SP2-1049/841-964/2065/03/MK - Organ odwoławczy od postanowień wydawanych przez wierzyciela będącego organem jednostki samorządu terytorialnego.

W związku z otrzymanym do wiadomości pismem z dnia 14 listopada 2003 r. skierowanym przez Urząd Miejski (...) do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (...) w sprawie organu właściwego do rozpatrzenia zażalenia na postanowienie, wydane w toku postępowania egzekucyjnego, przez wierzyciela będącego organem jednostki samorządu terytorialnego, Ministerstwo Finansów informuje:

Postępowanie egzekucyjne stanowi szczególny rodzaj postępowania, w ramach którego może być prowadzonych szereg odrębnych postępowań administracyjnych, w szczególności w sprawie wniesionych zarzutów, wstrzymania czynności egzekucyjnych lub postępowania egzekucyjnego. Postępowania te toczą się nie tylko przed organami egzekucyjnymi, ale również przed wierzycielem. Ustawa ta bowiem przewiduje przypadki, gdy wydanie rozstrzygnięcia przez organ egzekucyjny uzależnione jest od uprzedniego wydania postanowienia przez wierzyciela, tj. w sprawie zgody na wstrzymanie czynności egzekucyjnych lub postępowania egzekucyjnego oraz stanowiska wierzyciela w sprawie zgłoszonych zarzutów. Rozstrzygnięcia w postępowaniu egzekucyjnym wydawane są zarówno przez organy egzekucyjne jak i wierzycieli w formie postanowienia. Na postanowienie przysługuje zażalenie w przypadkach określonych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego. Tak więc na postanowienie w sprawie zgody wierzyciela na wstrzymanie czynności egzekucyjnych lub postępowania egzekucyjnego nie przysługuje zażalenie, a na postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela w przedmiocie zgłoszonych zarzutów zażalenie przysługuje, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 17 § 1a ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz art. 83c ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 ze zm.). Jeżeli zatem na postanowienie wydane przez wierzyciela przysługuje zażalenie, zachodzi konieczność ustalenia organu odwoławczego właściwego do rozpatrzenia tego zażalenia.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wprowadza w art. 23 powołanej wyżej ustawy unormowania w zakresie określenia organu odwoławczego od postanowień wydawanych przez organy egzekucyjne. Regulacje zawarte w powołanym wyżej artykule nie mają zastosowania do postanowień wydawanych przez wierzyciela w sprawie stanowiska w przedmiocie zgłoszonych zarzutów. Z uwagi na szeroki krąg wierzycieli korzystających z egzekucji administracyjnej, ustawa ta nie przewiduje zatem odrębnych regulacji określających organ wyższego stopnia w stosunku do wierzycieli. W przypadku gdy przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym nie stanowią inaczej - stosownie do postanowień art. 18 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - w postępowaniu egzekucyjnym odpowiednie zastosowanie mają przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z dyspozycją zawartą w powyższym artykule organ wyższego stopnia wyznacza się z uwzględnieniem zasad określonych w art. 17 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.). Organem zatem wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego są samorządowe kolegia odwoławcze.

Kompetencje te wynikają również z art. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych, który stanowi, iż samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia - w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Jednocześnie Ministerstwo Finansów zauważa, iż stosownie do art. 16 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym ocenie podlegają postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym rozstrzygające sprawę co do istoty. Przymiot ten posiadają postanowienia wydane w sprawie zgody na wstrzymanie czynności egzekucyjnych lub postępowania egzekucyjnego oraz stanowiska wierzyciela w sprawie zgłoszonych zarzutów, na które nie przysługuje zażalenie. W takich przypadkach zatem w postanowieniu powinno być zawarte stosowne pouczenie o przysługującej skardze do NSA.