SP2/ED-861-85-519/00 - Likwidacja ruchomości przejętych na własność Skarbu Państwa, które nie nadają się do obrotu handlowego lub których obrót jest ograniczony.

W odpowiedzi na wystąpienie z dnia 8 lutego 2000 r. nr IS-IV/842/8/2000 w sprawie likwidacji środków psychotropowych i innych ruchomości przejętych na własność Skarbu Państwa, które nie nadają się do obrotu handlowego lub których obrót jest ograniczony, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, co następuje:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy ustanawia urzędy skarbowe organami likwidacyjnymi mienia, którego przepadek orzeczono na rzecz Skarbu Państwa. Wyjątki od tej zasady zostały wymienione w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 sierpnia 1998 r. (Dz. U. Nr 114, poz. 741 ze zm.) w sprawie wykazu przedmiotów, które w razie orzeczenia ich przepadku przekazuje się bezpośrednio innym organom niż właściwy urząd skarbowy, wśród których nie zostały jednak wymienione środki psychotropowe.

Z powyższych przepisów wynika więc, że organem likwidacyjnym w zakresie omawianych środków jest urząd skarbowy.

Kodeks karny wykonawczy stanowi, iż urząd skarbowy spienięża przejęte rzeczy ruchome według przepisów o egzekucji świadczeń pieniężnych w postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Do sprzedaży tej nie mają jednak zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 marca 1999 r. w sprawie zbywania niektórych rodzajów ruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub podlegających sprzedaży przez organy administracji rządowej na podstawie przepisów szczególnych (Dz. U. Nr 28, poz. 258), bowiem zgodnie z § 2 ust. 3 tego rozporządzenia z jego zakresu przedmiotowego wyłączone zostały przedmioty, których posiadanie wymaga szczególnego zezwolenia organów administracji państwowej. Natomiast z art. 22 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 75, poz. 468 ze zm.) wynika, że środki odurzające, substancje psychotropowe lub ich preparaty oraz prekursory grupy I-R może posiadać wyłącznie podmiot gospodarczy, jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna uprawniona na podstawie przepisów ustawy, tj. posiadająca zezwolenie wydane przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego.

Sprzedaż ruchomości, na których posiadanie wymagane jest zezwolenie, reguluje natomiast rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 lipca 1990 r. w sprawie opłat za czynności egzekucyjne oraz sposobu przeprowadzania publicznej licytacji i trybu postępowania przy przechowywaniu i egzekucyjnej sprzedaży niektórych rodzajów ruchomości (Dz. U. Nr 47, poz. 281 ze zm.). Paragraf 32 niniejszego rozporządzenia stanowi, iż przepisy dotyczące sprzedaży broni stosuje się odpowiednio przy przechowywaniu i sprzedaży przedmiotów, na których posiadanie wymagane jest zezwolenie, z tym że przedmioty te oddaje się pod dozór i sprzedaje w porozumieniu z organami, które wydają zezwolenie na ich posiadanie. W przedmiotowej sprawie, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, organem tym jest Główny Inspektor Farmaceutyczny lub Minister Zdrowia.

Z uwagi na to, że w wykonaniu orzeczenia przepadku rzeczy następuje sprzedaż według przepisów o egzekucji świadczeń pieniężnych w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przeniesienie własności tych rzeczy może nastąpić wyłącznie w tej formie i na rzecz podmiotów określonych w art. 23 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, tj. podmiotów gospodarczych posiadających zezwolenie Głównego Inspektora Farmaceutycznego do wytwarzania i przetwarzania środków farmaceutycznych. Aktualny wykaz podmiotów przesyła się w załączeniu, do wykorzystania wyłącznie w celach służbowych.

W zakresie czynności związanych ze sprzedażą urząd skarbowy może wchodzić w ich posiadanie, z tym że możliwe jest również przeprowadzenie sprzedaży bez takiej potrzeby, tj. w miejscu przechowywania omawianych środków. Proponowana cena może przy tym odbiegać od wartości szacunkowej, zwłaszcza w przypadku sprzedaży jednostkom budżetowym, które mogłyby wykorzystać przedmiotowe środki w zakresie swojej działalności statutowej lub do realizacji zadań ustawowych.

