku pracy i od łącznych dochodów obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

Odnosząc się do sytuacji dzieci zmarłego pracownika, biorących udział w imprezie choinkowej lub otrzymujących paczki świąteczne, należy stwierdzić, że do uzyskanego z tego tytułu przychodu z innych źródeł może mieć zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 92 ustawy, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są świadczenia otrzymane na podstawie odrębnych przepisów przez członków rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów lub rencistów do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.

Świadczenia otrzymane na podstawie przepisów regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, obowiązującego na mocy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592, z późn. zm.), kwalifikują się bowiem do "świadczeń otrzymanych na podstawie odrębnych przepisów", o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 92 ustawy.

Jeżeli łączna wartość świadczeń otrzymanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przez członka rodziny zmarłego pracownika przekroczy w roku podatkowym kwotę 2280 zł, wówczas nadwyżkę ponad tę kwotę były pracodawca zmarłego pracownika wykazuje w imiennej informacji PIT-8C, wystawionej na członka rodziny (także na małoletnie dziecko), jako przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy.

Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że podatnikiem może być także osoba małoletnia, jeżeli uzyskała dochody ze źródeł wskazanych w ustawie.

Podmiotowość prawnopodatkowa nie jest bowiem uzależniona od osiągnięcia pełnoletności czy też uzyskania pełnej zdolności do czynności prawnych.

Kwestia rozliczenia dochodów małoletnich dzieci uregulowana została w art. 7 ust. 1 ustawy, w myśl którego dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

W konsekwencji na podstawie przesłanych przez płatnika informacji PIT-8C dochody małoletniego dziecka z innych źródeł rodzic uwzględnia w swoim zeznaniu podatkowym PIT-36, załączając do niego formularz PIT-M (tekst jedn.: informację o dochodach małoletnich dzieci, podlegających łącznemu opodatkowaniu z dochodami rodziców w roku podatkowym).