SPS-023-12747/09 - Funkcjonowanie systemu emerytalnego.

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na przekazaną przez Pana Marszałka przy piśmie z dnia 17 listopada 2009 r., znak: SPS-023-12747/09, interpelację posła Krzysztofa Putry w sprawie funkcjonowania systemu emerytalnego uprzejmie przedstawiam, co następuje.

Zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych finansowane są ze środków zgromadzonych w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanym dalej FUS.

Wypłacalność świadczeń z ubezpieczeń społecznych gwarantowana jest przez państwo. W sytuacji niedoboru zgromadzonych środków ze składek na wypłaty bieżących emerytur i rent, w granicach określonych w ustawie budżetowej, FUS może otrzymywać z budżetu państwa dotacje.

W budżecie państwa na 2010 r. zaplanowana została dotacja dla FUS w wysokości 37,9 mld zł. Dotacja ta będzie sukcesywnie przekazywana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w celu sfinansowania wypłat świadczeń z FUS, w sytuacji pojawiającego się niedoboru środków ze składek na wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych.

Dodatkowym źródłem zabezpieczenia wypłat świadczeń emerytalno-rentowych jest możliwość zaciągania przez FUS kredytów bankowych. W przypadku gdyby bowiem nie zostały zrealizowane planowane dochody ze składek, a przekazana dotacja nie pokryłaby niedoboru na wypłatę emerytur i rent, może zajść konieczność zaciągnięcia przez FUS krótkoterminowych kredytów komercyjnych. Skala tego wsparcia jest zmienna (ze względu na rozkład przychodów i wydatków FUS w ciągu miesiąca).

W projekcie planu finansowego FUS na 2010 r., uwzględniając wskaźniki makroekonomiczne ujęte w założeniach do projektu budżetu państwa na 2010 r., przyjęto, że przychody funduszu wraz z dotacją i środkami przekazanymi z Funduszu Rezerwy Demograficznej pokryją w pełni wydatki FUS. Oznacza to zmniejszenie zobowiązań FUS z tytułu kredytu na koniec 2010 r.

Należy również wskazać, że zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych zwiększeniu bezpieczeństwa wypłat świadczeń emerytalnych ma służyć Fundusz Rezerwy Demograficznej, zwany dalej FRD. Jest to fundusz rezerwowy dla funduszu emerytalnego wyodrębnionego w FUS. FRD gromadzi i pomnaża środki finansowe, które mogą być wykorzystane na uzupełnienie niedoborów funduszu emerytalnego wynikających z przyczyn demograficznych.

W celu zwiększenia bezpieczeństwa wypłat świadczeń emerytalnych ustawą z dnia 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 14, poz. 75) przedłużono odprowadzanie części składki emerytalnej do FRD oraz umożliwiono przekazywanie FRD 40 % przychodów z prywatyzacji mienia Skarbu Państwa pomniejszonej o kwoty odpisów na Fundusz Reprywatyzacji. Wprowadzone zmiany powodują stałe zasilanie FRD częścią składki emerytalnej (0,35 % podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne) oraz gwarantują temu funduszowi udział w przychodach z prywatyzacji mienia Skarbu Państwa.

Przyjęty przez rząd w dniu 29 września br. projekt ustawy budżetowej na rok 2010 i następnie w dniu 30 września br. przekazany do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2375) zakłada, że środki pochodzące z FRD w wysokości 7,5 mld zł zostaną wykorzystane do zasilenia FUS na wypłatę świadczeń emerytalnych.

Niemniej jednak pragnę zaznaczyć, że w wyniku aktualizacji "Planu prywatyzacji na lata 2008-2011" w projekcie ustawy budżetowej na rok 2010 przewiduje się wpływy do FRD z tytułu prywatyzacji w wysokości 9 583 903 tys. zł w 2010 r. i 3 615 798 tys. zł w 2009 r. Zatem to część środków z prywatyzacji, które wpłyną do FRD, zostanie przeznaczona na uzupełnienie niedoboru FUS w 2010 r. Nie zostaną w żaden sposób naruszone środki FRD, które pochodzą z części składki emerytalnej przekazywanej do funduszu.

Ponadto pragnę uprzejmie poinformować, że Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w porozumieniu z Ministerstwem Finansów przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych umożliwiający otrzymywanie przez FUS z budżetu państwa oraz FRD nieoprocentowanych pożyczek.

Proponowane zmiany zapewnią korzystniejsze warunki uzyskania przez FUS pożyczki z budżetu państwa lub z FRD niż warunki oferowane przez instytucje finansowe działające na zasadach wolnorynkowych.

Projekt zakłada wejście w życie z dniem ogłoszenia, a więc jeszcze w 2009 r., przepisów umożliwiających otrzymanie przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych nieoprocentowanej pożyczki z budżetu państwa, co zapobiegnie zaciągnięciu oprocentowanych kredytów komercyjnych. Umożliwi to odciążenie FUS od zbędnych kosztów.

Projekt ustawy w dniu 24 listopada br. został przyjęty przez Radę Ministrów i w dniu 25 listopada 2009 r. został skierowany do Sejmu.

Podsumowując, pragnę zapewnić, że wypłata świadczeń emerytalno-rentowych nie jest zagrożona. Opisane powyżej zmiany wprowadzane w systemie ubezpieczeń społecznych mają na celu zmniejszenie deficytu FUS oraz zwiększenie bezpieczeństwa wypłat świadczeń emerytalno-rentowych zarówno w 2010 r., jak też w latach następnych.