SPS-023-10105/09 - Stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w sprawie emerytur pomostowych.

Z art. 4 pkt 7 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) wynika, że pracownik może uzyskać prawo do emerytury pomostowej tylko wtedy, jeżeli nie będzie pozostawał w stosunku pracy.

Warunek ten jest związany z charakterem świadczenia, jakim jest emerytura pomostowa. Świadczenie to bowiem jest skierowane do osób, u których wraz z wiekiem zmniejsza się możliwość wykonywania pracy związana z malejącą wydolnością psychofizyczną pracownika. Dotyczy to prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, determinowanych siłami natury, procesami technologicznymi lub szczególnymi wymaganiami, którym osoby starsze mogą nie sprostać, a dostępnymi środkami profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej nie można obecnie skutecznie ograniczyć zagrożenia, jakie prace te stanowią dla życia lub zdrowia pracowników.

Warto ponadto zauważyć, że konsekwencją takiego założenia jest również inny przepis ustawy o emeryturach pomostowych dotyczący zawieszania ustalonego już prawa do emerytury pomostowej. Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu, bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu, w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W moim przekonaniu więc nowelizacja ustawy o emeryturach pomostowych zmierzająca do rezygnacji z warunku ustalenia prawa do emerytury pomostowej, o którym mowa jest w art. 4 pkt 7 ustawy o emeryturach pomostowych, jest niezasadna. Burzyłaby ona bowiem podstawowe założenie ustawy, a przez to również konstrukcję przepisów dotyczących zawieszania prawa do emerytury pomostowej.

Pragnę ponadto wskazać, że warunek rozwiązania stosunku pracy występuje również w regulacji art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) umożliwiającej uzyskanie wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, jeżeli ubezpieczony urodzony po 31 grudnia 1948 r. w dniu 1 stycznia 1999 r. dysponował wymaganym stażem pracy (zarówno ogólnym jak i szczególnym).

Odnosząc się zaś do pierwszego pytania pani poseł, pragnę podkreślić, że w obowiązującym stanie prawnym, jeżeli ubezpieczony składa wniosek o emeryturę przed rozwiązaniem stosunku pracy, naraża się on na wydanie przez organ rentowy decyzji o odmowie prawa do emerytury pomostowej (z powodu braku jednej z przesłanek ustawowych ustalenia takiego prawa). Taki skutek nie powstanie jedynie wówczas, kiedy ubezpieczony przed wydaniem decyzji dostarczy organowi rentowemu dokument potwierdzający rozwiązanie przez niego stosunku pracy.