SP1/8012-30/OS-141/03/AA - Wydawanie zaświadczeń przez organy podatkowe.

W odpowiedzi na wystąpienie z dnia 7 stycznia 2003 r. Nr (...) w sprawie wydawania zaświadczeń przez organy podatkowe Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia, co następuje:

Zgodnie z art. 306a § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) zaświadczenie wydaje się, jeżeli:

1) urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa,

2) osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.

W takim przypadku organ podatkowy jest obowiązany wydać zaświadczenie, jeżeli chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów lub z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu (art. 306b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa). To powyższe przepisy stanowią zatem podstawę do wydawania zaświadczeń przez organy podatkowe. Istnienie lub nieistnienie "wzoru" zaświadczenia nie przesądza o dopuszczalności wydania zaświadczenia, nie stanowi też podstawy wydania zaświadczenia albo przesłanki odmowy jego wydania. Zarówno przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa, jak i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie zaświadczeń wydawanych przez organy podatkowe (Dz.U. Nr 240, poz. 2067) nie ograniczają katalogu wzorów zaświadczeń. W przedmiotowym rozporządzeniu zostały określone jedynie wzory zaświadczeń określonych w ustawie - Ordynacja podatkowa.

Jeżeli zatem odrębne ustawy wprowadzają obowiązek urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego, to wówczas urząd skarbowy wydaje zaświadczenie uwzględniając w jego treści regulacje wynikające z odrębnych przepisów. Zaświadczenie jest wydane również w sytuacji, gdy wnioskodawca wykaże interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego i wówczas w treści zaświadczenia znajduje odzwierciedlenie treść wniosku podatnika. Wzory zaświadczeń określone w ww. rozporządzeniu mogą być wykorzystywane tylko wówczas, jeżeli będą adekwatne do stanu faktycznego lub prawnego, który ma być poświadczony. W innym przypadku, tak jak to było przyjęte w dotychczasowej praktyce, zaświadczenie jest wydawane w formie "pisma" lub przy wykorzystaniu "formularza" sporządzonego przez urzędy skarbowe - jeżeli powtarzalność wniosków o wydanie zaświadczenia uzasadnia opracowanie takiego formularza. Zgodnie z § 9 ust. 2 cytowanego rozporządzenia zaświadczenie może być też wydane na formularzu przedłożonym przez wnioskodawcę.

Z art. 306h § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa wynika, że zgoda podatnika nie jest wymagana, jeżeli z żądaniem wydania zaświadczenia o wysokości zaległości podatkowych podatnika występuje małżonek pozostający z nim we wspólności majątkowej. Jeżeli organ podatkowy ma wątpliwości, czy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, powinien przeprowadzić w tym zakresie postępowanie wyjaśniające. W takim przypadku zasadnym byłoby w szczególności sprawdzenie, jaki rodzaj zeznania rocznego w podatku dochodowym od osób fizycznych złożyli małżonkowie (wspólne czy odrębne), lub też zwrócenie się organu podatkowego do podatnika (współmałżonka) o potwierdzenie istnienia wspólności majątkowej. Niedopuszczalne jest jednak żądanie od wnioskodawcy złożenia oświadczenia o istnieniu wspólności majątkowej z uprzedzeniem o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania wynikającej z art. 233 § 1 kodeksu karnego. Odebranie oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania może nastąpić jedynie w przypadku, jeżeli przepis ustawy tak stanowi (art. 233 § 6 kodeksu karnego), natomiast przepis art. 306h ustawy - Ordynacja podatkowa nie zawiera takiego unormowania.