Jeżeli jednak sprzedaż w powyższym trybie nie dojdzie do skutku, organ likwidacyjny zwraca się do sądu w trybie art. 13 Kodeksu karnego wykonawczego o rozstrzygnięcie wątpliwości co do wykonania orzeczenia i wskazanie organu, który dokonać ma zniszczenia przedmiotowych środków. Jeżeli sąd orzeknie zniszczenie i wskaże urząd skarbowy, wówczas urząd ten w wykonaniu postanowienia sądu dokonuje zniszczenia.

Urząd skarbowy jest również organem dokonującym sprzedaży przedmiotów ulegających szybkiemu zepsuciu lub takich, których przechowywanie związane jest z niewspółmiernymi kosztami, jeżeli właściwy sąd lub prokurator, przed orzeczeniem ich przepadku na rzecz Skarbu Państwa, zarządzi, na podstawie art. 232 Kodeksu postępowania karnego, sprzedaż. Sprzedaż dokonywana jest wówczas w trybie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 1999 r. w sprawie zbywania niektórych ruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub podlegających sprzedaży przez organy administracji rządowej na podstawie przepisów szczególnych. Bowiem § 1 ust. 2 niniejszego rozporządzenia stanowi, iż ma on również zastosowanie do ruchomości niestanowiących własności Skarbu Państwa, jeżeli podlegają likwidacji na podstawie przepisów prawa karnego lub celnego.

Powyższe nie dotyczy jednak rzeczy, których posiadanie jest zabronione.

Natomiast kwestie dotyczące likwidacji rzeczy, które przedstawiają wartość użytkową, lecz nie mogą być dopuszczone do obrotu z uwagi na naruszenie praw autorskich, zostały wyjaśnione w piśmie z dnia 30 grudnia 1999 r. nr SP2/BA-861-351-2288/99.

W zakresie likwidacji alkoholu nieznanego pochodzenia obowiązuje dotychczasowy tryb postępowania określony w piśmie Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej z dnia 6 grudnia 1996 r. nr KS 8-760/55/96, z wyjątkiem jednak wyjaśnień odnoszących się do niszczenia.

Dodatkowo Ministerstwo Finansów wyjaśnia, iż w przypadku orzeczenia o przepadku na własność Skarbu Państwa wyrobów tytoniowych, niezawierających napisów ostrzegających przed szkodliwością używania tytoniu, urząd skarbowy, jako organ likwidacyjny, dokonuje sprzedaży tych wyrobów podmiotom, które zobowiążą się do umieszczenia powyższych informacji na opakowaniach jednostkowych, przed ich faktycznym wprowadzeniem do obrotu handlowego. Zarówno bowiem ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 ze zm.), jak również rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 5 grudnia 1996 r. w sprawie treści wzorów i sposobu umieszczania napisów ostrzegających przed szkodliwością palenia tytoniu oraz informacji o zawartości substancji smolistych i nikotyny, a także w sprawie dopuszczalności zawartości substancji szkodliwych w wyrobach tytoniowych i sposobu ustalania ich zawartości (Dz. U. Nr 146, poz. 685 ze zm.) wprowadzając obowiązek umieszczenia napisów ostrzegających, nie określają techniki umieszczania stosownych informacji oraz podmiotów zobowiązanych do tych czynności. Tym samym czynność ta nie musi być wykonana przez producenta, a techniką wykonania nie musi być druk. Wyżej wskazane przepisy charakteryzują jedynie cechy rezultatu. Jeżeli zatem nakazane przez wymienioną ustawę informacje znajdą się w treści i formie, zgodnie z cytowanym rozporządzeniem, na trwałych elementach opakowania, to także opakowanie jednostkowe jest zgodne z wymaganiami przedmiotowej ustawy. Urzędy skarbowe dokonujące sprzedaży wyrobów tytoniowych w wykonaniu wyroku o przepadku rzeczy na własność Skarbu Państwa nie powinny być traktowane jako podmioty wprowadzające towar do obrotu handlowego.