SPS-023-1455/06 - Podwójne opodatkowanie dochodów obywateli polskich pracujących w Wielkiej Brytanii

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 1455 w sprawie podwójnego opodatkowania dochodów obywateli polskich pracujących w Wielkiej Brytanii.

Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na przekazaną przy piśmie z dnia 7 marca 2006 r. nr SPS-023-1455/06 interpelację Pana Posła Tadeusza Iwińskiego w sprawie podwójnego opodatkowania podatkiem dochodowym Polaków, którzy podjęli pracę w Wielkiej Brytanii, uprzejmie informuję.

Na osobach mających miejsce zamieszkania w Polsce ciąży tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy (art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) oznaczający, że podlegają one opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Zgodnie z art. 4a tej ustawy, przepisy te stosuje się z uwzględnieniem postanowień umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Celem umów jest zapobieżenie podwójnemu opodatkowaniu, tzn. w państwie zamieszkania i w państwie, z którego uzyskano dochód. Sposób unikania podwójnego opodatkowania zależy od określonej w umowie metody. Umowy przewidują zasadniczo 2 metody:

1) metodę wyłączenia z progresją - oznaczającą, że dochód uzyskany i opodatkowany za granicą jest zwolniony od opodatkowania w państwie zamieszkania, ale uwzględnia się go dla określenia stopy procentowej podatku należnego od innych dochodów, albo

2) metodę proporcjonalnego odliczenia - oznaczającą, że uzyskany dochód podlega opodatkowaniu zarówno w państwie, w którym został uzyskany, jak i w państwie miejsca zamieszkania, z tym że od podatku ustalonego w państwie miejsca zamieszkania odlicza się podatek zapłacony za granicą w takiej proporcji, w jakiej dochód zagraniczny pozostaje do dochodu całkowitego. W sytuacji, gdy w państwie miejsca zamieszkania nie uzyskano żadnego dochodu, od podatku ustalonego w tym państwie odlicza się podatek zapłacony za granicą, do wysokości podatku ustalonego w państwie miejsca zamieszkania. Ta metoda obowiązuje m.in. w odniesieniu do dochodów uzyskiwanych z tytułu pracy w Wielkiej Brytanii przez osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce.

Metody unikania podwójnego opodatkowania stosowane w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę są metodami wynikającymi z Modelowej Konwencji OECD i stosowane są przez państwa członkowskie OECD. W niektórych sytuacjach może być korzystniejsze dla podatników stosowanie metody proporcjonalnego odliczenia, w innych - metody określonej jako metoda wyłączenia z progresją.

Polsko-brytyjska umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu została podpisana w 1976 r. i odpowiadała ówczesnym realiom społeczno-ekonomicznym. Liczba osób mających miejsce zamieszkania w Polsce, podejmujących pracę w Wielkiej Brytanii była nieporównywalnie mniejsza niż obecnie. Nie było wówczas w Polsce powszechnego podatku dochodowego od osób fizycznych, wynagrodzenia uzyskiwane z pracy za granicą były w Polsce wolne od opodatkowania podatkiem od wynagrodzeń.

Sytuacja podatkowa Polaków pracujących w Wielkiej Brytanii wynika z różnic w wysokości dochodów, kosztów utrzymania oraz systemów podatkowych. Trudno oczekiwać, by we wszystkich państwach wynagrodzenia, koszty utrzymania oraz systemy podatkowe były identyczne.

Równocześnie uprzejmie informuję, że w roku przystąpienia Polski do Unii Europejskiej oraz otwarcia dla obywateli Polski brytyjskiego rynku pracy, tj. w roku 2004, podjęto ze stroną brytyjską rozmowy w celu renegocjacji polsko-brytyjskiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Druga tura negocjacji i ich zakończenie przewidziane są w tym roku. Prawdopodobne jest zatem, iż w 2006 r. doprowadzi się do podpisania nowej umowy i że będzie ona mogła być ratyfikowana w 2007 r. A zatem nowe regulacje mają szansę obowiązywać najwcześniej od 1 stycznia 2008 r.

Natomiast w chwili obecnej prowadzone są prace nad nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i poruszony przez Pana Posła problem będzie w ich toku szczegółowo analizowany.

Nie przewiduję jednak wydania rozporządzenia zwalniającego z obowiązku rozliczenia się w Polsce z podatku osób uzyskujących wynagrodzenia z tytułu pracy w Wielkiej Brytanii. Brak jest merytorycznych i prawnych podstaw do wydania takiego rozporządzenia. Zgodnie z art. 22 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników zaniechać w całości lub w części poboru podatku, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie. Ponieważ identyczna metoda unikania podwójnego opodatkowania określona została w wielu umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę z innymi państwami, ewentualne rozporządzenie Ministra Finansów musiałoby dotyczyć wszystkich podatników będących w podobnej sytuacji. Zatem rozporządzenie Ministra Finansów oznaczałoby, że określona w umowach metoda unikania podwójnego opodatkowania praktycznie nie ma zastosowania.

Pragnę równocześnie poinformować, że polsko-brytyjska umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, jak również postanowienia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają rozwiązań sprzecznych z przepisami Unii Europejskiej.