SP2-191/0602-8/BM6-2511/05/DO - Podatek od wzbogacenia wojennego zabezpieczonego hipoteką.

W związku z sygnalizowanymi problemami związanymi z sytuacją, iż organy skarbowe uznają się za niewłaściwe w sprawach nadzwyczajnego podatku od wzbogacenia wojennego, Ministerstwo Finansów informuje, co następuje:

Sprawy związane z nadzwyczajnym podatkiem od wzbogacenia, wprowadzonym Dekretem z dnia 13 kwietnia 1945 r. o nadzwyczajnym podatku od wzbogacenia wojennego (Dz.U. z 1945 r. Nr 13, poz. 72 ze zm.), pozostają we właściwości organów skarbowych, a zatem te organy są właściwe do poboru tego podatku oraz dokonania wszelkich czynności umożliwiających wykreślenie z księgi wieczystej hipoteki zabezpieczającej jego spłatę.

Zgodnie z art. 70 § 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką nie ulegają przedawnieniu, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki. Tożsame rozwiązanie było przyjęte także na gruncie wcześniej obowiązujących przepisów, tj. ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz.U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 ze zm.); Dekretu z dnia 26 października 1950 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz.U. z 1950 r. Nr 49, poz. 452 ze zm.) oraz Dekretu z dnia 16 maja 1946 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz.U. z 1946 r. Nr 27, poz. 107 ze zm.). Wskazać zatem należy, iż zabezpieczone hipoteką zobowiązania z tytułu nadzwyczajnego podatku od wzbogacenia nie wygasły, niemniej po upływie terminu przedawnienia, który niewątpliwie w przypadku tego podatku nastąpił, zobowiązania te mogą być zaspokojone tylko z przedmiotu zabezpieczenia. Natomiast dobrowolne wykonanie tego zobowiązania nie jest obwarowane żadnymi ograniczeniami.

Inną kwestią natomiast jest sprawa naliczania odsetek od nieuiszczonego w terminie nadzwyczajnego podatku od wzbogacenia wojennego zabezpieczonego hipoteką. Do wejścia w życie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 1989 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o zobowiązaniach podatkowych (Dz.U. z 1990 r. Nr 1, poz. 4), które to rozporządzenie miało zastosowanie również do zaległości powstałych przed dniem 1 stycznia 1990 r., zasadą było pobieranie odsetek za zwłokę od nieuiszczonego w terminie podatku do dnia dokonania jego zapłaty włącznie. Powyższa zasada uległa jednak zmianie, bowiem od dnia 1 stycznia 1990 r. odsetki za zwłokę zaczęto pobierać od zaległości zabezpieczonych hipoteką tylko do dnia, w którym nastąpiło przedawnienie ściągania zabezpieczonych należności z innego poza nieruchomością majątku podatnika. Zasada ta obowiązuje również obecnie. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, dokonywania zaokrągleń oraz zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2063), odsetki za zwłokę od zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką są naliczane do dnia upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, włącznie z tym dniem. W świetle powyższego odsetki za zwłokę od nieuiszczonego w terminie nadzwyczajnego podatku od wzbogacenia wojennego zabezpieczonego hipoteką, w przypadku dobrowolnego jego uregulowania, naliczane będą tylko do dnia upływu terminu przedawnienia tego podatku, tj. najdłużej do 1 stycznia 1990 r., jednak możliwość ustalenia, w jakiej wysokości odsetki za zwłokę są należne, jest sprawą indywidualną, wymagającą każdorazowego przeanalizowania okoliczności sprawy.