SPS-023-1086/08 - Zatrudnianie młodocianych i refundacja ich wynagrodzeń.

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację panów posłów Zbigniewa Konwińskiego i Sławomira Neumanna dotyczącą przepisów o zatrudnieniu pracowników młodocianych i refundacji ich wynagrodzeń, przekazaną wystąpieniem z dnia 20 lutego 2008 r., znak: SPS-023-1086/08, uprzejmie informuję:

Całokształt zagadnień związanych z zatrudnianiem młodocianych pracowników uregulowany jest w dziale dziewiątym ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.). Z art. 191 § 2 Kodeksu pracy wynika, iż młodociany nieposiadający kwalifikacji zawodowych może być tylko zatrudniony w celu przygotowania zawodowego. Pracodawca ma obowiązek zawarcia z młodocianym na piśmie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, stosownie do postanowień art. 195 § 1 Kodeksu pracy. Przygotowanie zawodowe może odbywać się przez naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy. Do zawierania i rozwiązywania umów o pracę w celu przygotowania zawodowego stosuje się przepisy Kodeksu pracy dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony z późn. zm. przewidzianymi w art. 195 i 196. Umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego powinny być zawierane na czas nieokreślony. Wyjątek od tej reguły przewiduje § 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 60, poz. 278, z późn. zm. w 2002 r. Dz. U. Nr 197, poz. 1663), zgodnie z którym pracodawca, który zatrudnia w celu nauki zawodu większą liczbę młodocianych, niż wynika to z jego potrzeb, może zawierać z nimi umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego na czas określony, jednak nie krótszy niż czas przewidziany planem nauczania dla danego zawodu. Odstępstwo to dotyczy zatem jedynie zatrudnienia młodocianych w celu nauki zawodu (nie zaś przyuczenia do wykonywania określonej pracy). A zatem istotne jest, że po ukończeniu przygotowania zawodowego pracownik jest nadal zatrudniony na podstawie wcześniej zawartej umowy o pracę na czas nieokreślony - jednak już w zawodzie wyuczonym - jako pracownik wykwalifikowany, po dostosowaniu warunków pracy i płacy do posiadanych kwalifikacji i wykonywanej pracy.

Pracodawcy zatrudniający młodocianych pracowników otrzymują znaczące wsparcie przez cały czas trwania przygotowania zawodowego w formie refundacji wynagrodzeń wypłacanych młodocianym i składek na ich ubezpieczenie społeczne. Kwestię refundacji poniesionych kosztów wynagrodzeń przez pracodawców z tytułu prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych pracowników na podstawie umowy o pracę reguluje rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom (Dz. U. Nr 77, poz. 518). Z zapisów tego rozporządzenia wynika, iż pracodawca zatrudniający młodocianych może wystąpić z wnioskiem o zawarcie umowy o refundację wypłaconych młodocianym wynagrodzeń oraz opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne od tych wynagrodzeń. Jednym z warunków przyznania refundacji jest złożenie przez pracodawcę deklaracji zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez okres co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu przygotowania zawodowego - każdego młodocianego, którego dotyczy wniosek o zawarcie umowy o refundację. Przepis ten ma na celu przeciwdziałanie bezrobociu osób, które zakończyły okres przygotowania zawodowego, i zobligowanie pracodawców do kontynuowania z tymi osobami umowy o pracę przez okres minimum 6 miesięcy, aby dać im szansę pogłębienia zdobytych kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. W opinii ministerstwa przepisy wyżej powołanego rozporządzenia nie stoją w sprzeczności z innymi przepisami, w szczególności z Kodeksem pracy i rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania, i nie wymagają zmiany w omawianym zakresie.

Odnośnie do kontynuowania pomocy dla pracodawców w postaci refundowania wynagrodzeń wypłacanych pracownikom młodocianym zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego, to rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom (Dz. U. Nr 77, poz. 518) pozwala na udzielanie pomocy pracodawcom do dnia 30 czerwca 2008 r., z tym że realizacja umów zawartych w tym czasie nastąpi nie później niż do dnia 31 lipca 2010 r. Takie ramy czasowe wynikają z okresu obowiązywania rozporządzenia Komisji Europejskiej (WE) Nr 68/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy szkoleniowej (Dz. Urz. WE L 10 z 13.01.2001, str. 20; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 8, t.2, str. 128, z późn. zm.), które określa zasady udzielania pomocy publicznej na szkolenia. Obecnie oczekuje się na wydanie przez Komisję Europejską nowych przepisów w sprawie udzielania pomocy publicznej na szkolenia. Resort pracy bezzwłocznie po ukazaniu się tych przepisów rozpocznie prace nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych pracownikom młodocianym, z uwzględnieniem nowych zasad udzielania pomocy publicznej.

Z wyrazami szacunku

Sekretarz stanu

Jarosław Duda